Welkom. Zoals eenieder, zijn jullie ook welkom. Maar weet, dat van alle mensen die hier nieuw komen wonen, we van jullie het meest verwachten.
Wanneer je uit de aankomsthal komt, zie je het meteen; de woorden BON BINI. Begin het meteen goed uit te spreken, ook in je hoofd: bong bienIE, met de klemtoon op de laatste i en niet de eerste. Nooit meer fout zeggen please. Als je moet antwoorden dat het goed gaat - bon - zeg je ook bong en niet bon. Bon is alleen bon in bon dia, bon tardi, bonochi.
Train jezelf om de kuilen in de weg te omzeilen. Er zijn er zoveel dat je auto je dankbaar zou zijn, als dat kon. Begin ook te wennen aan veel drinken. Alcohol drinken. We drinken hier meer dan in Nederland, maar we worden niet zo l*l* wanneer we dronken zijn. We kunnen nog altijd normale gesprekken voeren, we kunnen zelfs naar huis rijden en nog steeds alle kuilen ontwijken. Dus begin thuis te oefenen. Niet met bier, maar met rum of whisky.
Je moet hier vaker douchen. Minstens twee keer per dag, ’s ochtends en voor het slapen, maar als je ’s avonds nog uitgaat dan nog een derde keer. Ook meteen andere kleren aandoen. Drink ook genoeg water, gewoon water. Meer dan je lekker vindt. Het went. Echt doen.
Leer niet te krabben aan de muggenbulten. Knip desnoods je nagels voorlopig helemaal kort, als je maar niet krabt. Check altijd je schoenen voordat je ze aandoet. Er kunnen zomaar beestjes die prikken in zijn gaan zitten. Als je schoenen meebrengt uit Nederland, breng dan alleen leren schoenen. Die van plastic vergaan binnen 2 jaar. Curaçao is wel island life all year ‘round, maar je kunt niet altijd en overal je slippers naar aandoen, oké?! En als ze stoffig zijn, je slippers of je voeten, even borstelen met water en zeep. Stoffig anything, is vies. Dat betekent dat jij ook vies bent. Ja, vooroordeel.
Sowieso moet je je beter gaan kleden. Ja, zelfs beter dan dat. En je haren vaker wassen en leuk laten knippen. Dress to impress. En zelfs al heb je schijt aan alles, dan nog moet je schoon zijn en moeten je kleren zonder vlekken, gaten en uitgerekte randen zijn. Je mag ook nooit of te nimmer stinken. Like ever. Deo, desnoods een paar keer per dag, maar die axe deo... get rid of it. Serieus. Nu meteen weggooien en een andere deo gaan kopen in de botika.
Laat je kinderen buiten spelen. Hoe meer en vaker ze spelen met lokale kinderen hoe beter. En als ze vloeiend Papiamentu leren, krijg je van ons bonuspunten. Als je hier in het ziekenhuis bevalt van een kind krijgt de moeder heldenstatus en is je kind niet meer van jullie, maar van ons.
Je moet trouwens bij lokale moeders niet aan het gezicht van hun kind komen. Armen en schouders zijn oké, gezicht en haren niet. Liefst ook niet zomaar aan zwangere buiken komen. En krullen van anybody zijn te allen tijde ‘off limits’.
Vergeet BVN en kijk gewoon de Amerikaanse kanalen. Wij kijken nooit naar BVN en zullen ook niet met je meekletsen wanneer je het erover wilt hebben. Behalve misschien wanneer Curaçao onderwerp was in DWDD en iemand het op Facebook heeft gedeeld. Maar kijk naar de Amerikaanse kanalen en leer beter Engels spreken. Kinderen van 3 hier spreken het waarschijnlijk beter dan jij.
Als je ergens komt, maakt niet uit waar, groet dan wanneer je binnenkomt. In de supermarkt, bondia, het restaurant, bonochi, de botika, bontardi, de bus, bondia, een feestje, bonochi en ga daarna iedereen langs om je voor te stellen. Groet overal de bewaker, ook wanneer je weer weggaat. En geef hem een fooi als hij op de auto's heeft gelet.
Als je ergens wordt uitgenodigd, kom niet met lege handen aan, zelfs al kom je er wekelijks en onuitgenodigd. Als je weggaat en er wordt je iets aangeboden, gewoon aannemen, masha danki zeggen en meenemen.
Ga ook eens naar de lokale kapper, laat de lokale aircomonteur komen, ga naar de lokale snèk, de lokale hindú, de rommelwinkel, de tire service en de toko. Koop alleen geen vlees bij de toko. Check alles wat je anywhere koopt op vervaldatum of schimmel en probeer vooral lokale groente en fruit te kopen. Onze boeren doen wat ze kunnen en we mogen best wat meer van ze afnemen.
Als je ergens nieuw gaat wonen, ga bij je buren langs om je voor te stellen. En dus niet met lege handen. Wijn is fine, maar een sixpack Polar is beter. Nodig ze meteen uit voor een barbecue bij jou thuis. Als je een fruitboom hebt staan, breng wat van de vruchten voor je buren wanneer ze rijp zijn. Vinden we altijd leuk. En leer de auto’s kennen die in je straat wonen, dan kan je je hand opsteken wanneer ze langsrijden.
Leer op blote voeten te lopen, ook op de steentjes op het strand. Het is de mindset waardoor het niet meer pijn doet, niet de zenuwen in je voetzolen.
Als je naar een BYO bbq gaat, niet ervan uitgaan dat het ijs waar je eten in ligt goed genoeg is om in iemands drankje te doen. Dat is not done. Koop een extra half zakje en laat het ijs in het zakje om als ijsblokjes in het drinken te gebruiken.
Je moet elke keer dat je uit huis gaat je tandenpoetsen. En ook je tong. Vergeet nooit je tong te poetsen, asjeblieft. Doe ons allemaal die favor.
Misschien is het even wennen, maar het is voor ons vermoeiend om alleen in één taal te spreken. No worries, het went wel snel. Sowieso moet je je oren ‘in andere bochtjes gaan leggen’, want we verzinnen soms nieuwe woorden waar je bij staat.
Feestjurkjes zijn trouwens geen strandjurkjes. Somehow is dát niet het moment om te overdressen. Hou je feestjurkjes voor feestjes of geef ze aan de schoonmaakster als je ze echt niet meer aan wilt.
Over de schoonmaakster gesproken: afronden naar boven mag. Vooral als ze met de bus komt. En met kerst mag ze een kerstpakketje van je krijgen. Ga maar maken. Mandje halen bij Welcome Shop. Lekkere dingen halen in de supermarkt. Vooral duur fruit, blauwe bessen, bramen, kersen en aardbeien. For once mag het.
Blijf gewoon stamppot eten als je dat lekker vindt. Erwtensoep met rookworst kan, ook in de tropen.
Als je niet zeker weet of je iets fout doet, vraag het aan iemand waaraan je kan zien dat ze staat te popelen om het je uit te leggen als ze alleen maar de kans kreeg.
Dat mensen je appen voor 7AM lijkt normaal te worden. Is het niet, maar niemand zegt er wat van. Neem je honden mee naar Nederland als je teruggaat. Of laat het anders aan NIEMAND weten wanneer dat niet kan. Meubels hier zijn duur. Neem mee whatever in de container past en wees er zuinig op. Aan het water wonen, lijkt trouwens veel leuker dan het is. Don’t believe the hype.
Hou er rekening mee dat we hier 5 miljoen meer beestjes hebben dan in Nederland. Als je niet tegen beestjes kan, niet hier komen wonen. Het is hier ook 5 miljoen keer stoffiger. Je kan elke dag de vloer vegen. Als je gillend gek wilt worden moet je dus daarmee beginnen.
Ook al kom je putjes scheppen, als je blank bent denkt iedereen dat je rijk bent. Wen er maar aan, want dat gaat niet veranderen. Tenzij je een van die mannen wordt die dagelijks bij de lokale snèk gaat hangen en echt geen geld blijkt te hebben. Maar zelfs dan zullen er een paar zijn die blijven denken dat je stiekem toch rijk bent.
Probeer je een beetje te verdiepen in de lokale problematiek. En dan bedoel ik niet straathonden opvangen, want dat is het symptoom van een diepere problematiek. Daarom, verdiepen. Er is extreme armoede hier. Dat zou je niet denken, maar het is wel de realiteit. Kinderen die alleen 1 keer per dag eten, de maaltijd die ze op school krijgen van het voedselprogramma. Kinderen die kartonnen schoenzolen aan hun schoenen vastmaken met nietjes om niet blootsvoets naar school te gaan. Moeders die drie jobs hebben en zelfs dan nog niet rondkomen. Als je je ergens druk over wilt maken, begin daar. Als je toch echt de honden het allerbelangrijkste vindt, kijk dan of je lokale organisaties kunt steunen die kinderen vorming geven over het houden van huisdieren.
Curaçao is het eiland van extremen. Ook in jezelf. Blijf dagelijks doen aan zelfreflectie en blijf communiceren met je partner, anders overleeft je relatie Curaçao niet. Gegarandeerd.
Extreem is ook hoe het de ene dag voelt alsof dit het paradijs is en de andere dag het penthouse van de maffia.
Allebei zijn waar.
Bon biní na Kòrsou dushinan!
Yolanda Wiel,
Curaçao