Rekenkamer: In overeenkomsten met overheids-entiteiten vastleggen

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Als het gewenst is dat bij overheids-nv’s en -stichtingen een grotere controle wordt uitgevoerd, zoals bijvoorbeeld bij de Fundashon Kas Popular (FKP), dan moet dat opgenomen worden in de subsidierelaties of beheersovereenkomsten.

Daarin moet dan specifiek vastgelegd worden dat de minister als vertegenwoordiger van de aandeelhouder of de Algemene Rekenkamer Curaçao (ARC) nader onderzoek moeten kunnen doen. Dat was de uitkomst gisteren van de technische briefing van de ARC in de Staten. Die briefing was om uitleg te geven over de reden waarom de ARC geen onderzoek kan doen binnen de FKP, ondanks een verzoek hiertoe vanuit de Staten met een motie.
Uitgelegd is dat bij publieke organisaties, oftewel overheidsinstellingen, de ARC bevoegd is om uitgebreid onderzoek te doen naar rechtmatigheid en doelmatigheid van gebruikte overheidsgelden. Maar gaat het om organisaties in het private domein, waarbij sprake is van gebruik van publieke middelen (overheids-nv’s en -stichtingen), dan zijn de onderzoeksbevoegdheden van de ARC beperkt. De Rekenkamer kan dan alleen onderzoek doen naar door andere verrichte controles, zoals accountantscontroles of het beleid van de minister. ,,De beperkte onderzoeksbevoegdheden van de ARC ten opzichte van private entiteiten zijn onlosmakelijk het gevolg van het op afstand plaatsen van (privaatrechtelijke) rechtspersonen”, zo is benadrukt door Aubrich Bakhuis en ook door Frank Kunneman, die beiden ‘corporate governance’ als specialiteit hebben.
Vooralsnog blijft de rol van de minister cruciaal als de Staten meer informatie willen krijgen van een overheids-nv of -stichting. ,,De informatierechten van de minister en de bevoegdheden van de Algemene Rekenkamer om inlichtingen op te vragen blijven onveranderd. Het valt onder de ministeriële verantwoordelijkheid om informatie te geven aan de Staten over zijn beleid bij de private instellingen. En het is de minister die via subsidierelaties en beheerovereenkomsten extra controle- en onderzoeksmogelijkheden kan laten opnemen voor de Algemene Rekenkamer”, aldus Bakhuis.
Door Kunneman is nog benadrukt dat het in de jaren tachtig van de vorige eeuw het beleid was om overheidsbedrijven op afstand te zetten en meer zelfstandig te laten functioneren. Dus nu is het niet meer mogelijk om daar ‘zomaar’ onderzoek in te doen.
In de briefing is verder dieper ingegaan op de zaak UTS, die indertijd onderzoek van de ARC tegenhield. Dit leidde tot rechtszaken waarbij de Hoge Raad uiteindelijk bevestigde dat de ARC niet bevoegd is onderzoek te doen in UTS.
Uitgelegd is ook dat voor het publieke of private domein verschillende controlemechanismen gelden. In het publieke domein is er de trias politica met de wetgevende, uitvoerende en controlerende macht. In het private domein is er het Burgerlijk Wetboek met daarin het geregelde stelsel van checks and balances.