Toen Shell in de jaren tachtig de raffinaderij voor een gulden wegdeed aan de Nederlandse Antillen was zij zich ervan bewust dat internationale regulering zou vereisen dat de zwavelinhoud van brandstof naar bijna nul gereduceerd moest worden. Mogelijk, maar duur. Shell koos ervoor om géén geld in de Isla te steken.
PdVSA benutte deze kans om Curaçao als een offshore inkomstenbron te gebruiken. De formule was eenvoudig: breng Venezolaanse olie naar de raffinaderij op Curaçao, laat het daar raffineren en betaal het personeel goede salarissen, zodat je ze te allen tijde aan de Venezolaanse kant hebt staan. Venezuela kreeg alle baten, Curaçao de lasten. Venezuela moest als huurder de raffinaderij goed ‘onderhouden’. Onderhouden is op vele manieren uit te leggen. Bedoelen ze dan in stand houden, opknappen als het kapot is of vernieuwen? Of bedoelen ze moderniseren? Naar hedendaagse stijl inrichten of naar hedendaagse opvattingen inrichten?
Wat de Isla nu boven alles nodig heeft, is upgrading: op een hogere peil brengen of opwaarderen. Wanneer je dat begrijpt dan ga je iets meer begrijpen van de strijd die vandaag gevoerd wordt.
Modernisering, dus naar hedendaagse opvattingen inrichten, is een stap in de richting van opwaarderen, maar bij lange na niet genoeg. Het probleem zit niet alleen in de milieukwaliteit boven Curaçao. De crux van het probleem zit in het produceren van een product met een te hoog zwavelgehalte dat straks niet meer te verkopen is. Vergelijk dat met een fabriek die snoepjes maakt, maar waar de markt om bonbons vraagt. Isla maakt een verouderd, passé, in onbruik geraakt product en moet miljarden investeren die er niet zijn.
Moderniseren, op gas overgaan, kost ongeveer 1 miljard dollar. Opwaarderen, ombouwen, om bijna zwavelvrije brandstof te maken kost 2 tot 3 miljard (3.000.000.000 dollar). Dat geld is er niet en ook moeilijk aan te komen. Het kan opgelost worden maar er wordt emotioneel naar het probleem gekeken, de verkeerde conclusies getrokken, partijen tegen elkaar opgestoken en partijen die het kunnen oplossen worden er niet bij betrokken. Houd het hoofd kalm. We komen er uit. Er is een manier om hier uit te komen, en dat is alleen als we werkelijk door willen gaan met raffineren, er een markt voor schone brandstof is en we de juiste partner kunnen aantrekken, die er by-the-way al is. De oplossing is een ecovriendelijke, op gas en duurzame energie werkende raffinaderij. Daarbij moet de raffinaderij overgaan op ‘zoete’ ruwe olie (bonny lichte ruwe olie; blco). Venezuela kan die niet leveren. En daarin zit het hele probleem. Venezuela begint haar greep op Curaçao kwijt te raken en voedt de strijd tegen milieugroepen en Nederlanders om haar verworven hegemonie te behouden. De hardste schreeuwers op Curaçao vormen hun frontlinie.

Andrés Casimiri,
Curaçao