Cultuurkritiek is meer dan een braaf verslag van een muziekuitvoering of poppententoonstelling. Zoals cultuurkritiek is architectuurkritiek een vorm van openbare discussie, zij produceert cultuur en geeft richting aan de samenleving. Een land zonder cultuur is onverschillig, willekeur overheerst en men bouwt maar raak. Gelukkig ontlokken de plannen voor het ziekenhuis enige kritiek, de nadruk ligt op de stedenbouw. Het grootste lokale gebouw van de 21e eeuw had het begin moeten zijn voor nieuwe ontwikkeling, de knellende banden met het koloniale verleden waren dan doorgesneden, de bouwcultuur ofwel de architectuur in dit land richting gegeven. Wat het symbool had kunnen zijn voor een Otrobanda Nobo wordt nu ingesloten door bestaande rommel waaronder het stinkende winkelcentrum Colon. Verzuimd is om voor het nieuwe Gasthuis een behoorlijk gebouw noch passende omgeving te creëren. Wat 150 jaar geleden de Blanke Missie van Thomas en Elisabeth wel kon, lukt het onze eigen stakkers niet.
Curaçao Ports Authority presenteerde vorige week een visie op de toekomst van Waaigat en Annabaai. Het was een smakelijke collectie plaatjes van gebouwtjes in bekende Town House Style. Na tweehonderd jaar wordt het Hollands type vervangen door American Style dat naadloos aansluit op het witte stadscentrum van Paramaribo, met Punda niets te maken heeft. Lief, romantisch en koloniaal. Unesco kan tevreden zijn. De programmatische achtergrond van dit vertoon blijft totaal onduidelijk. Waaigat moet worden uitgediept en gereinigd, oevers bebouwd, een jachthaventje en een afgesloten minibaai met witte strandjes completeren het geheel. Wat Punda met deze fantasie te maken heeft werd niet duidelijk. Het had ook getekend kunnen worden voor op de maan. Met dit soort plaatjes pak je het probleem bij de staart en niet bij de kop aan.
Punda is in hoge nood, tijdens winkeluren is het stil en daarna dood als een pier. Een wegkwijnend hotel, Sambil met eigen taxi’s en bussen verbonden met de cruisepieren is de genadeklap. Om Punda te redden moeten er volk komen. Waaigat biedt uitkomst, maar moet eerst gedempt. Er komt ruimte vrij voor grootschalige functies: theater, baseballstadion, centraal Landskantoor, gestapelde appartementen en parkeergarages. Een groene wandelroute à la Ramblas de Barcelona volgt de voormalige oevers. Stadvernieuwing begint met probleemanalyse, pas daarna programma en ontwerp. Nu Otrobanda haar kans laat liggen, bepaalt Waaigat de toon voor toekomstige binnenstedelijke ontwikkeling, hier vindt voortaan de concentratie plaats.
Carlos Weeber (architect),
Curaçao