Chemicaliën bedreigen riffen

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De waterkwaliteit in Curaçaose baaien varieert sterk tussen het droge en het natte seizoen.

De aanwezigheid van bepaalde chemicaliën in het water is vooral prominent tijdens het natte seizoen, hetgeen zorgwekkend is voor de gezondheid van de nabijgelegen koraalriffen.
Dat blijkt uit een onderzoek van wetenschappers van Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (Nioz) en de universiteit van Amsterdam, gepubliceerd in de maarteditie van Marine Pollution Bulletin. Het onderzoek, voor een groot deel uitgevoerd in de periode 2021-2023 in de Piscadera Baai en het Spaanse Water, richtte zich op de seizoensgebonden veranderingen in de waterkwaliteit en de impact van deze veranderingen op de verspreiding van opgeloste en deeltjesachtige stoffen naar de kustwateren en de nabijgelegen riffen.
De wetenschappers benadrukken dat de waterkwaliteit van baaien van groot belang is voor het behoud van de mariene ecosystemen in de Caribische Zee, waaronder de koraalriffen die de kustlijn van Curaçao omzomen. Baaien functioneren als overgangsgebieden tussen land en oceaan, waarbij ze zowel verontreinigende stoffen als nutriënten ontvangen via waterwegen, regenval, en menselijke activiteiten.
De onderzoekers hebben vastgesteld dat de waterkwaliteit in de baaien van Curaçao sterk varieert tussen het droge en het natte seizoen. Tijdens het droge seizoen is de wateruitwisseling tussen de baaien en de oceaan beperkt, wat resulteert in een ophoping van stoffen, zoals opgeloste anorganische nutriënten en zwevende deeltjes. In het natte seizoen, wanneer de regenval toeneemt, wordt de waterkolom beter gemengd, wat leidt tot verhoogde export van stoffen van de baaien naar de oceaan. Dit seizoen verhoogt de concentraties van stoffen in het water, vooral als gevolg van oppervlakkige afvloeiing en de aanvoer van rioolwater, wat een directe invloed heeft op de waterkwaliteit in de aangrenzende riffen.
Een bijzonder interessante bevinding was de impact van extreme weersomstandigheden, zoals El Niño van 2023. Deze gebeurtenis versterkte de afvoer van verontreinigende stoffen uit de baaien, met name in Piscadera Baai, waar de concentraties van xenobiotische stoffen - stoffen die niet van nature in het milieu voorkomen zoals farmaceutica en pesticiden - meer dan 1,5 keer hoger waren dan in het droge seizoen. Het onderzoek wees ook uit dat de waarden die de herkomst van stikstof en koolstof aangeven, in het natte seizoen verhoogd waren, wat wijst op een grotere invloed vanuit het land door verhoogde afvloeiing van landgebonden stoffen. De frequentie van extreme weersomstandigheden, zoals El Niño, kan in de toekomst toenemen, wat de chemische belasting van baaien en de omliggende rif-ecosystemen kan verergeren.
De aanwezigheid van antropogene stoffen zoals farmaceutica, persoonlijke verzorgingsproducten en pesticiden, is een belangrijke factor die de chemische samenstelling van het water in de baaien beïnvloedt. Deze stoffen zijn vooral prominent aanwezig tijdens het natte seizoen, wanneer de afvloeiing van verontreinigend water uit stedelijke gebieden toeneemt. Dit is zorgwekkend voor de gezondheid van de nabijgelegen koraalriffen, die kwetsbaar zijn voor de effecten van verontreiniging zoals eutrofiëring (proces waarbij water te veel voedingsstoffen zoals stikstof en fosfor krijgt) en de verstoring van het ecologische evenwicht. Enkele gevolgen zijn overmatige algenbloei en verstoring van de fotosynthese van onder andere koraalpoliepen.
,,Dit benadrukt de noodzaak voor intensievere monitoring van de waterkwaliteit en het implementeren van doeltreffende beheersmaatregelen, zoals het verbeteren van de rioolwaterzuivering en het verminderen van landafvloeiing”, wordt in het artikel betoogd.
De wetenschappers concluderen dat er een seizoensgebonden variabiliteit van de chemische fluxen tussen de baaien en de omliggende kustwateren is. Het natte seizoen, gekarakteriseerd door verhoogde regenval en afvloeiing, leidt tot een grotere export van stoffen naar de oceaan, wat een aanzienlijke invloed heeft op de gezondheid van de riffen. Extreme weersomstandigheden, zoals de El Niño van 2023, kunnen deze effecten verder versterken, en de aanwezigheid van antropogene stoffen maakt de waterkwaliteit nog complexer. ,,Aangezien dergelijke extreme weersomstandigheden naar verwachting frequenter zullen worden, is het cruciaal om de gevolgen voor de mariene ecosystemen te begrijpen en strategieën te ontwikkelen die de negatieve effecten van deze veranderingen kunnen mitigeren”, aldus de onderzoekers.