Analyse redactie: Oryx best haalbare?
Over anderhalf jaar, per januari 2026, is het geld - de cashflow - van overheids-nv Refineria di Kòrsou (RdK) op. Dat zegt premier Gilmar Pisas (MFK) met zoveel woorden.
Daarmee wil hij aangeven dat het nu of nooit is wat betreft de nieuwe operator van de Isla-raffinaderij bij Emmastad alsmede de olieterminal bij Bullenbaai. Als het nu niet lukt of zou zijn gelukt met Oryx Group, dan zou er vanaf begin 2026 geen perspectief meer zijn voor de bestaande banen. Dan zouden de liquide middelen zijn opgedroogd.
Met andere woorden: Curaçao moet blij zijn dat er een deal is bereikt en een leasecontract - voor 30 jaar - is getekend met Oryx Midstream. ,,Today is a happy day!” aldus de regeringsleider maandag bij de ondertekening.
Gentlemen’s agreement
Pisas vertelde trots ‘in het diepste geheim’ - alleen de overige ministers van zijn MFK/PNP-kabinet wisten het - in Londen een ontmoeting te hebben gehad met Ghanim M. Al Saad van Oryx. ,,We schudden elkaar de hand. We hadden een gentlemen’s agreement voor de heropening van de raffinaderij.”
Dit laatste is de grote vraag waar velen nu mee zitten. De herstart van de raffinaderij was weliswaar inderdaad beloofd, maar uit alles wat tot nu toe bekend is gemaakt en geworden, blijkt het toch vooral om een minder complexe ‘blending’-operatie te gaan, waarvoor de nieuwe buitenlandse huurder vooral veel opslag- en overslagcapaciteit nodig heeft; in eerst instantie bij Bullenbaai en daarnaast ook bij Emmastad. Vermoedelijk ook in die volgorde.
Pisas zelf spreekt dan ook niet meer over ‘raffinage’ of ‘raffinaderij’. Hij wijst ook niet langer op de daaraan gerelateerde werkgelegenheid op grote schaal van 1.000 banen of meer, maar benadrukt het behoud van de huidige circa 260 jobs bij nu nog Curaçao Refinery Utilities (CRU), dochter van RdK.
Daarvoor is Oryx bereid 16 miljoen dollar per jaar op tafel te leggen, aldus Pisas. Opvallend is dat Oryx Midstream zélf in dit kader in een officieel persbericht spreekt van jaarlijks een stuk lagere financiële bijdrage: ,,Oryx zal naar verwachting een initiële werknemerskostenbasis van 12 miljoen dollar overnemen”, schrijft Oryx.
Als het dan toch over geldbedragen gaat: volgens de premier gaat de nieuwe exploitant 15 miljoen dollar per jaar aan huur aan RdK betalen. Dit bedrag komt nergens terug in persberichten van RdK en/of Oryx Group zelf. RdK noemt al helemaal geen getallen. Oryx maakt melding van een investering van ruim 70 miljoen dollar, uitgesmeerd over de komende vijf jaar: dat komt neer op gemiddeld 14 miljoen dollar per jaar.
Omdat Oryx het nogal cryptisch formuleert, volgt hierna hoe het letterlijk in het perscommuniqué van Oryx staat: ,,Het bedrijf zal samenwerken met lokale belanghebbenden, waaronder de overheid, om in de komende vijf jaar meer dan 70 miljoen dollar te investeren; om ervoor te zorgen dat de faciliteiten voldoen aan internationale en lokale veiligheids- en milieuregels, naast het stimuleren van de lokale economie door het creëren van banen en het herscholen van werknemers.”
De voorlopige conclusie: géén raffinage, géén raffinaderij ‘as such’. Maar zoals Pisas het zelf zegt: de focus van Oryx zal gericht zijn op het ‘mixen ofwel het blenden van reeds geraffineerde brandstofproducten’; met als bijkomend voordeel - zo voegt de premier eraan toe - dat er ‘geen vervuiling zal zijn zoals Isla’ in het verleden.
De minister-president zelf is ervan overtuigd ‘dat hiermee de belofte aan de bevolking is ingelost, namelijk de heropening van de raffinaderij tijdens deze regeerperiode’. Door aan het geven dat het min of meer ‘nu of nooit’ was, omdat de kas van RdK snel leegstroomt, geeft hij de facto aan dat het mogelijk niet daadwerkelijk is wat is beloofd - ook qua investeringen (die vereisen namelijk meer dan een miljard dollar) en qua werkgelegenheid - maar dat dit het best haalbare was.
Tot slot: hoeveel RdK nog op de bankrekening heeft staan en wat de vermogenspositie is, blijft voor media en publiek vooralsnog onbekend; de jaarrekeningen van deze overheidsvennootschap worden niet gepubliceerd.
In een gistermiddag - drie dagen na de ondertekening - door Pisas uitgegeven persbericht wordt bevestigd dat raffinage vooralsnog niet binnen het businessmodel van Oryx valt. ,,Daarnaast, gezien de huidige toestand, is het niet verstandig om de raffinaderij opnieuw op te starten zonder voldoende rekening te houden met de milieueisen die van toepassing zijn op de exploitatie van de installaties”, meldt de minister-president.
Dean Rozier lokale man Oryx:
‘Raffinage is uit den boze; het gaat om blending en upgrading’...
Wilt u het vervolg van dit artikel lezen? Neem een online abonnement op de krant.
