Psychopaten, een definitie
Bij de meeste mensen duikt bij het noemen van het woord ‘psychopaat’ het beeld op van een seriemoordenaar. Maar in feite is dit helemaal niet het geval. Niet iedere seriemoordenaar is psychopaat, noch is iedere psychopaat een (serie)moordenaar.
Volgens Robert Hare is één op de honderd mensen psychopaat. Bij leidinggevenden wordt dit één op de twintig. Uit onderzoek is gebleken dat het fenomeen ‘psychopaat’ genetisch bepaald is.
De werking van de hersenen is bij psychopaten anders dan bij niet-psychopaten. Hun brein heeft een andere structuur en functioneert anders. Kenmerken van psychopaten zijn: ze hebben geen sociaal-emotionele band met een ander, ze zijn manipulatief, vaak goed uitziend, gaan goed gekleed, zijn over het algemeen charmant en kunnen zich goed verkopen. Hun leven draait om hoe de buitenwereld hen ziet qua bezit, doen en laten, en uiterlijk.
Psychopaten komen veel voor in beroepen waar ze met liegen ver kunnen komen, zoals in de politiek. Het enige wat voor hen geldt is: eigen belang, meer niet. Andermans lijden doet hen niets. Deze mensen tonen een verschillend gedrag. Het ene moment geven ze complimentjes, om kort daarna bedreigingen te uiten. Ze hebben geen empathie. Het zijn de roofdieren in de samenleving, en anderen zijn hun prooi. Ze zijn immuun voor de pijn die anderen voelen. Wat met een ander gebeurd is voor hen irrelevant. Psychopaten staan graag in het middelpunt van de belangstelling. Ze zullen nooit dankbaarheid of spijt tonen. Kritiek raakt hen niet. Ze laten zich doorgaans neerbuigend uit over de prestaties van anderen, en zijn geneigd de schuld van fouten bij anderen neer te leggen. Contacten zijn vooral functioneel: ze moeten hen iets opleveren.
Het behandelen van psychopaten is feitelijk tijdverspilling. Het is alsof je een kat wilt veranderen in een muis. Alsof je een persoon die kleurenblind is probeert de kleur rood te laten zien.
Tot hier enkele citaten uit de lezing van de heer Robert Hare. En dan een vraag: herkent u misschien iemand in onze samenleving die deze kenmerken vertoont?
Ch. Davelaar, Curaçao
