Door Runy Calmera
Stel je eens voor: iedereen een batterij op Curaçao en overal zonnepanelen. Het is mogelijk om volledig op zonne-energie over te gaan.
Als je praat met mensen van een energiebedrijf dan hebben ze het vaak over reservevermogen. Ja, we moeten altijd beschikbaar blijven voor als de zon een keertje niet schijnt. En als iedereen op zonne-energie overgaat, dan kost deze reservecapaciteit ontzettend veel. Dus we moeten altijd blijven draaien op olie.
Kun je je voorstellen? Laten we zeggen 55.000 huishoudens: iedereen een ‘battery pack’. Dus gewoonweg 55.000 batterijen. Als de zon niet schijnt dan gaat iederéén over op batterijen. Want die batterijen kunnen twee dagen gewoon gebruikt worden.
Nou wat? Dan is het opgelost. Geen reservevermogen meer nodig. Het argument dat we dan capaciteit moeten achterhouden, voor als het regent, of als de zon niet schijnt, of als de wind wegvalt, is dan van tafel. Ja, ik meen het, stel je eens voor: 55.000 batterijen. Alle huizen. Alle gebouwen. Alle scholen. Alle bedrijven. Op dat moment hebben we geen reservevermogen meer nodig.
55.000 Batterijen. Dat is helemaal niks. Dit is een klein eiland. Het is gewoon te doen. Omdat je zoveel volume hebt, kun je gunstige contracten sluiten met batterijleveranciers. Kun je gunstig inkopen.
Stel dat die batterijen vijf jaar meegaan. En ze kosten 5.000 dollar per stuk. Dan is dat 1.000 dollar per jaar aan afschrijving; 83 dollar per maand. Dat is een soort verzekering die je betaalt voor als de zon niet schijnt en als het windstil is. Dat is nog geen 3 dollar per dag.
De investering: 55.000 batterijen à 5.000 dollar gemiddeld, dat is 275 miljoen dollar. 490 Miljoen gulden. Wow, veel geld zeg! Er ligt per oktober 2018 zo’n 1,3 miljard gulden (1.300 miljoen) van de commerciële banken bij de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten aan verplichte reserves. Dat geld moet daar gedeponeerd worden omdat onze banken over liquide zijn. Het geld klotst tegen de rotsen aan, omdat we geen rendabele lokale investeringen hebben. Dat geld wordt nu niet gebruikt en heeft nauwelijks rendement. Met een stijgende inflatie wordt dat geld steeds minder waard. Investeren in zonne-energie is een veel betere investering, mét rendement.
Aan die batterijen heb je niets zonder zonne-energie en windenergie. Zodra je die batterijen hebt, of parallel daaraan, ga je over op zonne-energie en windenergie. Massaal. Iedereen. Ja, ik bedoel iedereen. Alle 55.000 huishoudens.
Eén ding is bijna zeker voor morgen. De zon komt op. Ik kan bijna met 100 procent zekerheid zeggen dat de zon morgen opkomt. Je hebt dus morgen met bijna 100 procent zekerheid zonne-energie. Hoe fijn is dat? En tegen welke kosten? Dat weet je dan ook zeker. De kosten zijn ‘fixed’. De kosten kun je zelf beïnvloeden naarmate jouw verbruik. Als je veel zonnepanelen hebt, zijn je aanschafkosten hoger dan als je weinig zonnepanelen hebt. Iedereen dus op zonnepanelen. En die windmolens, die mogen er ook bij.
En de arme mensen dan? De mensen die leven in een woning van Fundashon Kas Popular? Die woningen kunnen vanaf nu gebouwd worden met een zonnepaneel plus batterijen.

Weet je hoeveel geld we nu aan olie importeren? Weet je wat er gebeurt als de olieprijs van 60 dollar per vat naar 100 of 110 dollar per vat gaat? Weet je wat er gebeurt als Saudi-Arabië, Rusland, de Verenigde Staten en Venezuela besluiten om de olieproductie te verminderen?
Onze importen zijn ‘sky high’. Als er één ding is wat stijgt op Curaçao dan zijn dat onze importen. We zijn een importmaatschappij geworden. Meer daarover een ander keertje. Maar het komt erop neer dat we bijna alles importeren. We produceren bijna niks op Curaçao. We zijn ‘verslaafd’ aan import. En ook aan olie. We importeren olie en verbranden die tot elektriciteit en water. Onze elektriciteitskosten zijn dan ook sterk afhankelijk van de olieprijs.
Wanneer we met z’n allen over zijn gegaan op batterijen en 100 procent op zonne-energie dan zullen onze importen aan olie drastisch naar beneden gaan. Dat betekent dat onze productie omhooggaat. Want Y=C+I+G+E-M. Die Y is de toegevoegde waarde (productie) en die M dat zijn de importen. Als je dus die M drastisch verlaagt door de olie-importen drastisch te verlagen, zit je op een hogere Y. Hogere toegevoegde waarde.
We snakken naar werk. We hebben zo’n 1.200 mensen werken in de raffinaderij met zo’n 800 contractors. Die mensen zijn afhankelijk van olie. Stel je eens voor dat er 55.000 batterijen zijn op Curaçao. En dat die batterijen constant vervangen en onderhouden moeten worden. Wat voor werk zal dat opleveren? Hieronder een aantal nieuwe banen:
- bestelling van batterijen
- vervoer van batterijen
- installatie van batterijen
- onderhoud van batterijen
- de-installatie van batterijen
- verwijderen van batterijen
- leningen verschaffen voor batterijen
- verzekeringen voor batterijen
- managen van batterijparken
- onderwijs over batterijen
- testen van batterijen
- onderzoek naar batterijen
- handel van opgeslagen energie (op de energieblockchain. Hierover een ander keertje meer)
Kortom, we worden een kenniscentrum voor batterijen. Overal ter wereld wordt bekend dat Curaçao een schoon eiland is wat een voorloper is in de zonne-energie en batterijen. Er komen leveranciers van batterijen hun producten hier testen.
Op dat moment van de transitie zullen onze ‘cost of doing business’, waar iedereen het zo over heeft, behoorlijk gedaald zijn. Energiekosten zijn namelijk een groot component van onze kosten. Die zorgen dat de toegevoegde waarde laag is. En hiermee heb je de energiekosten verlaagd en gestabiliseerd. Waarom gestabiliseerd? Omdat die niet meer afhankelijk zijn van de olieprijs.
Maar wat moet er met die banen bij Aqualectra? Op het moment van de transitie is Aqualectra ook een ander bedrijf. Aqualectra is dan een bedrijf dat batterijen en zonnepanelen beheert. De mensen die nu werkzaam zijn bij Aqualectra zijn dan specialisten in zonnepanelen en batterijen geworden. Decentrale batterijparken en zonnepanelen parken worden beheerd. Er werken dan wellicht 1.500 man bij Aqualectra. Indirect zijn er misschien wel 4.000 man in deze sector werkzaam. Er is zelfs een energieblockchain waar handel plaatsvindt in energie. Want iedereen is een ‘prosument’ geworden. Niet alleen meer elektriciteit consumeren, maar iedereen die een batterij heeft en zonnepanelen is dan ook producent en kan elektriciteit leveren. Ook de arme mensen op Curaçao! Alle banken hebben verzekeringen, leningen voor investeren in zonnepanelen en batterijen. Alle nieuwe huizen moeten een batterij hebben.
En dan die elektrische auto’s. Ja, we blijven niet bij de batterijen en zonnepanelen steken, natuurlijk. De volgende stap zijn elektrische auto’s. Dit kan parallel plaatsvinden. Omdat wij het eiland zijn in de Caribbean met zonne-energie en batterijen zullen we ook het eiland zijn voor elektrische auto’s.
Iemand zei tegen mij laatst dat die elektrische auto’s niet zullen komen. Ze zijn niet rendabel. Wanneer je zonne-energie hebt, met batterijen, kun je die auto’s thuis opladen. Je hoeft helemaal geen laadpalen te hebben overal. Thuis staat er een laadpaal. De opgeladen batterij in je auto is het reservevermogen. Omdat die auto’s allemaal 500 kilometer kunnen rijden zonder op te laden, hoef je slechts één keer per dag te laden. Curaçao is 444 vierkante kilometer. Ken je één iemand die meer dan 300 kilometer per dag rijdt op Curaçao? Meer dan 200? Omdat we zo’n klein eiland zijn, kunnen we dit. Alle auto’s elektrisch.
Dit zijn dromen. Dat zal nooit gebeuren. Er zullen veel mensen zijn die dit verhaal als een droom zien. Iets wat nooit werkelijkheid zal worden. Te radicaal. Maar wat als? En als? En waarom zouden we dat doen? Ik nodig ook de technische mensen uit om te reageren waarom dit wél zal lukken. Ik ben geen eigenaar van deze droom. Iedereen die dit ziet mag het realiseren.
Dit verhaal gaat over transitie. Naar iets anders. Want we kunnen niet meer vasthouden aan het oude en steeds aan het begin van het jaar 0,5 procent economische groei voorspellen en aan het einde van het jaar -2 procent rapporteren. De gouverneur zei het ook: In moeilijke tijden heeft het volk behoefte aan perspectief. Dit jaar moeten we het ‘Jaar van de ommekeer’ maken. Transitie. Boven zie je de voordelen. Veel lagere olie-importen, stabiele energieprijs, lagere energieprijs, veel werk en Curaçao als een voorloper in de ‘renewable’ energie. Laten we ervoor gaan: 100 procent zonne-energie. Morgen komt de zon weer op. Ik weet het bijna 100 procent zeker. Wordt deel van de transitie.

Drs. Runy Calmera, macro-econoom en consultant/projectmanager, helpt overheden en bedrijven strategische vraagstukken te analyseren en te kwantificeren aan de hand van modellen. Hij is geïnteresseerd in globale trends en de impact van innovatie op de economie. Calmera is ook bestuurslid van de Economenclub. Alle meningen in dit artikel zijn voor eigen rekening van de auteur en hoeven niet overeen te komen met de organisaties waar de auteur mee samenwerkt.