Zo luidde een premier Eman resumerende kop in het Antilliaans Dagblad.
Van zo’n kop gaat iets geruststellends uit, vindt u ook niet? Maar schijn bedriegt.
Voor wie niet weet wat het Cft beoogt, hierbij de uitleg van hun eigen website: ‘Het College financieel toezicht is gericht op het realiseren van het gemeenschappelijk doel van alle overheden binnen het Koninkrijk der Nederlanden: het bewerkstelligen van een duurzame financiële overheidshuishouding’.
Dat geldt dus ook voor Aruba waar het Cft nogal wat kritiek op heeft.
Dat de heer Eman de kritische houding van het Cft ‘begrijpt’ is niet te verwonderen. Hij weet namelijk beter. Véél beter zelfs.
De heer Eman is, wellicht zijns ondanks, het boegbeeld van 25 jaar financieel wanbeheer door de opeenvolgende Arubaanse regeringen die afwisselend werden gevormd door de twee grootste partijen AVP en MEP. Een van de twee regerende partijen kon rekenen op een meerderheid in het Arubaanse parlement en op die manier kon er comfortabel worden geregeerd. De eigen ministers hadden bij voorbaat - gezien de zetelverdeling - volledige parlementaire steun. En dat was nog democratisch ook. Wat wil een Arubaanse bestuurder meer?
Adviezen van controlerende nationale en internationale instellingen werden jarenlang stelselmatig genegeerd door Arubaanse regeringen, zoals de adviezen van de Algemene Rekenkamer van Aruba, de Centrale Accountantsdienst en de SER.
De heer Eman merkt op dat ‘wij beter weten dan het Cft wat er werkt op Aruba’.
Maar je zou toch zeggen dat de Algemene Rekenkamer van Aruba óók weet ‘wat er werkt op Aruba’!
Wat er in elk geval niet werkt op Aruba is een deugdelijk opvolgen van adviezen van integere instanties, die hebben moeten toezien hoe het land zich in de afgelopen jaren in de financiële chaos heeft gemanoeuvreerd met als trieste finale een staatsschuld, die 80% van het bruto nationaal product bedraagt en met een hoop geluk pas over 20 jaar zal kunnen worden afgelost. Intussen betaalt het land Aruba 100 miljoen euro per jaar aan vaste rentelasten op schulden die willens en wetens zijn opgebouwd door de ene lening met de andere af te lossen.
Nederland en ‘Europa’ doen het overigens ook niet goed. De pot kan in dit opzicht de ketel moeilijk verwijten dat ‘ie zwart ziet.
De voormalige Nederlandse ombudsman Alex Brenninkmeijer, nu lid van de Europese Rekenkamer in Luxemburg en hoogleraar institutioneel recht, zegt in een interview met de Volkskrant van 14-04-2015: ,,Het is onbegrijpelijk dat de Rekenkamer al twintig jaar lang de boekhouding van de EU afkeurt en het Europees Parlement er vervolgens toch elk jaar mee akkoord gaat.” En verderop: ,,De grootste fraude met het Europees Sociaal Fonds staat op naam van Nederland. Maar het zit in de Nederlandse volksaard om ons vingertje op te heffen naar het buitenland. Als burger ben ik geschrokken van de berichten over vriendjespolitiek bij aanbestedingen door Defensie en de politie, over mogelijke fraude door ICT-bedrijf Ordina bij overheidscontracten. Als zoiets in Brussel boven water komt, sneuvelt er een eurocommissaris. Maar in Nederland komt er een onderzoek en beloven we beterschap. We zouden ons moeten schamen. (…) We plaatsen onszelf op een voetstuk, denken dat we het allemaal o zo goed doen, maar dat is niet zo. We schieten door en hebben dat niet in de gaten.”
Wat Defensie betreft: onder verantwoordelijkheid van de Nederlandse regering heeft de Militaire Missie in Paramaribo indertijd actief en onwettig bemoeienis gehad met de staatsgreep van 1982 in Suriname. Het ministerie heeft dit proberen te verdoezelen, ongetwijfeld vanwege de staatsraison. Niet zo best allemaal.
Dit gezegd hebbende, nog even terug naar de toestand op Aruba, waar het, zoals gezegd, ook niet allemaal op rolletjes liep en er een situatie ontstond waar het Arubaanse volk de afgelopen jaren niet beter van werd. Schoolgebouwen en overheidsgebouwen raakten in verval, de ene lening werd met de andere lening afgelost, adviezen werden genegeerd, controles omzeild, terwijl de Arubaanse regering goed zorgde voor zichzelf, de partij en de trouwe aanhangers. Wie goede connecties had kon rekenen op een voorkeursbehandeling. Competente ambtenaren die dit alles met lede ogen aanzagen werden aan de kant geschoven en met behoud van salaris naar huis gestuurd. Elke nieuw aangetreden regering schoof, geheel volgens traditie, de schuld af op de vorige regering. Schaamteloos en hypocriet.
De enige uitweg uit deze dolgedraaide carrousel is een volledige aanvaarding van de niet-vrijblijvende adviezen van het Cft dat als bindende controlerende instantie zou moeten worden verwelkomd en niet zou moeten worden afgeschilderd als een boosaardige indringer van buitenaf (lees het Editorial van Toko Winklaar in AweMainta van 20 april jl.).
Het is begrijpelijk dat menig Arubaans bestuurder tegen het Cft is, omdat, als de adviezen van het Cft moeten worden opgevolgd, de weg naar corruptie en instandhouding van de macht via vriendjespolitiek wordt afgesneden. Dan is het ook niet langer mogelijk om vlak voor de verkiezingen door Brood en Spelen, gefinancierd door ondeugdelijke leningen, de Arubaanse bevolking een rad voor ogen te draaien, een bevolking die, net als de Arubaanse pers, volkomen kritiekloos de aan de macht zijnde bestuurders toejuicht. Jaar in jaar uit.
Het wordt tijd dat de oude partijen worden vervangen door integere nieuwe partijen die worden aangevoerd door hoogopgeleide jonge Arubanen die het goed menen met hun land en die niet, zoals nu het geval is, na hun studie in Nederland hun vaderland de rug toekeren vanwege het ontbreken van carrièremogelijkheden en nog wat andere zaken.
Fred de Haas,
Nederland