Opinie: Eerlijk taalbeleid onderwijs

Door Pieter Spuijbroek
Het onderwijs op Curaçao is niet in optimale staat. Zoveel zijn we het, denk ik, wel met elkaar eens. In de afgelopen jaren is de kwaliteit van het onderwijs onder druk komen te staan, maar wat ik met name in mijn professionele werk als ‘recruiter’ en selectiedeskundige heb gemerkt, is dat de aansluiting op de arbeidsmarkt verder achterop is geraakt.
Belangrijk punt hierbij is de beheersing van taal. Helaas is de afgelopen jaren de beheersing van de moderne talen - buiten het Papiaments - slechter geworden. Waar Curaçao zich roemt om zijn meertaligheid, is de wrange werkelijkheid dat er vaak niet één taal beheerst wordt op een niveau dat je nodig hebt om je in het zakenleven van vandaag en morgen te redden.
Als we kijken wat er de afgelopen jaren is veranderd in het onderwijs, dan valt natuurlijk de omschakeling van instructietaal op; die Papiaments tot instructietaal maakte op alle scholen, op een handjevol na. Deze stap, die verkocht is als goed voor de taalontwikkeling van onze kinderen op Curaçao, is tot nu toe niet goed uitgepakt.
Het is, denk ik, goed om te bedenken waarom je de taalontwikkeling van kinderen wilt beïnvloeden.
Als je het doet om de beste toekomst voor onze kinderen, en daarmee onze economie, dan moeten we helaas constateren dat de ingezette omschakeling niet heeft geleid tot het gewenste resultaat. Het zou interessant zijn om de resultaten van kinderen die nog steeds geschoold zijn via het Nederlandstalige systeem op de reguliere scholen te vergelijken met de kinderen die geschoold zijn in het Papiaments. Als het inderdaad zo is dat de omschakeling van instructietaal tot betere taligheid van onze kinderen heeft geleid en daarmee tot een groter succes in verdere opleiding en carrière, dan zou dat te zien moeten zijn in de cijfers. Als dat niet zo is, en dat laatste is wat ik sterk vermoed, dan is het verder tornen aan de instructietaal dus niet ingegeven door een betere toekomst voor onze kinderen.
Daarmee kom ik op het mogelijke andere motief, namelijk dat van de drijfveer om onafhankelijk te worden van Nederland, of in een andere invloedssfeer te geraken.
Als je je natuurlijk nadrukkelijk wilt afzetten en afkeren van Nederland, omdat je de overtuiging hebt dat Curaçao beter af is zonder Nederland, dan kan ik me voorstellen dat de instructietaal die je kiest in ieder geval niet Nederlands is.
Het framen dat het goed is voor onze jeugd en de aansluiting bij de arbeidsmarkt, is dan natuurlijk niet bepaald eerlijk naar je bevolking, omdat je feitelijk kiest voor je ideaal van onafhankelijkheid of bijvoorbeeld een Venezolaanse invloedssfeer, ten koste van één of meer toekomstige generaties.
Overigens wil ik daarmee niet zeggen dat een instructietaal als Nederlands of Engels betekent dat je niet kan kiezen voor onafhankelijkheid. Sterker, een goede economische basis en een gezonde bevolkingsaanwas omdat het hier economisch goed toeven is, zijn wellicht wel sterkere drivers naar onafhankelijkheid dan het gedwongen kiezen voor Papiaments als instructietaal.
Ik zou daarom willen pleiten voor een deskundig en onpartijdig onderzoek naar de beste garantie voor kwalitatief goed onderwijs en goed instructieonderwijs voor ons allemaal, zodat we samen kunnen bouwen aan de toekomst van het Land Curaçao.
Het is dringend nodig. De arbeidsmarkt zit te springen om goed opgeleide arbeidskrachten van eigen bodem en de afstand, als gevolg van het gevoerde beleid, wordt groter en groter. En daarmee onze afhankelijkheid.

De auteur van deze opiniebijdrage, Pieter Spuijbroek, is algemeen directeur van Coach Caribbean, een hr- en organisatieadviesbureau op Curaçao dat gespecialiseerd is in werving & selectie en assessment centers.