Van onze redactie
Willemstad - Venezuela, ‘het grootste buurland van het Koninkrijk’, zoals minister Bert Koenders (PvdA) van Buitenlandse Zaken het Zuid-Amerikaanse land omschrijft, verkeert economisch in een crisis. Maar ook politiek rommelt het er met grootschalige protesten.
Het is er niet veilig en er bestaat zorg over de mensenrechten. Hieronder staat integraal hoe Koenders het huidige Venezuela - op heldere dagen te zien vanaf Curaçao, Aruba en Bonaire - beschrijft:
De inflatie in Venezuela over 2014 bedroeg 64 procent (bron: Economist Intelligence Unit, januari 2015) en er wordt een negatieve economische groei van -1 procent voorspeld voor 2015 (bron: IMF, oktober 2014). Door de dalende olieprijs (nu ver onder het ‘break-even’ punt van 107 dollar (bron: Fitch Ratings, 2014) is er een tekort aan financiële middelen.
Het land kampt met schaarste aan tal van consumptiegoederen, waaronder voedsel en medicijnen. Het economisch negatieve klimaat heeft geleid tot een ongunstig ondernemingsklimaat. Aanwezige buitenlandse ondernemingen ondervinden problemen door het gebrek aan toegang tot deviezen, het niet kunnen exporteren van dividend en de uitstaande vorderingen bij de Venezolaanse regering.
Structurele hervormingen - zoals de verhoging van de benzineprijs en de afbouw van grootschalige subsidies - zijn nodig, maar stuiten op zoveel weerstand dat de regering hier tot dusver niet toe is overgegaan. De Venezolaanse maatregelen om de economische crisis te beteugelen, richten zich op tegengaan van smokkel en hamsteren. Ook de tijdens de jaarlijkse toespraak in het parlement (Memoria y Cuenta; op 21 januari jongstleden) door president Nicolás Maduro aangekondigde maatregelen - verhoging van de pensioenen en het minimumloon met 15 procent, en invoering van een nieuw systeem voor wisselkoersen - lijken niet op korte termijn voor een opleving van de economie te kunnen zorgen.
Politieke ontwikkelingen
In de periode van februari tot mei 2014 vonden grootschalige studentenprotesten plaats vanwege toenemende onveiligheid, inflatie en schaarste. De politieke oppositie heeft zich hierbij aangesloten. Tijdens deze protesten vielen meer dan 40 doden; slachtoffers waren aan beide zijden te betreuren. De dialoog tussen de regering en het grootste deel van de oppositie, verenigd in de gelegenheidscoalitie Mesa de la Unidad Democrática (MUD), die in april 2014 werd ingezet, ligt stil. Bemiddelaars van Unasur (Unión de Naciones Suramericanas; Unie van Zuid-Amerikaanse Naties) zijn er niet in geslaagd de kloof tussen de partijen te helpen overbruggen. Hoewel de frequentie en intensiteit van de protesten sinds mei 2014 zijn afgenomen, blijven in delen van het land protesten voorkomen.
Door de economische moeilijkheden en de protesten lijkt de steun voor president Maduro te verminderen vergeleken met de verkiezingen in april 2013. Met de kabinetswissel van september 2014, waarbij de minister van Defensie, de minister van Binnenlandse Zaken en de minister van Buitenlandse Zaken werden vervangen, koos de regering voor een voortzetting van het economisch beleid op basis van het socialistisch gedachtengoed. Dit kan gunstig uitpakken voor de stabiliteit binnen de Partido Socialista Unido de Venezuela (PSUV). Wettelijk gezien moeten parlementsverkiezingen voor eind 2015 plaatsvinden. Overigens is ook de oppositie na de protesten van 2014 nog te verdeeld om een serieus alternatief te bieden. Het politieke landschap blijft dus gepolariseerd en aan oppositiekant versnipperd.
Veiligheid
Venezuela is een van de minst veilige landen ter wereld en van verschillende kanten worden zorgen geuit over de mensenrechtensituatie in Venezuela (Amnesty International, Human Rights Watch, VN Hoge Commissaris voor de Rechten van de Mens). Het optreden tegen oppositieleden verhardt, zoals blijkt uit de recente arrestatie van Antonio Ledezma, burgemeester van Caracas. De Europese Unie (EU) woont, net als in andere landen, belangrijke processen tegen oppositieleden als waarnemer bij.
Regionaal
Venezuela blijft in regionaal verband een actieve en belangrijke speler. Het land heeft een van de belangrijkste oliereserves ter wereld. Petrocaribe - het programma op basis waarvan olie wordt geleverd onder gunstige voorwaarden aan regeringen in de Caribische regio - geeft Venezuela aanzienlijke invloed. Het programma is kostbaar en staat als gevolg van de dalende olieprijzen onder druk.
Via Alba (Alianza Bolivariana para los Pueblos de Nuestra América, Cubaans-Venezolaanse initiatief uit 2004 voor economische samenwerking) onderhoudt Venezuela nauwe banden met gelijkgezinde landen in Latijns-Amerika en de Cariben. Met Cuba zijn intensieve uitwisselingen onder meer in de gezondheidszorg.
Venezuela speelt een actieve en gewaardeerde rol bij het vredesproces in Colombia. Venezuela is in 2012 toegetreden tot Mercosur (Mercado Común del Sur; Zuidelijke Gemeenschappelijke Markt) en was al lid van Unasur en Celac (Comunidad de Estados Latinoamericanos y Caribeños; Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische Staten).
De relatie met de Verenigde Staten is gespannen. Recentelijk kondigde de Verenigde Staten nieuwe sancties aan in de vorm van reisbeperkingen tegen Venezolaanse overheidsfunctionarissen.
