Nog geen openbare vergadering: Curaçao loopt erg achter

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Met de oproep tot een centrale commissievergadering in de Staten aanstaande maandag over het nieuwe Wetboek van Strafvordering (WvS) is nog steeds niet voldaan aan de ‘dringende oproep’ van de minister van Justitie, Shalten Hato (MFK) in mei vorig jaar om hier een openbare vergadering over te plannen zodat de wet zo snel mogelijk aangenomen kan worden.

Door deze vertraging loopt Curaçao achter de feiten aan. Want een van de redenen dat vorig jaar aan de bel getrokken werd, is dat op Aruba het nieuwe wetboek al wel aangenomen is in de Staten en besloten is het nieuwe WvS per 1 januari 2024 in werking te laten treden. Hato in mei vorig jaar: ,,Gelet op het vorenstaande geef ik u in overweging om het ontwerp zo snel mogelijk in een openbare vergadering te agenderen en te behandelen.” Curaçao loopt al enorm achter, want het nieuw WvS met bijbehorende memorie van toelichting is al in augustus 2019 door de regering aan de Staten aangeboden. Op 15 februari 2023 heeft een technische briefing plaatsgevonden in de centrale commissie. Een dag na die briefing doet regeringspartij MFK (dezelfde partij als minister Hato) een verzoek om nog een technische briefing te houden omdat de informatie van het lid van de herzieningscommissie van het WvS, professor Hans de Doelder, en de (toenmalige) officier van justitie Guillano Schoop (hij is nu procureur-generaal, red.) te eenzijdig zou zijn. Deze tweede briefing vond uiteindelijk in januari van dit jaar plaats met als experts advocaat Paula Janssen, Mirto Murray en jurist Rutsel Martha. Martha vindt de rol van het Openbaar Ministerie (OM) te gewichtig en ook Janssen noemt enkele manco’s in het nieuwe WvS. Maar zij komt tot de slotsom dat het nieuwe wetboek toch een sterke verbetering is, hoewel deze op minstens zes belangrijke onderwerpen modernisering behoeft. Toch vindt zijn dat er alles aan gedaan moet worden om nog meer vertraging te voorkomen bij de invoering. ,,We moeten dit nieuwe boek gaan gebruiken, want wat we nu hebben is oud. Hoe lang gaan we nog wachten, 3 of 5 jaar? Verdachten, getuigen, slachtoffers, rechters, het OM kunnen niet langer wachten. Er moet het maximale gedaan worden om geen vertraging meer op te lopen”, zo voerde zij in januari 2024 aan.

Concordantie-probleem
De Doelder heeft tijdens zijn voorlichting in de Staten een jaar eerder aangegeven dat niet alleen het gelijktijdig met Aruba invoeren op 1 januari 2024 van het WvS belangrijk is, maar dat het proces al tien jaar heeft geduurd en het een hele klus is geweest om het wetboek te herschrijven.
Nu het WvS wel op Aruba en niet op Curaçao is ingevoerd is er het probleem van de concordantie-eis. Concordantie betekent dat de wetgeving in de landen zo veel mogelijk gelijk moet zijn. Dat maakt het werk van de rechters, advocaten en OM die geregeld op de verschillende eilanden werkzaam zijn, gecompliceerd. De Doelder zei vorig jaar februari in de Staten: ,,Als lid van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie moet ik er niet aan denken dat we de strafvordering in elk van de landen anders zouden uitvoeren. Dat vraagt om fouten, misverstanden en moeilijkheden. Het zou ook voor de Hoge Raad in Nederland een probleem opleveren omdat er dan met verschillende wetten gewerkt moet worden. Dat zou dan een bron van irritatie zijn en leiden tot fouten.”
In november vorig jaar herhaalde Hato zijn urgente verzoek om de ‘Ontwerplandsverordening houdende vaststelling van een nieuw WvS’ in de Staten te behandelen. In de oproep van de Statenvergadering aanstaande maandag staat dat de Memorie van Antwoord behandeld zal worden. Deze memorie is er voor de Statenleden bij gevoegd, want zo blijkt, deze is ondertekend op 25 februari 2021 en op 1 maart 2021 aan de Staten aangeboden. Het was toen nog een andere Statensamenstelling dan de huidige, want het huidige kabinet Pisas-II trad op 14 juni 2021 aan.