Zojuist bereikte mij het bericht van het overlijden van de historicus, schrijver en bouwkundige Els Langenfeld. Els Langenfeld leerde ik kennen toen zij bezig was een boek samen te stellen over de Curaçaose internist L.W. Statius van Eps, de vader van de advocaat Randolph van Eps met wie ik sinds mijn kindertijd bevriend ben. Zij vroeg me voor dit boek een bijdrage te schrijven.
Als men Els vroeg wat haar beroep was, antwoordde ze steevast: duizendpoot. Ze werkte 10 jaar voor een bank, deed opleidingen assurantiën en bankzaken voordat ze met haar man Henk op Curaçao terechtkwam. Op Curaçao deed ze journalistiek werk voor zowel de Amigoe als het Antilliaans Dagblad. Voor het Antilliaans Dagblad schreef ze meer dan 200 historische artikelen. Daarnaast werkte ze als vrijwilliger voor de Mongui Maduro Bibliotheek en was ze bestuurslid van de Stichting Vrienden van het Nationaal Archief.
Els was een gedreven mens, altijd met haar neus in archieven. Ze was dan wel niet als historicus opgeleid, toch was Els een wandelende encyclopedie als het ging over het koloniale verleden van Curaçao. Daar heeft zij ook verscheidene boeken over gepubliceerd, afgezien van de regelmatige middenpagina’s in het Antilliaans Dagblad over dit onderwerp. Gedreven was Els en die gedrevenheid ging gepaard aan een vrolijkheid en optimisme die aanstekelijk was, ook tijdens haar ziekte de afgelopen drie jaar.
Els en ik waren beiden lid van het Vlaams-Nederlands taalgenootschap ‘de Orde van den Prince’ en betrokken bij het tot stand komen van een kinderboek in het Nederlands en Papiaments. Haar bijdrage voor dit boek ontving ik twee weken geleden, en aan mij nu de taak om deze laatste publicatie van Els persklaar te maken.
Els was getrouwd met Henk Langenfeld, de sturende man achter de bouw en restauratieprojecten van NV Willemstad. Zijzelf raakte gebiologeerd door de kunst van het bouwen, construeren en restaureren en zette deze liefde om in daden. Zij besloot Bouwkunde te gaan studeren aan de UNA en rondde deze studie ook af.
Naast genoemde historische werken publiceerde Els ook nog drie novelles over de slaventijd op Curaçao. De drie novelles werden anderhalve week geleden tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Mongui Maduro Bibliotheek gepresenteerd. Els had me gevraagd daar ter plekke de gasten een verhaaltje te vertellen over deze trilogie met als titel Porto Marie. Ik vroeg me toen af of een brief die ze in het boek aanhaalde een vondst was geweest in het Centraal Historisch Archief. Of ze uitgaande van die historische brief het verhaal geconstrueerd had. En of ze de drie verhalen in verschillende tijden had geschreven, gebruik makende van de ervaringen met het eerder geschrevene. Want ik merkte verschillen in schrijfstijl.
Ze antwoordde de volgende dag, en dat was tegelijkertijd de laatste mail die ik van Els mocht ontvangen.
hallo Eric,
was kapot, maar heb genoten en was reuze blij dat het allemaal is gelukt.
de organisatie was top. je verhaaltje was heel leuk. je hebt gelijk, het derde verhaal heb ik veel meer ontspannen geschreven dan de eerste twee. grappig was wel dat je die brief aan het einde van het eerste verhaal aanhaalde, die komt namelijk niet uit het archief maar mijn duim....was toen al zo goed in het taalgebruik en denkwijze van die tijd ingeburgerd, dat ik feilloos zo'n brief in elkaar kon draaien, haha!
groetjes
Els
Als Els er was, dan was ze er. Je kon er niet omheen. Dat lijkt in contradictie met haar aangeboren bescheidenheid, maar dat was het niet. Want Els kon fel zijn als ze wist dat ze het gelijk aan haar zijde had.
Een bijzondere vrouw, veel te vroeg overleden. Er zat nog zoveel in haar pen.
Mijn innige deelneming gaat uit naar Henk Langenfeld en zijn twee zonen Robert en Niels.
Eric de Brabander
Curaçao