Verwachte groei 2021 kan schade 2020 niet herstellen
Van een onzer verslaggever
Willemstad - Curaçao sluit coronacrisisjaar 2020 voorlopig af met een ongekende krimp van 21,4 procent. De omvang van de lokale economie is daarmee in één jaar tijd met ruim een vijfde geslonken. Dat is nog zónder de effecten van de jongste, afgelopen week afgekondigde, restrictieve maatregelen van de overheid in de strijd tegen Covid-19 meegerekend.
Voor volgend jaar, 2021, wordt gerekend op een groei van het bruto binnenlands product (bbp) met 6,5 procent. Dat is echter nog onzeker, want afhankelijk van onder meer het geleidelijk herstel van het toerisme en ook het opstarten van de raffinaderij. Beide zijn op dit moment nog wankel en onvast.
Zo maakt de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS) duidelijk in de jongste ‘Note Economic Developments Curaçao’. En zelfs áls in 2021 weer een groei wordt gerealiseerd, dan nóg blijft het bbp-niveau nog flink onder dat van vóórdat Covid-19 toesloeg.
De -21,4 procent voor het lopende jaar is overigens een neerwaartse bijstelling met één procentpunt vergeleken met een eerdere projectie ten tijde van de presentatie van het jaarverslag over 2019. Dit is vooral het resultaat van een verdere afname van het verblijfstoerisme in 2020, een verslechterde arbeidsmarkt (meer werkloosheid) en een hogere verwachte inflatie als gevolg van allerlei door de overheid doorgevoerde extra heffingen op de brandstof- en energietarieven.
Aldus de CBCS. Maar uiteindelijk hebben de noodzakelijke sluiting van de luchtgrenzen gedurende een periode van drie maanden en vooral ook de lockdown van zes weken de lokale economie danig de das omgedaan. De ontslagen bij de raffinaderij kwamen daar bovenop. De Nederlandse liquiditeitssteun in diverde tranches en de vertraagde invoering van de algemene bestedingsbelasting (abb), die in plaats komt van de omzetbelasting (ob), zorgden voor enige verlichting en uitstel.
Wel is er de voortgezette afname van de private consumptie en ook heeft de (door Nederland opgelegde, red.) korting met 12,5 procent op het totale pakket aan arbeidsvoorwaarden van ambtenaren en personeel werkzaam voor semipublieke instelling een ongunstige invloed op de economie.
Aldus de CBCS, die er in de ‘outlook’ nu op rekent dat de productie van de Isla-raffinaderij mogelijk in 2021 weer langzaam wordt opgestart. De verwachting is dat wat inkomsten uit toerisme betreft in 2020 sprake zal zijn van 60 procent krimp.
De inflatie zal dit jaar toenemen naar 2,7 procent, volgens de Centrale Bank, met name als gevolg van de toeslagen op benzine, diesel en stroom, iets getemperd door een daling van de wereldolieprijs.
Maar voor 2021 gaat de CBCS uit van een inflatie van zelfs 3,7 procent, primair veroorzaakt door de introductie van de abb-belasting (die voor 1 januari aanstaande gepland staat, maar waarvoor regering en Staten nog maar beperkte tijd hebben dit te realiseren, red.). Overigens is de overheid ook voornemens om het aftrekrecht van de abb/ob bij import in het eerste kwartaal van volgend jaar af te schaffen, schrijft de CBCS-Note.
Al met al verwacht de Centrale Bank in Scharloo een groei van 6,5 procent (vergeleken met 2020) en dat is een kleine neerwaartse bijstelling van 0,1 procent vergeleken met de prognose medio dit jaar toen het jaarverslag 2019 werd gepresenteerd en toegelicht.
De CBCS gaat ervan uit dat in 2021 de investeringen in de bouwsector en het toerisme zullen stijgen. Maar de particulier bestedingen zullen toch nog meer afnemen, aangezien de toegenomen inflatie en de verslechterde arbeidsmarkt (hogere werkloosheid) de koopkracht van Curaçaose consumenten verder zal aantasten.
Degenen die denken dat het (haast) niet somberder kan, moeten er rekening mee houden dat de CBCS wijst op de zogenaamde ‘downside risks to outlook’. Met andere woorden: er zijn nog bepaalde risico’s, waardoor de economische groei negatief wordt beïnvloed. Dat zijn de genoemde onzekerheden ten aanzien van het tempo waarin het toerisme opkrabbelt en de vraag of de raffinaderij überhaupt wel weer gaat draaien.
Voor dit laatste is het van belang te weten of Curaçao een nieuwe partner/operator voor Isla vindt; hoe snel de overname van de exploitatie kan plaatsvinden; in welke mater er geïnvesteerd wordt; de snelheid waarmee de productie kan worden opgestart; de structuur en herstructurering van het nieuwe bedrijf; en de hoeveelheid werknemers (nu nog op de payroll van overheids-nv Refineria di Kòrsou, RdK) die hun baan behouden doordat zij in dienst kunnen komen van de nieuwe onderneming.
Maar ook is Curaçao afhankelijk van de internationale economische ontwikkelingen. Het herstel van de wereldeconomie bepaalt ook het herstel van kleine open economieën als die van Curaçao. Een vaccin tegen Covid-19. Of mensen weer willen en durven reizen. En of er weer een volgende coronagolf komt.
Tot slot waarschuwt de CBCS voor het effect van aanvullende overheidsheffingen, bijvoorbeeld op brandstof en energie, want die zullen resulteren in een hogere inflatie en daarmee een vertraging van de reële groei van het bbp (=de economie).
