De discussie omtrent de procesgemachtigde is weer opgelaaid. Ditmaal in de rechtszaal naar aanleiding van de door mr. Bos verleende rechtsbijstand aan een werknemer in een procedure tegen diens werkgever. Mr. Bos werd door de behandelend rechter geweigerd als procesgemachtigde. Hierop besloot mr. Bos kennelijk de behandelend rechter, maar ook enkele leden van het Hof, te wraken. Verwezen wordt naar het bericht in de Amigoe van dinsdag 11 juni 2013.
Voor alle duidelijkheid: mr. Bos is géén advocaat. Mr. Bos is wel jurist en was ooit advocaat. Was, want inmiddels staat mr. Bos al jaren niet meer als advocaat bij het Gemeenschappelijk Hof ingeschreven. Mr. Bos kan daarom niet meer als advocaat in rechte optreden. Mr. Bos trachtte kennelijk in een zaak op te treden als procesgemachtigde maar werd door de behandelend rechter als zodanig geweigerd. Een procesgemachtigde is geen advocaat, maar iemand die er zijn beroep van heeft gemaakt om in rechte op te treden. De Advocatenlandsverordening 1959 noemt dergelijke procesgemachtigden zaakwaarnemers. Zaakwaarnemers kunnen enkel door het Hof als zodanig worden toegelaten op verzoek van de zaakwaarnemer zelf. Het Hof kan een verzoek om tot zaakwaarnemer te worden toegelaten, toe- of afwijzen. In het belang van de kwaliteit van de rechtspleging besloot het Hof al in 2007 geen nieuwe verzoeken van zaakwaarnemers toe te wijzen. Mr. Bos is dus niet alleen geen advocaat, hij is ook geen zaakwaarnemer.
De zaakwaarnemer zoals genoemd in de Advocatenwet 1959 stamt nog uit de tijd dat Curaçao en de overige eilanden niet over voldoende advocaten beschikten. Inmiddels is dat anders. Alleen al op Curaçao zijn er circa 200 advocaten. Advocaten zijn gehouden aan gedragsregels én onderworpen aan het tuchtrecht. Benadrukt wordt dat advocaten de plicht tot geheimhouding hebben. Ten aanzien van zaakwaarnemers geldt dat allemaal niet. Dit betekent dat de rechtszoekende, bijvoorbeeld wanneer de factuur van de zaakwaarnemer buitensporig zou zijn of wanneer de zaakwaarnemer de zaak onzorgvuldig zou hebben behandeld, nergens met klachten terechtkan. Tegen die zaakwaarnemer kan dan ook geen maatregel worden opgelegd zoals een schorsing of een schrapping. Die maatregelen kan een advocaat wel opgelegd krijgen. Kortom, in het belang van de rechtszoekende worden zaakwaarnemers niet meer toegelaten. Met procesmonopolie voor de advocatuur zoals mr. Bos beweert, heeft dit dus niets van doen.
Op 15 maart jl. heeft de Orde van Advocaten het voorontwerp Advocatenlandsverordening aangeboden aan de minister van justitie. Dit voorontwerp houdt, anders dan mr. Bos beweert, niet in dat de rechtszoekende rechtsbijstand wordt ontnomen. Dat kan ook niet. Het recht op rechtsbijstand is een grondrecht dat is vastgelegd in de Staatsregeling van Curaçao. Dat geldt ook voor min- of onvermogenden. Aan dat recht tornt het voorontwerp dan ook geenszins.
Het voorontwerp is van belang voor de kwaliteit van de advocatuur en daarmee voor de rechtszoekende. De Orde van Advocaten wordt verplicht een beroepsopleiding te verzorgen voor beginnende advocaten. De huidige wet stelt die verplichting niet. Ook biedt de nieuwe wet de mogelijkheid eisen te stellen aan permanente opleiding voor ervaren advocaten. Dat is onder de huidige wet niet het geval.
Nu mr. Bos de belangen van de rechtzoekende kennelijk zo van belang acht, is het onbegrijpelijk dat zo wordt geageerd tegen een wetsontwerp dat die belangen juist nog meer zal beschermen. In dat kader kan eveneens de vraag worden gesteld waarom mr. Bos het Hof niet om inschrijving als advocaat verzoekt - nu mr. Bos in elk geval jurist is - en als zodanig in het belang van de rechtszoekende kosteloze rechtsbijstand verleent.
Caroline Fiévez,
deken Orde van Advocaten,
Curaçao