* Focus op onderwijs en armoedebestrijding
* 70-jarige Statuut lezen met hedendaagse bril

Van een onzer verslaggevers
Willemstad/Den Haag - ,,Het advies is om de samenwerking vooral te richten op onderwijs en armoedebestrijding, zodat wordt gewerkt aan een actieve civil society en een goed opgeleide beroepsbevolking.”

Verbeteringen van de samenwerking binnen het Koninkrijk en om de belangen van de Caribische burgers beter te dienen zijn naar de mening van de Afdeling advisering van de Raad van State van het Koninkrijk (RvS) mogelijk zónder het Statuut te wijzigen, maar - zo stelt een advies - ‘het is wel noodzakelijk om het Statuut met een hedendaagse bril te lezen en naar de context van vandaag te interpreteren’.

Dit is te lezen in het zogenoemde spontaan advies dat de Afdeling advisering van de Raad van State van het Koninkrijk (RvS) heeft uitgebracht ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan dit jaar van het Statuut voor het Koninkrijk. Samen met staatssecretaris Zsolt Szabó (PVV) van Koninkrijksrelaties nam de Nederlandse premier Dick Schoof het in ontvangst: ,,Het kabinet gaat het advies bestuderen”, zegt Schoof erover.

Meer evenwicht
,,In dit advies formuleert de Afdeling advisering twee uitgangspunten voor de toekomst van ons Koninkrijk”, aldus de RvS: ‘constructieve samenwerking en onderlinge bijstand’ en ‘bijdragen aan evenwichtiger verhoudingen en wederzijds begrip’. Zij adviseert de Koninkrijkspartners deze uitgangspunten als leidraad te gebruiken in hun handelen.
Het is in december precies 70 jaar geleden dat het Statuut voor het Koninkrijk werd ondertekend. Daarmee ontstond een nieuwe rechtsorde en werd officieel afscheid genomen van het koloniale bestel. Het Statuut legt de basis voor de banden tussen de landen die nu samen het Koninkrijk vormen. Het regelt wat de gemeenschappelijke aangelegenheden zijn en welke onderwerpen tot de autonomie van de landen behoren.

Statuut nog relevant
,,In 70 jaar is veel veranderd”, stelt de RvS. ,,Maar na 70 jaar is het Statuut nog altijd relevant.” Het biedt volgens het hoogste adviescollege ruimte en concrete handvatten om nauwer samen te werken binnen het Koninkrijk, zowel tussen Nederland en de Caribische landen als tussen de drie Caribische landen onderling. ,,En het biedt de mogelijkheid om de belangen van burgers in het Caribisch gebied van het Koninkrijk te dienen.”

Consensusrijkswetten als basis
,,Om op structurele basis samen te werken is het belangrijk afspraken te maken en vast te leggen”, stelt het advies. Dat gebeurt onder meer op basis van zogenoemde consensusrijkswetten. ,,Er bestaat aarzeling bij de Caribische landen om dit instrument te gebruiken”, weet de RvS. ,,De Nederlandse organen zouden te dominant zijn, waardoor van echte consensus geen sprake is.”
Het is naar de mening van de RvS wenselijk dat afspraken worden gemaakt over de besluitvorming rond consensusrijkswetten: ,,Afspraken waarin de betrokkenheid en de consensus van de Caribische landen tijdens het wetgevingsproces worden gewaarborgd. Daarmee wordt recht gedaan aan het uitgangspunt van gelijkwaardigheid en wederzijds begrip.”

Concrete aanbevelingen
De genoemde uitgangspunten zijn in het RvS-advies uitgewerkt in een analyse en concrete aanbevelingen over verschillende kwesties die in het Koninkrijk een rol spelen: het waarborgen van mensenrechten en deugdelijk bestuur en consensusrijkswetten en andere onderlinge regelingen als basis voor samenwerking.
Om meer evenwicht in de verhoudingen te krijgen, doet de Afdeling advisering voorstellen voor vermindering van het democratisch tekort en suggesties voor een regeling om bepaalde bestuursgeschillen tussen Koninkrijk en landen te laten beslechten door een onafhankelijke instantie.

Respect mensenrechten
Het Koninkrijk waarborgt goed bestuur en respect voor mensenrechten. Een goed functionerende overheid is direct van invloed op de publieke dienstverlening: van gezondheidszorg tot handhaving van de openbare orde en veiligheid. ,,Er zijn veel maatschappelijke uitdagingen”, waarna de RvS specifiek onderwijs en armoedebestrijding noemt.

‘Actief kiesrecht voor TK’

Wilt u het vervolg van dit artikel lezen? Neem een online abonnement op de krant.