Analyse door Michael Willemse
De jongste rapportage van het ministerie van Financiën meldt weer iets minder ambtelijke medewerkers. De regering van Curaçao doet het met de afbouw van het apparaat tot aanvaardbare proporties zelfs iets beter dan voorgenomen. Grotendeels komt dit door de vacaturestop in het kader van de aanwijzing van de Rijksministerraad en het feit dat ambtenaren die met pensioen gaan niet worden vervangen. Prima en in lijn met de beoogde kleinere maar efficiëntere overheid.
Er is echter één grote ‘maar’. Want terwijl deze tussentijdse cijfers en de begroting aantonen dat de aantallen ambtenaren gestaag dalen, neemt de post salarissen en beloningen daarentegen juist alsmaar toe. Deze ogenschijnlijke contradictie geeft aan dat de huidige beloningstructuur volledig uit de pas loopt met de daadwerkelijke productiviteitsontwikkeling van het apparaat. Uit (theoretische) berekeningen kan zelfs worden opgemaakt dat met deze trend de economie over pakweg 50 jaar enkel en alleen nog uit de collectieve sector zou bestaan. Theoretisch, want dit kan natuurlijk niet. Het kan onmogelijk de bedoeling zijn, zeker als de overheid en sociale partners tevens mikken op verdere lastenverlichting in de collectieve en belastingsfeer. Vandaar dat personeelsmaatregelen broodnodig zijn en blijven; de samenleving wil of kan simpelweg dit apparaat niet betalen.
In dit kader is het van belang weer te wijzen op de gedachte dat de collectieve sector en de overheid er zijn om diensten te leveren aan de samenleving. Het herinrichten hiervan - waarbij het merendeel van de overheidinkomsten ten goede komen aan het geven van bijvoorbeeld adequaat onderwijs (kleinere klassen, meer leraren), meer blauw op straat (veiligheid), het onderhouden van wegen en de infrastructuur - dient hierdoor gestalte te krijgen. Hiermee dient de overheid haar rol als facilitator van economische activiteiten en het bewerkstelligen van gelijke kansen voor een ieder (onderwijs) nieuw leven in te blazen. Waarbij tevens een groter beroep gedaan zal moeten worden op de eigen verantwoordelijkheid van een ieder om invulling te geven aan een economie die zich meer en meer dient te richten op ondernemerschap. Het is een verademing dat bovenstaande in een notendop weergeeft waarop de begroting is geënt. Een pakket bezuinigingsmaatregelen ten aanzien van overheidspersoneel is daarom een must. In de private sector - die grotendeels de publieke sector moet opbrengen - wordt niet gewerkt met meer personeelsleden dan nodig, wordt overwerk lang niet altijd automatisch extra vergoed, is er soms of zelfs vaak geen vakantiegeld en is indexering beslist niet een automatisme. Het is goed dat Financiën - het ministerie van de sterk functionerende minister Jardim - het pakket aan maatregelen aanvuurt en dat het traject getrokken wordt door het ministerie van Bestuur, Planning en Dienstverlening (BPD). Jardim gaf eerder in een persconferentie aan dat een ambtenaar gemiddeld 120.000 gulden kost. Daarnaast is bekend dat de synergie-effecten ten aanzien van het samenvoegen van het voormalige lands- en eilandelijk apparaat nog gerealiseerd moeten worden.
De filosofie is in ieder geval goed: een klein en efficiënt overheidsapparaat. Waar de kosten gedragen kunnen worden door de gemeenschap en waarbij de dienstverlening centraal komt te staan. Het gaat hierbij dus om het verkleinen van het apparaat, maar waarbij de dienstverlenende taken van de overheid in grote mate gespaard dienen te worden. Een moeilijke, maar geen onmogelijke, en vooral noodzakelijk opgave.