Door Richard Arends
Zes maanden na de verkiezingen is een concreet financieel-economisch beleid nog steeds zoek. In het uitgelekte advies van het College Aruba financieel toezicht (CAft) is de regering-Wever-Croes aanbevolen om ten minste onder het tekort van 2017 na de begrotingswijziging eind december - dus lager dan -3,1 procent bbp (bruto binnenlands product) - te komen. Om dit te bereiken dient de regering de kostenstijgingen en uitgavenintensiveringen in de ontwerpbegroting 2018 grondig en kritisch te herzien, aldus het CAft, en deze uiterlijk op 30 april aan te bieden. Het is overduidelijk dat het nieuwe beleid een aanwijzing van de Rijksministerraad (RMR) kan uitlokken. Tot op heden heeft het nieuwe kabinet geen regeerprogramma gepresenteerd, noch uitleg gegeven over het te voeren financieel beleid en de economische vooruitzichten.
Het CAft is riant; zowel qua tijd als qua criteria. De huidige regering hoeft bijvoorbeeld niet eens aan de voor 2018 wettelijk voorgeschreven norm van +0,5 procent bbp te voldoen; het volstaat om ten minste de norm van rond de -3 procent te behalen. Die norm hebben wij tussen 2014 en 2015 reeds behaald. Het betreft een financiële ruimte van meer dan 275 miljoen florin, dat het huidige kabinet tot haar beschikking zal hebben. In tegenstelling tot de periode vanaf 2014, toen het begrotingstekort gemiddeld met meer dan 150 miljoen per jaar afnam.
De schuld geven aan het vorige kabinet-Eman en het verwijzen naar manipulatie van cijfers is absurd. We hebben in de afgelopen regeerperiode drie begrotingen, drie suppletoire begrotingen, drie jaarrekeningen en tien achtereenvolgende kwartaalrapportages aan het parlement aangeboden en openbaar gemaakt. Hetzelfde geldt voor de meerjarenuitgaven, zoals de PPP’s (public-private partnerships). Je kon het toen als voormalig Statenlid er niet mee eens zijn geweest, maar je kan niet met droge ogen stellen dat je er niet van op de hoogte was of dat het niet binnen de meerjarenraming paste. De hervormingen in de pensioenfondsen en sociale verzekeringen in de periode 2011-2014 kan ze ook niet zijn ontgaan. Hierdoor zijn de openbare financiën van uitgaven van meer dan één miljard florin gespaard gebleven. Alle cijfers en gegevens zijn geleverd door de verantwoordelijke diensten en directies en zijn ook door de Rekenkamer en het CAft gecontroleerd. Geen ander beleidsterrein is de afgelopen jaren zo heftig onder de loep genomen als de openbare financiën.
Het CAft is glashelder in haar advies, dat luidt dat in tegenstelling tot voorgaande jaren het Aruba voor 2017 na de begrotingswijziging niet is gelukt om aan de LAft-tekortnorm van 0,5 procent bbp te voldoen (Landsverordening Aruba financieel toezicht). Als bestuurder heb je de verantwoordelijkheid om besluiten te nemen. Het huidige gebrek aan pro-activiteit zowel op financieel als economisch vlak is evident. We zien het ook in het kader van de raffinaderij, waar de toenmalige oppositieleden de regering bij motie met klem hadden verzocht om de onderhandelingen met Citgo af te ronden. Vandaag de dag in de regering stellen dezelfde actoren zich louter als steriele contractspartij op.
Met deze lakse houding op het gebied van de openbare financiën is een interventie vanuit de Rijksministerraad (RMR) bijna onvermijdelijk. Het weerspiegelt niet alleen een gebrek aan kennis, maar het zorgt voor grote twijfels over de oprechtheid tijdens hun oppositietijd en de inhoud van hun verkiezingsretoriek.
Richard Arends is Statenlid voor oppositiepartij AVP (Arubaanse Volkspartij). De AVP was gedurende de afgelopen acht jaar aan de regeringsmacht. Sinds medio 2017 wordt de regering Wever-Croes gevormd door MEP, POR (een afsplitsing van AVP) en RED.
