ANALYSE
Minister Stef Blok (VVD) van Buitenlandse Zaken heeft met zijn opmerkingen over de ‘multiculturele samenleving’ ook in de Caribische delen van het Koninkrijk een zeer gevoelige snaar geraakt. Omdat Blok, belast met Buitenlandse Zaken (=een koninkrijksaangelegenheid conform het Statuut), in wezen koninkrijksminister is en dus óók minister is van de landen Curaçao, Aruba en Sint Maarten en de BES-eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba, die zelfs integraal onderdeel zijn van Nederland. Maar vooral omdat deze Caribische eilanden niet anders weten en niet anders gewend zijn dan om te leven in een multiculturele samenleving. En dat in relatief goede harmonie.

Wat is er aan de hand? Blok heeft in een besloten bijeenkomst uitspraken gedaan over etniciteit en multiculturele samenlevingen. Zo heeft de VVD-minister - partijgenoot van minister-president Mark Rutte, die tevens voorzitter is van de Rijksministerraad - gezegd dat hij geen vreedzame multiculturele samenleving kent en dat het volgens hem genetisch bepaald is dat de mens zich niet aan ‘onbekende mensen’ bindt.

,,Noem mij een voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving, waar de oorspronkelijke bevolking nog woont (....) en waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet”, zei hij vorige week dinsdag tijdens een bijeenkomst met Nederlanders die - nota bene - voor internationale organisaties werken. Blok ging met hen onder meer in gesprek over xenofobie. De beelden van een uitgelekte video zijn in handen van actualiteitenrubriek Zembla. Intussen hebben álle media in Nederland erover bericht. Terecht. En met de nodige verontwaardiging. Nog meer terecht.
De redactie van deze krant kreeg onmiddellijk opmerkingen als: ,,Wil onze minister van Buitenlandse Zaken zeggen dat hij Curaçao niet kent of dat volgens hem Curaçao niet vreedzaam is?” En: ,,Curaçao en de eilanden tonen aan dat multicultureel wél goed en vredig kan. Al decennia, zo niet eeuwen. Laat Blok maar eens goed komen kijken hier.” Ook: ,,Een klap in het gezicht van mensen met een gelukkig gemengd huwelijk.” Vanuit Paramaribo klinkt het: ,,Het punt waarop hij ons bekritiseert, is juist onze sterkste kant.”

De bewindsman die nu in grote verlegenheid is gebracht, laat zich in de video niet uit over de Caribische delen van het Koninkrijk die hij vanwege zijn functie eveneens vertegenwoordigt. Maar wel over het voormalige koninkrijksdeel Suriname (tot 1975) dat deels gelijkenissen vertoont met de eilanden. Als een van de aanwezigen in de zaal opmerkt dat Suriname een voorbeeld is van een vreedzame multiculturele samenleving, reageert Blok met de opmerking dat Suriname een ‘failed state’ is, onder meer omdat de politieke partijen in het land zijn opgedeeld langs etnische lijnen.
De oppositiepartijen SP en PvdA vinden de uitspraken van Blok ‘een minister van Buitenlandse Zaken onwaardig’ en ‘erg onprofessioneel’. Geëist wordt dat de minister zijn woorden terugneemt. In Kamervragen wil men weten of de uitlatingen ‘kabinetsbeleid zijn’. Rege

ringspartij D66 noemt de uitspraken van Blok ‘onbegrijpelijk’: ,,De taak van de minister van Buitenlandse Zaken is om diplomatieke betrekkingen te onderhouden.” Bloks partijgenoten in de VVD-fractie: ,,De uitspraken van minister Blok, weliswaar gedaan in een besloten setting, zijn lomp. Niemand zal beweren dat Suriname een modelstaat is (…), maar de minister had deze punten ook kunnen maken met een minder lompe woordkeus.” En Blok zelf? Die heeft het programma Zembla in een reactie laten weten dat zijn uitspraken in het publieke debat ‘ongelukkig kunnen overkomen’. En later voor de NOS-camera: ,,Ik heb mijn woorden niet goed gekozen en dat betreur ik.”
Dat is een understatement voor iemand die de belangen van álle koninkrijksburgers dient te behartigen en in het buitenland ‘ons’ representeert. Wat is dat toch met VVD-bewindslieden van Buitenlandse Zaken, die op z’n zachtst gezegd opmerkelijke uitspraken doen, zoals Bloks voorganger Halbe Zijlstra en zijn ‘verzonnen’ informatie over de Russische president Vladimir Poetin, waarover hij politiek struikelde. Het geografisch kleine Nederland, dat mede groot is geworden dankzij uitstekende buitenlandse betrekkingen en door internationale handel, moet het hebben van positieve perceptie en een goed imago. De huidige bewindsman van Buitenlandse Zaken zet met zijn naar eigen zeggen wat ‘ongelukkige’ uitlatingen niet alleen politiek Den Haag, maar feitelijk héél het Koninkrijk voor het Blok
.