Door Mike Willem
In de snelle nieuwsomgeving van vandaag de dag, laait corruptie vaak op om vervolgens gedoofd te worden door het volgende sensationele verhaal. Wanneer een corruptiezaak de voorpagina haalt, lijkt de samenleving collectief wakker te worden, zij het kortstondig. We voeren discussies, eisen verantwoording, en uiten onze verontwaardiging - meestal in de vorm van loze woorden. Maar zodra de koppen vervagen, vervliegt ook onze aandacht, en glijden we weer terug in onze zelfgenoegzaamheid. Deze cyclische onverschilligheid is niet alleen verontrustend, maar ook gevaarlijk, aangezien corruptie in de schaduw gedijt, ver buiten de traditionele gevallen van aanbestedingen, landtoewijzing en vergunningen.
Corruptie is geen enkelvoudige gebeurtenis, het is een systeemprobleem dat elke fase van de beleidscyclus kan infiltreren. Van agendasetting tot beleidsbeoordeling. We hebben onszelf geconditioneerd om alleen op de symptomen te reageren - de hoogprofielzaken die de aandacht van de media trekken - terwijl we de meer heimelijke vormen van corruptie negeren die onze instellingen ondermijnen en het publieke vertrouwen uithollen.
Neem bijvoorbeeld de agendasetting fase. Hier worden de prioriteiten van een samenleving vastgesteld, maar deze kunnen gemakkelijk beïnvloed worden door corruptieve motieven. Lobbyisten kunnen pleiten voor beleid dat de belangen van een selecte groep dient en dringende maatschappelijke behoeften opzijschuiven. Wanneer corruptie deze fase binnendringt, wordt het fundament van ons beleid gecompromitteerd. Maar hoe vaak onderzoeken we hoe onderwerpen op de agenda komen? Te vaak nemen we aan dat onze leiders handelen in ons beste belang, om vervolgens wakker geschud te worden wanneer een schandaal uitbreekt.
Vervolgens komt de beleidsformulering, waar de details worden uitgewerkt. Corruptie kan leiden tot beleid dat niet alleen ineffectief is, maar ook bestaande machtsstructuren versterkt. Het gebrek aan transparantie in deze fase is een broedplaats voor corruptie, maar we zien zelden langdurige publieke controle of eisen voor verantwoording totdat het een schandaal wordt. Als we onszelf zouden toestaan om waakzaam te zijn in deze fase, zouden we toekomstige crises mogelijk kunnen voorkomen.
Zelfs wanneer beleid wordt aangenomen, biedt de implementatiefase volop gelegenheid voor corruptie. Middelen die voor het algemene publiek bestemd zijn, kunnen worden omgeleid. Contracten kunnen aan vrienden of familie worden gegund. En diensten kunnen ineffectief worden geleverd. Het publiek wordt zich meestal pas bewust van deze problemen wanneer de gevolgen zichtbaar zijn, wanneer een project mislukt, of fondsen verkeerd worden toegewezen. Tegen die tijd is het vaak te laat om de schade te herstellen.
Ten slotte kan corruptie in de evaluatiefase ons begrip van de effectiviteit van beleid vertekenen. Wanneer uitkomsten worden gemanipuleerd of verkeerd gepresenteerd, creëert dit een façade van succes die de onderliggende problemen verhult. Deze vertroebeling maakt het mogelijk dat corrupte praktijken voortduren, terwijl we denken dat alles functioneert zoals bedoeld.
De realiteit is dat corruptie een veelzijdig probleem is dat onze voortdurende aandacht vereist. Het vraagt om een continue maatschappelijke waakzaamheid en verantwoording die verder gaat dan de voorpagina. We moeten een cultuur van controle cultiveren die burgers betrekt bij elke fase van de beleidscyclus. Dit betekent pleiten voor transparantie bij het vaststellen van de agenda, integriteit eisen in de beleidsformulering, verantwoording waarborgen bij de uitvoering, en pleiten voor eerlijke evaluaties.
Als we vooruitkijken, moeten we erkennen dat de strijd tegen corruptie niet slechts een reactie is op schandalen. Het is een proactieve inspanning die voortdurende betrokkenheid van alle sectoren van de samenleving vereist. We kunnen ons niet permitteren passief te blijven, wachtend op de volgende krantenkop om ons uit onze sluimer te wekken. In plaats daarvan moeten we waakzaam zijn, corruptie in al zijn vormen uitdagen en ervoor zorgen dat ons beleid werkelijk het publieke belang dient. Als we corruptie echt willen uitroeien, moeten we het gesprek gaande houden, lang nadat de voorpagina’s zijn omgeslagen.
Mike Willem,
Voormalig minister en gezaghebber van Curaçao
