ANALYSE
De schorsing van Centrale Bank-president Emsley Tromp, waartoe de vermogensgerechtigden (lees: de minister van Financiën van Curaçao José Jardim en zijn collega Richard Gibson van Sint Maarten) hebben besloten, is níet gebaseerd op een door alle leden van de Raad van Commissarissen (RvC) gedragen advies of aanbeveling. Sterker, het blijkt een enkelvoudig advies en daarmee een minderheidsstandpunt waar de ministers gebruik van maakten.
Tijdens zijn persconferentie afgelopen donderdag verklaarde bewindsman Jardim dat het schorsingsbesluit is genomen op grond van advies van de RvC. Het artikel wat het Antilliaans Dagblad daarover publiceerde, werd door deze krant voor de zekerheid aan hem voorgelegd om er zeker van te zijn dat de feitelijkheden correct zijn. In een vraaggesprek met Caribisch Netwerk dat op de persconferentie volgde, wilde Jardim tegenover de verslaggever niet zeggen of dit advies van de RvC ‘in conclaaf’ is bereikt en afgegeven of door de commissarissen ieder apart. ,,Daar kan ik geen antwoord op geven.”
Dat geldt evenmin voor de vraag of het besluit berust op slechts één advies, namelijk van commissaris Tom Kok: ,,Dat kan ik bevestigen noch ontkennen. Wij gaan niet in op wat individuele leden van de RvC aan de vermogensgerechtigden hebben geadviseerd.” Minister Jardim benadrukt dat ‘het proces wel is doorlopen’. ,,We kennen de standpunten van alle commissarissen en op grond daarvan zijn knopen doorgehakt.”
Het is nu duidelijk waarom Jardim zich in dat interview dat op internet is na te luisteren zich zo in allerlei bochten wringt. Het Centrale Bank-statuut - waar volgens de bewindsman ‘rekening mee is gehouden’ - schrijft in artikel 20 lid 3 voor dat ‘de president en de directeuren door de Landen bij met redenen omkleed landsbesluit kunnen worden geschorst of tussentijds ontslagen op aanbeveling van de RvC’. Op aanbeveling van de RvC dus.
Deze krant onthult vandaag dat er niet één, maar twee aanbevelingen blijken te zijn: een minderheidsadvies van commissaris Kok (onder meer oud-partijvoorzitter van de Nederlandse politieke partij D66) en een meerderheidsadvies van de RvC-leden Robert Pietersz (onder meer voormalig procureur-generaal op de eilanden) en Hubert Lopez (ex-bankier). De twee adviezen komen tot verschillende, zelfs tegengestelde aanbeveling aan de landen.
Kok meent dat Tromp geschorst dient te worden, zeker zolang het Openbaar Ministerie (OM) bezig is onderzoek te doen naar de verdenkingen tegen de CBCS-president van belastingfraude en witwassen (in de privésfeer). Kok was ook de commissaris die vorig jaar een kort geding tegen de voltallige Raad van Bestuur (RvB, de drie directieleden) begon, waarvan achteraf bleek dat daarvoor geen meerderheidssteun in de RvC was.
De andere twee commissarissen, Robert Pietersz en Hubert Lopez, zijn echter juist van oordeel dat er redenen zijn om niet nu al over te gaan tot het vergaande schorsingsbesluit, vooral nadat Tromp meteen al zelf het besluit had genomen terug te treden en gedurende een lange periode vakantie op te nemen. Dat de verdenking zich volgens het OM nadrukkelijk afspeelt op privégebied en justitie zelf aangeeft dat er nog geen strafvervolging plaatsvindt, geeft geen of onvoldoende duidelijkheid over de zwaarte van de zaak. Tromp werd bovendien niet aangehouden en is zelf van een dienstreis teruggekeerd uit de Verenigde Staten, waar indien justitie dat had gewild hij kon zijn gearresteerd en uitgeleverd. Dit alles is niet gebeurd en het ziet er ook niet naar uit dat het zal gebeuren.
Toch en desondanks hebben de beide landen beslist en zo’n besluit valt vermoedelijk niet (snel) terug te draaien. Jardim heeft met enige nadruk verklaard dat de schorsing ‘automatisch’ vervalt bij seponering door het OM en - indien het tot een rechtszitting komt - van vrijspraak. Er hoeft op dat moment dus geen nieuw (lands)besluit te worden genomen, met het risico bijvoorbeeld dat door nieuwe ministers - omdat de aanstaande verkiezingen op zowel Curaçao als Sint Maarten kunnen leiden tot nieuwe coalities en nieuwe samenstellingen van de kabinetten en ministerraden - anders beslissen.
Alles overziend ontstaat er geen fraai beeld en is er imagoschade voor de landen. Toch lijkt er, hoe schraal ook, op één punt sprake van enige winst. De leden van de al niet voltallige RvC van de CBCS - er zijn maar drie van de zeven commissarissen in functie - blijken elkaars aanwezigheid bij en deelname aan vergaderingen weer te tolereren. Dat geldt overigens ook voor vertegenwoordiger Jardim van vermogensgerechtigde Curaçao. Kok erkende Pietersz eerder niet, een door het Hof aangestelde commissaris, omdat zijn termijn zou zijn verlopen (en noemde een recent schrijven over deze kwestie van de hofpresident, waarin deze aangaf dat Pietersz wel degelijk nog altijd in functie was, ‘een privémening’). Jardim was dezelfde mening toegedaan, maar haalde evenals Kok bakzeil. Omgekeerd zegden Pietersz en Lopez tot tweemaal toe het vertrouwen in commissaris Kok op. Hierop kwam geen respons van de vermogensgerechtigden. Vorige week zaten alle drie toch in een vergadering met de twee overgebleven leden van de Raad van Bestuur Jerry Hasselmeyer (directeur-secretaris) en Alberto Romero (financieel-economisch directeur), alsmede met de ministers Jardim en Gibson. Kok en minister Jardim accepteerden Pietersz; en Pietersz en Lopez stonden de participatie toe van Kok. Of dit van harte gebeurde, is niet bekend.
Het was vermoedelijk bij deze gelegenheid dat de RvC op de hoogte werd gesteld van het besluit tot voorlopige schorsing van president-directeur Tromp; dat Hasselmeyer en Romero tijdelijk worden belast met de taken van de president; en dat op korte termijn - liefst binnen drie weken - van buitenaf iemand wordt aangetrokken als interim-president van de CBCS.
Jardim wekte in de persconferentie die hierop volgde bij velen de indruk dat dit schorsingsbesluit mede was gebaseerd op een eensluidend advies van de RvC. Dit is echter dus niet het geval. Voor de microfoon van Caribisch Netwerk zei hij dat het proces tot schorsing is doorlopen zoals het statuut van de CBCS dit vereist: ,,Er is gehandeld in de geest van de wetgeving.” Het is correct dat de voorgeschreven aanbeveling er ligt, maar de alom wegens het weer op orde brengen van de Curaçaose overheidsfinanciën geprezen bewindsman vertelde er (bewust) niet bij dat waar hij gebruik van maakte een minderheidsaanbeveling betreft.