Door Gijs van den Heuvel
Minister Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is ternauwernood staande gebleven in de afluisteraffaire. Politiek verslagever Ron Fresen zei in het NOS Journaal, terwijl het debat nog gaande was, dat de minister het mogelijk zou overleven omdat hij niet eerder fouten had gemaakt. Daar kunnen we een paar interessante conclusies uit trekken, zoals dat voor de NOS en politiek Den Haag Koninkrijksrelaties kennelijk niet meetelt.
Fresen verwees met zijn opmerking onder andere naar Weekers (VVD), die kort daarvoor was afgetreden als staatssecretaris van Financiën. Weekers had al eerder problemen met de Tweede Kamer en bovendien stuntelde hij zich door het uiteindelijke fatale debat heen.
Gedoogoppositie
Plasterk profiteerde daarvan, want de coalitie van VVD en PvdA kon zich geen nieuw slachtoffer in het kabinet veroorloven. Dan zou bijvoorbeeld de zo broodnodige steun van wat inmiddels de gedoogoppositie wordt genoemd (D66, ChristenUnie en SGP) wel eens in gevaar kunnen komen. Want wie steunt graag een kabinet dat bezig is uit elkaar te vallen?
Daarnaast is Plasterk in tegenstelling tot Weekers een goed debater. Zijn optreden wekt geen irritatie bij de Tweede Kamer. Als hij maar diep genoeg door het stof zou gaan, zou het debat kunnen overleven, aldus Fresen. Want het was dus voor hem de eerste keer.
Achtergehouden
En daar zit hem de kneep. Het was voor Plasterk namelijk niet zijn eerste fout. Het Antilliaans Dagblad onthulde een paar dagen voor het ‘afluisterdebat’ dat de minister een zeer kritisch rapport over zijn beleid op de BES-eilanden had achtergehouden. En de aanbevelingen in dat rapport heeft hij terzijde geschoven. Zo bleef Rijksvertegenwoordiger Wilbert Stolte aan, terwijl in het rapport wordt aangedrongen op zijn vertrek.
Minister Plasterk kent het rapport al sinds november, maar stuurde het pas na publicatie in het Antilliaans Dagblad naar de Kamer. Dat lijkt toch verdacht veel op de ‘politieke doodzonde’ die de oppositie in de Tweede Kamer hem verweet in het afluisterschandaal. De minister onthield de Kamer de juiste informatie tot hij er niet meer onderuit kon vanwege andere publiciteit, in dit geval een rechtszaak. Zijn argument dat het BES-rapport nog niet was doorgestuurd omdat er een vervolg komt, klinkt wat flauw.
Waarom heeft de Tweede Kamer genegeerd dat de minister twee keer in de fout is gegaan? Daarmee zou de oppositie met de motie van wantrouwen veel sterker hebben gestaan. Waarschijnlijk is dit niet gebeurd omdat de Kamerleden Koninkrijksrelaties niet op het netvlies hebben. Nu Plasterk het debat heeft overleefd, komt de kritiek vanwege het BES-rapport pas los. D66 heeft alsnog vragen gesteld.
Bananenschil
Het is afwachten of minister Plasterk alsnog onderuit gaat over de bananenschil Koninkrijksrelaties, maar veel kans daarop is er niet. Dit onderdeel van zijn portefeuille leeft gewoon niet in politiek Nederland. En dat is ook voor de BES-eilanden (en ook voor de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten) een trieste conclusie. Ze zijn niet belangrijk genoeg om serieus genomen te worden en dat betekent dat ze ook in de toekomst weinig van Den Haag mogen verwachten.
Gijs van den Heuvel is journalist en kent de Antillen goed. Hij heeft tien jaar op Curaçao gewerkt en werkte daarna voor de Caribische redactie van de Wereldomroep. Deze bijdrage is ook te vinden op zijn weblog Prikichi.org.
