Cft: Kabinet premier Silveria Jacobs handelt in strijd met wet

Van een onzer verslaggevers
Willemstad/Philipsburg - ,,Indien geldleningen ten laste van een land worden aangetrokken in het kader van een open biedingprocedure bij de Centrale Bank van Curaçao en van Sint Maarten, gebeurt dat aantrekken in overeenstemming met een advies daarover van die bank”, meldt artikel 16 lid 6 van de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Rft).

Het is onbekend of en zo ja welk advies de CBCS in dit geval heeft gegeven in verband met de geldlening van 75 miljoen gulden die de regering van het Land Sint Maarten deze week wil aantrekken. Het Antilliaans Dagblad heeft hierover vragen gesteld aan de CBCS.
Uit de begeleidende prospectus blijkt dat de Centrale Bank in Scharloo wel precies op de hoogte moet zijn. Deze prospectus is namelijk ‘on behalf of’ (namens) de minister van Financiën van Sint Maarten, Ardwell Irion, uitgebracht en ondertekend door de president van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten, Richard Doornbosch.
Het is artikel 16 Rft waar voorzitter Raymond Gradus van het College financieel toezicht (Cft) naar verwijst in zijn brief van maandag 12 oktober aan de Sint Maartense Financiënminister Irion, waar deze krant gisteren al naar verwees.
,,Met het aantrekken van genoemde lening van 75 miljoen handelt u in strijd met artikel 16 van de Rft. Er is - voor zover het Cft bekend - geen besluitvorming van de Rijksministerraad (RMR) waarin is bepaald dat afwijking van de geldende procedures en criteria voor deze voorgenomen lening wordt toegestaan”, aldus de brief aan de bewindsman van Financiën in Philipsburg.
Volgens ingewijden is het nu afwachten wat de reactie van Sint Maarten is op de brief van Gradus. Er is wel wat aan de hand: het land handelt in strijd met de wet (de Rijkswet wel te verstaan), het Cft heeft dus aan de minister laten weten dat het niet kan waartoe was besloten. ,,Dat zou eigenlijk moeten betekenen dat anderen niet aan de uitvoering van dat besluit kunnen meewerken. Het zou zelfs gevolgen kunnen hebben voor de gouverneur”, zo verneemt deze krant.
Gradus schrijft dan ook in zijn brief aan de Financiënminister van het kabinet van premier Silveria Jacobs: ,,Het Cft is van oordeel dat u niet bevoegd bent om via de CBCS een lening aan te trekken. Het Cft neemt aan dat de in gang gezette procedure wordt gestaakt en dat alsnog in overeenstemming met de Rft wordt gehandeld.”
In het bewuste artikel 16 van de Rijkswet financieel toezicht, die voor Sint Maarten geldt maar óók voor Curaçao, zijn de procedure en criteria met betrekking tot het aangaan van leningen vastgelegd. Zo is bepaald dat voorgenomen leningen moeten zijn opgenomen in een vastgestelde begroting die voldoet aan de normen van de Rft.
,,Op deze manier wordt het Cft in staat gesteld”, zo legt Gradus uit, ,,zijn toezichthoudende taak te vervullen en te toetsen of aan alle toepasselijke criteria voor het aangaan van een lening uit de Rft wordt voldaan.” Dit betreft onder andere het criterium dat er alleen geleend mag worden voor kapitaalgoederen.
Artikel 16 valt onder hoofdstuk 4 van de Rijkswet, namelijk ‘Beoordeling begrotingen en geldleningen’. Daarin staat onder meer dat in de (lands)begrotingen de voornemens tot het aantrekken van geldleningen worden opgenomen. Van de aangetrokken leningen wordt melding gemaakt in de uitvoeringsrapportages. De regeringen van de landen informeren het college als bij de uitvoering van de begroting de omvang van een lening het begrote leningbedrag dreigt te overschrijden.
Op basis van de voornemens tot het aantrekken van geldleningen en de verstrekte informatie beoordeelt het Cft of de regering voldoet aan de normen. Het college beoordeelt tevens of wordt voldaan aan de afspraken over de verbeteringen van het financieel beheer, voor zover deze betrekking hebben op het aantrekken van leningen.
De Nederlandse Staat heeft een zogeheten ‘lopende inschrijving’ op de leningen van de landen Curaçao en Sint Maarten; telkens ‘voor het gevraagde leningbedrag’, tegen het actuele rendement op Nederlandse staatsleningen van de desbetreffende looptijd. Die is doorgaans veel langer, momenteel bijna nihil, vergeleken met de lokale rentepercentages die in de orde van grootte van rond de 5 procent bedragen. Overigens hebben, bij een open biedingsproces, bij gelijke leningvoorwaarden lokale inschrijvingen voorrang.
Bij het ‘onderhands’ aantrekken van financiering geldt het volgende: ,,Indien geldleningen ten laste van een land onderhands worden aangetrokken, worden telkens naast Nederland ook een of meerdere derde partijen in de gelegenheid gesteld om gelijktijdig een aanbod te doen en wordt er vervolgens aangetrokken daar waar de leningvoorwaarden het meest gunstig zijn”, vervolgt artikel 16 Rft.
De regering bericht het Cft over een voornemen tot het onderhands aantrekken van een geldlening, onder bijvoeging van de voorwaarden van de aangeboden geldleningen (waarvan de te betalen rente de belangrijkste voorwaarde is, red.). Het college adviseert op basis van een onderlinge vergelijking van de leningvoorwaarden binnen veertien dagen na ontvangst van dat bericht.
,,Indien een bestuur (lees: regering, red.) afwijkt van het advies van het college, geschiedt dat met een gemotiveerd besluit. Het bestuur informeert het Cft over het genomen besluit.”
Uit de brief van Cft-voorzitter Gradus aan minister Irion kan worden opgemaakt dat de toezichthouder pas op vrijdag 9 oktober ‘via kennisgeving van de Centrale Bank’ vernam dat Sint Maarten voornemens was de obligatielening van 75 miljoen ten laste van het Land aan te trekken op de binnenlandse markt. De obligatie-emissie is intussen al in gang gezet, namelijk met ingang van dinsdag 13 oktober.
Volgens artikel 16 Rft kan het college de raad van ministers van het Koninkrijk - ofwel de Rijksministerraad (RMR) - door tussenkomst van ‘onze minister’ berichten als blijkt dat een bestuur afwijkt van het advies. Onze minister is in dit geval de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).
Bij dat bericht kan het Cft adviseren tot het nemen van een besluit, namelijk tot het geven van een aanwijzing door de RMR. Het college zendt gelijk met het advies een afschrift daarvan aan de desbetreffende regering, in dit geval in Philipsburg, en bericht de Staten dat het advies is verzonden.
,,Alvorens een voorstel voor een aanwijzing bij de raad van ministers van het Koninkrijk wordt ingediend, stelt onze minister het betrokken bestuur in de gelegenheid zijn visie te geven.” Dus zou de regering van Sint Maarten kunnen reageren en motiveren waarom is besloten tot het aantrekken van die lening van 75 miljoen.
Tot slot: ,,Het geven van de aanwijzing geschiedt bij Koninklijk Besluit op de voordracht van onze minister, in overeenstemming met de conclusie van de raad van ministers van het Koninkrijk.”

Zie ook: Deskundigen: St Maarten vergist zich

Foto: B van Beek