Medische staf: OK-personeel ziet werk als verplichting in plaats van dienstbaar zijn

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - ,,Het gevoel van roeping bij het OK-personeel lijkt te zijn verdwenen. Ze zien hun werk vooral als een verplichting in plaats van dienstbaar te zijn aan de patiënt.”

Dat stelt het medische stafbestuur (MSB) van het Curaçao Medical Center (CMC). Op de operatiekamers en in de zorg is er sprake van goed opgeleid personeel dat hoogwaardige en kwalitatieve zorg levert, aldus het MSB.
,,Deze medewerkers zijn verantwoordelijk en hebben kennis van zaken. Echter, expertise betekent niet automatisch dat zij inspraak dienen te hebben in alle processen. Vaak ervaren medewerkers het gevoel dat zij inspraak hebben in behandelingen en processen waarvoor zij niet verantwoordelijk zijn. Dit is een cultuur op de OK die moeilijk te veranderen is, maar wel daadwerkelijk aangepast moet worden. Er heerst een negatieve werksfeer en -ethos bij een aantal OK-medewerkers, hoewel het aantal afneemt.”
In het rapport ‘Onderzoek operatiekamers CMC’ van de Inspectie voor de Volksgezondheid is veel ruimte vrijgemaakt voor de inbreng van de MSB. Inspecteur-generaal Sirving Keli stelt dat hij heeft moeten constateren dat een groot aantal knelpunten zoals die door het medische stafbestuur zijn doorgegeven voor de Inspectie ‘niet door de raad van bestuur aan de Inspectie zijn gemeld’. Deze onderdelen zijn volgens Keli echter ‘zeer relevant’ en lijken in zijn rapport vrijwel integraal te zijn overgenomen.
Er is sprake van een ‘capaciteitsprobleem met betrekking tot het personeel’, signaleert het MSB. Dit tekort betreft niet alleen het aantal medewerkers, maar ook de taakverdeling en personeelsindeling laten veel te wensen over. Door het tekort aan OK-personeel als gevolg van het algemene personeelstekort, is er bijvoorbeeld geen tweede team beschikbaar tijdens diensten. ,,Bij de afdeling Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) is ook een tekort aan personeel en kennis.”
Over de ‘cultuur’ meldt de medische staf dat er ‘weinig animo is onder het personeel voor educatie buiten werktijd door specialisten’. ,,Het personeel lijkt niet bereid te zijn om sneller te werken of mee te werken aan plannen om de wachtlijsten te verminderen tijdens diensten, mede vanwege oververmoeid en overbelast personeel.” Ook zijn er geen gespecialiseerde teams beschikbaar.
Het MSB signaleert een gebrek aan ‘gevoel van roeping’ bij het OK-personeel. ,,Het personeel wil daarnaast parttime werken om meer geld te verdienen, maar parttime werken betekent minder inkomen. Er is geen teamgevoel, maar eerder een gevoel van specialisten tegenover verpleegkundigen. Iedereen heeft een mening, maar neemt geen verantwoordelijkheid of voelt zich niet verplicht om meer te leren.”
Er is ‘gebrek aan zelfinzicht met betrekking tot het eigen functioneren’ op de OK. Het is lastig om het OK-team ervan te overtuigen dat processen suboptimaal verlopen en verbeteringen noodzakelijk zijn. Er heerst volgens de medische staf vaak een houding van ‘We doen het al jaren zo en dat is nu eenmaal hoe het werkt’. Daarnaast wordt soms de opmerking gemaakt dat ‘Dit is Curaçao en we werken anders dan in Nederland’.
Het MSB steekt ook de hand in eigen boezem: ,,Van belang is hierbij dat ook bij de specialisten er vaak sprake is van gebrek aan zelfinzicht met betrekking tot het eigen functioneren op de OK en begrip voor de omstandigheden waaronder het personeel dient te acteren.”
Sommige operateurs blijken regelmatig te laat te komen en niet bereid te zijn om te opereren wanneer zij daarvoor worden gevraagd. Er zijn afspraken gemaakt waarbij bij herhaling van te laat komen sancties worden opgelegd, zoals een gele kaart, rode kaart of een maand lang geen OK-toewijzing. Ook hebben sommige operateurs structureel moeite met het juist inschatten van hun OK-tijd. Daarvoor zijn er afspraken gemaakt waarbij bij herhaling sancties worden opgelegd.
De medische staf stelt verder dat door het huidige werkklimaat en betere secundaire voorwaarden die elders, buiten Curaçao, geboden worden ‘verschillende mensen op de OK hebben gekozen om weg te gaan, uit het CMC of van het eiland, om elders hun toekomst op te bouwen’.

Advies MSB
,,Vanuit het medische stafbestuur voelen we ons niet alleen verantwoordelijk om knelpunten te signaleren, maar ook om actief bij te dragen aan het vinden van oplossingen en het optimaliseren van het geconstateerde. Daarom luidt ons gezamenlijk advies als volgt: Het is van groot belang om een verbetertraject op te starten met als doel een OK-complex te realiseren waar kwaliteit, veiligheid en doelmatigheid gewaarborgd zijn. Hierbij dient er specifiek aandacht te worden besteed aan procesoptimalisatie binnen het OK-complex, waarbij gedeelde processen worden meegenomen om deze slimmer en doelmatiger in te richten. Dit zal ruimte creëren voor onder andere het verminderen van lange wachtlijsten en het mogelijk maken van herinvesteringen, met als uiteindelijk doel een verbeterde zorgverlening. Daarnaast is het essentieel dat een veilige en prettige werksfeer gerealiseerd wordt op het OK-complex, waarin respect en waardering vanzelfsprekend zijn. Door deze adviezen ter harte te nemen, kan er een positieve verandering teweeggebracht worden in het OK-complex, waarbij de kwaliteit van zorg gewaarborgd wordt en er ruimte ontstaat voor verdere verbeteringen.”