Door Gijs van den Heuvel
Het kan verkeren, dat weet elke politicus. Ook op Aruba is dat bekend. Tijdens de MEP-regering van premier Nelson Oduber ging het economisch goed, maar was de relatie met Nederland slecht. Onder Mike Eman (AVP) ging het roer om. Aruba werd het lievelingetje van Den Haag, omdat Eman goede verhoudingen in het Koninkrijk belangrijk vindt. Maar het economische tij had hij tegen. Het meest in het oog springende gevolg is de sluiting van de olieraffinaderij door Valero. En door de twijfelachtige financiële situatie is Den Haag ook niet meer zo positief over Aruba.
De Arubanen kunnen morgen weer naar de stembus om te bepalen wie de komende vier jaar aan het roer mag staan. Op welke partij ze ook zullen stemmen, ze zullen kiezen voor luchtkastelen. De twee grootste partijen, die sinds mensenheugenis de dienst uitmaken, zullen ook nu weer uitmaken wie aan de macht komt. AVP en MEP hebben allebei een fraai verkiezingsprogramma opgesteld. De lezer daarvan duizelt het van de beloftes voor de toekomst, maar hoe die gefinancierd moeten worden komt hij niet te weten.
De AVP blaakt van het zelfvertrouwen. In het partijprogramma staat de partij uitgebreid stil bij wat de afgelopen vier jaar is bereikt. Daarna volgen vele pagina's over wat de regeringspartij de komende vier jaar nog wil doen. Ook in dit deel van het programma wordt steeds verwezen naar de successen van de regering Eman. Het voert te ver om alle plannen hier uit de doeken te doen, maar het valt toch op dat de paragraaf over de financiën maar een halve kolom is. Het meest concrete plan in dat stukje is het voornemen om een ‘balanced budget rule’ (verplicht begrotingsevenwicht) in de Staatsregeling op te nemen.
De MEP heeft kennelijk wat minder zelfvertrouwen. De partij maakt veel werk van het afkraken van de regering Eman door onder andere te verwijzen naar het onlangs gepubliceerde kritische IMF-rapport, dat waarschuwt voor uit de hand lopende tekorten. Waarbij de MEP overigens wel wat boter op het hoofd heeft, want de regering Oduber liet in 2009 ook geen gezonde huishouding achter. Des te merkwaardiger dat ook in het verkiezingsprogramma van de gele partij weinig financiële onderbouwing te vinden is.
De partij van de nieuwe leidster Evelyn Wever-Croes besteedt in het actieprogramma een hele pagina aan de financiën. Zij belooft, als zij de verkiezingen wint, binnen een maand de financiële situatie van Aruba in kaart te brengen. In de nota met de veelzeggende titel ‘Feestvierend ten onder gaan’ wordt daarop al een voorschot genomen. Verder zal er bezuinigd worden op overheidsuitgaven, maar concreet wordt het nergens.
Kortom, beide grote partijen beloven de financiële huishouding op orde te brengen. En dat is een van de vele beloftes en fraaie toekomstvisies die de partijen de kiezers voorhoudt. Nergens worden cijfers genoemd, behalve dan als de MEP wil aantonen dat de AVP er een potje van heeft gemaakt. Natuurlijk is Aruba een klein eiland, waar geen Centraal Planbureau klaar staat om de plannen door te rekenen. En cijfers zijn saai en spreken de kiezers niet erg aan. Ze zijn overigens wel belangrijk als de Arubanen goede verhoudingen met Den Haag op prijs stellen.
Waarop onderscheiden AVP en MEP zich dan wel? De MEP noemt zich sociaaldemocratisch, de AVP christendemocratisch. In de programma's is dat af en toe zichtbaar in accentverschillen, maar meer is het niet. De luchtkastelen die de kiezers worden voorgespiegeld zijn grotendeels hetzelfde. Het komt uiteindelijk toch neer op de partijleiders en de communicatie. Wie komt het beste over?
AVP-leider Mike Eman lijkt op dit punt een voorsprong te hebben. Hij is de grote communicator. Voor Nederlandse lezers te vergelijken met Mark Rutte: hij speecht grotendeels uit het hoofd en komt altijd optimistisch over. Bovendien heeft de partij stemmentrekker Marisol Tromp (ex-MEP) binnengehaald. De MEP heeft een nieuwe leider in de betrekkelijk onervaren Evelyn Wever-Croes. Zij komt misschien beter over dan haar voorganger Oduber, maar of dit genoeg zal zijn voor de winst is de vraag. Misschien kan zij profiteren van ontevreden kiezers, bijvoorbeeld ontslagen Valero-medewerkers. Het worden spannende verkiezingen, waarbij de kleine partijen (PDR, RED) wel weer vermalen zullen worden tussen de grote AVP en MEP.
Gijs van den Heuvel is journalist en kent de Antillen goed. Hij heeft 10 jaar op Curaçao gewerkt en werkte daarna voor de Caribische redactie van de Wereldomroep. Deze bijdrage is ook te vinden op zijn weblog Prikichi.org.
