Door Gijs van den Heuvel
Bent u een blauwe of een rode? Of misschien wel een groene? Nee, ik heb het niet over de recente discussie over Zwarte Piet, maar over verschillende soorten Nederlanders. Want alleen Europese Nederlanders verdienen het bekende rode paspoort van het Koninkrijk. Dit idee van VVD-Tweede Kamerlid André Bosman zou eigenlijk geen aandacht verdienen als het niet zo gevaarlijk was.
Bosman zelf doet er luchtig over en wilde alleen maar een discussie aanzwengelen, zei hij bij de NTR. Hij doet het voorkomen alsof de Caribische Nederlanders blij zouden moeten zijn met zijn voorstel, want net als een eigen vlag en volkslied willen Curaçao, Aruba en Sint Maarten vast ook wel een eigen paspoort. Inhoudelijk zou er niets veranderen aan deze paspoorten.
Wist u trouwens dat er al een blauw Nederlands paspoort bestaat? Voor gezelschapsdieren... (zie foto). Het is een raar idee en verdient geheel in stijl een gele kaart, zoals deze krant terecht schreef. Toch blijft het knagen dat de VVD in dit dossier nu zelfs de PVV rechts inhaalt. Zouden de liberalen ook een paspoort met de Friese pompeblêden (u weet wel, die hartjes) of een rood/wit geblokt (Brabants) paspoort willen introduceren? Ook die provincies hebben een eigen vlag en vrijwel alle provincies hebben eigen volksliederen.
Gelukkig heeft minister Plasterk van Koninkrijksrelaties het idee al snel naar de prullenbak verwezen, net als de meeste andere partijen. Het idee van Bosman roept allerlei nare associaties op. Als het uiterlijk van je paspoort aangeeft waar je bent geboren, dan ben je nog maar één stap verwijderd van apartheid. Dat mag ik natuurlijk niet zeggen van de VVD'er en het zal vast niet zijn bedoeling zijn, maar voor je het weet worden mensen met een blauw Nederlands paspoort anders behandeld dan die met een rood (echt?) paspoort.
Bosman heeft inmiddels aardig wat plannetjes op zijn naam staan die in dezelfde richting gaan: het onderscheid maken tussen Europese en Caribische Nederlanders. En als hij als woordvoerder Koninkrijksrelaties het VVD-standpunt vertegenwoordigt, waar we toch van uit moeten gaan, dan staat ook partijleider Mark Rutte er achter. Hij zal dat als premier nooit toegeven, maar zijn opmerkingen over het telefoontje voor onafhankelijkheid een paar maanden geleden doen mij het ergste vrezen.
De plannetjes van Bosman blijven tot nu toe zonder resultaat, maar het zal maar gebeuren dat hij ooit wel een van zijn ideeën door de Tweede Kamer krijgt. Dan is er weinig meer over van de warme woorden van koning Willem-Alexander, die menigeen op de eilanden nog steeds in de oren klinken: ‘Diversiteit en eenheid in het Koninkrijk’.
Gijs van den Heuvel is journalist en kent de Antillen goed. Hij heeft 10 jaar op Curaçao gewerkt en werkte daarna voor de Caribische redactie van de Wereldomroep. Deze bijdrage is ook te vinden op zijn weblog Prikichi.org.
