Overheid wordt duurder

Kritische SER: Hou rekening met arme burger en kleine bedrijven

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De door het kabinet-Pisas voorgenomen verhoging van allerlei leges, precariorechten en retributies lijken financieel, beleidsmatig en juridisch misschien wel gerechtvaardigd, maar de sociaaleconomische impact behoeft een nadere analyse, met name gezien de positie van kwetsbare bevolkingsgroepen en sectoren.

Dat is het oordeel van de Sociaal-Economische Raad (SER) over een wetsvoorstel van de regering om bepaalde overheidsdiensten duurder te maken, te weten de kosten voor leges, precariorechten en retributies. De verhoging is met het prijsindexcijfer van 2019 (vóór de coronapandemie). De laatste keer dat de kosten toenamen is in 1992 en de verhoging houdt nu na zoveel jaar soms bijna een verdubbeling van de kosten in. De SER vindt daarom een gedifferentieerd beleid met tariefaanpassing naar draagkracht verdedigbaar en mogelijkerwijs zelfs urgent.
Leges zijn vergoedingen die aan de overheid betaald worden voor het in behandeling nemen van een aanvraag of het verstrekken van een document of dienst, zoals bijvoorbeeld een paspoort, sédula (identiteitsbewijs), rijbewijsaanvraag of -verlenging, bouwvergunning, huwelijksvoltrekking, uittreksel uit het bevolkingsregister en drank- en horecavergunning. Retributies zijn betalingen voor een specifieke dienst of overheidsvoorzieningen waarbij sprake is van een tegenprestatie, zoals het huren van een kraam of standplaats op een markt of betalen voor vuilophaal. Precariorechten, zijn heffingen voor het gebruik van openbare grond zoals een terras van een café of restaurant op de stoep, rekken of uitstallingen voor winkels op straat, een reclamebord dat boven de openbare weg hangt en tijdelijke steigers of bouwcontainers op de stoep of straat.
Niet alleen burgers, waarvan 30 procent onder de armoedegrens leeft, worden door de hogere kosten getroffen, maar ook bedrijven. ,,Voor micro-ondernemingen kunnen de lastenstijgingen relatief zwaarder doorwerken dan voor grotere entiteiten, hetgeen aanleiding geeft tot het overwegen van een nadere sectorale differentiatie of overgangsbepalingen in de implementatiefase”, aldus de SER. Of een andere oplossing is het volgende: ,,De SER geeft de regering in overweging om ten minste 5 procent van deze meeropbrengsten expliciet in een sociaal compensatiebudget (SCB) te reserveren, ter compensatie van onevenredige financiële gevolgen voor sociaal kwetsbare groepen en kleine ondernemingen.”
Samenvattend: ,,Bij afwezigheid van passende flankerende maatregelen, zullen er negatieve sociaaleconomische consequenties dreigen voor kwetsbare huishoudens en kleine ondernemingen. Het verdient aanbeveling de implementatie gefaseerd door te voeren (bijvoorbeeld: eerste jaar 40 procent, tweede jaar 70 procent, derde jaar 100 procent), om plotselinge lastenverzwaringen te voorkomen en voldoende aanpassingsruimte te bieden.”