Hof trekt vonnis gerecht recht; niet mengen in politieke besluitvorming

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - In hoger beroep is gisteren de miljoenenclaim tegen het Land Curaçao, die de eerste rechter in oktober 2021 aan Advent Ziekenhuis had toegewezen, alsnog door het Hof afgewezen.

Stichting Antilliaans Advent Ziekenhuis heeft in een procedure een claim bij het Land neergelegd van 18 miljoen+ gulden wegens het feit dat het Land nalaat de geldende tarieven voor SVB-verzekerden (Sociale Verzekeringsbank), die nog uit 2001 stammen, te verhogen. Ruim 80 procent van de Curaçaose bevolking valt hieronder.

Deze vordering werd in eerste aanleg door het gerecht toegewezen in die zin dat de rechter voor recht heeft verklaard dat het Land onrechtmatig jegens Advent handelt door de tarieven niet te verhogen. In dat kader heeft het gerecht het Land veroordeeld om bij wijze van voorschot 4 miljoen aan Advent te betalen. De rest van de schade zou in een schadestaatprocedure moeten worden vastgesteld.
Het Land heeft hoger beroep ingesteld en op basis van het Hofvonnis van gisteren is het vonnis van het gerecht vernietigd en de claim van Advent alsnog afgewezen. Een heel belangrijke overweging van het Hof is in dat kader dat de inrichting van de gezondheidszorg op Curaçao en de keuzes die daarbij gemaakt worden bij het Landsbestuur (lees: de regering) thuishoren, welke in politieke besluitvorming tot stand moeten komen.
De (civiele) rechter kan zich daarin ‘in beginsel’ niet mengen, tenzij er sprake is van uitzonderlijke situaties, waarbij fundamentele rechtsbeginselen - voortvloeiend uit eenieder verbindende bepalingen van internationale verdragen - geschonden worden.
Dit zou bijvoorbeeld het geval kunnen zijn als de gezondheidszorg op Curaçao door de keuzes van het Land op een onaanvaardbaar laag niveau zou komen, waardoor het recht op leven of de waardigheid van de inwoners van Curaçao in de knel zou komen en het Land niet meer kan voorzien in het minimale niveau dat het moet bieden aan zijn burgers op grond van die internationale verdragen.
Het Hof concludeert dat Advent niet heeft aangevoerd, laat staan aangetoond, dat van een dergelijke uitzonderlijke noodsituatie sprake is. ,,Dat is niet gebleken.”
Op Curaçao zijn twee private ziekenhuizen - ziekenhuisvoorzieningen als bedoeld in de Landsverordening zorginstellingen - in bedrijf: Advent (met twee vestigingen) en het Curaçao Medical Center (CMC). CMC is in november 2019 in gebruik genomen als opvolger van het Sint Elisabeth Hospitaal (Sehos).
Het Advent Ziekenhuis stelt - overigens net als CMC - te kampen met ‘ernstige financiële problemen’. Op vordering van het Advent had het gerecht geoordeeld dat het Land onrechtmatig handelt door de tarieven ongewijzigd te handhaven, met name omdat diezelfde tarieven voor het oude Sehos en tegenwoordig het CMC in het verleden wél zijn verhoogd.
Het Hof komt dus tot een andere beslissing dan het gerecht. De vergelijking met Sehos/CMC ‘gaat niet op’, gelet op de verschillen in aard en omvang van beide ziekenhuizen.

Verlies en sluiting dreigt
Advent heeft in deze rechtszaak aangevoerd dat zij niet in staat is haar kosten te dekken met de sterk verouderde SVB-tarieven uit 2001 en heeft in 2019 (en wellicht ook in de jaren daarna, red.) verlies geleden. Advent heeft tot 2019 haar kosten laag weten te houden door haar personeel te beperken, lage salarissen uit te betalen en investeringen uit te stellen.
,,Dit kan zo niet doorgaan en Advent zal op korte termijn haar deuren moeten sluiten als de zorgtarieven niet worden aangepast”, leest het Antilliaans Dagblad in het vonnis van gisteren. De situatie is zodanig urgent dat Advent een voorschot (bij wijze van provisionele voorziening) nodig had/heeft om overeind te kunnen blijven.
Advent heeft daarbij ook een beroep gedaan op de maatschappelijke betamelijkheid, het zorgvuldigheidsbeginsel, het fair-playbeginsel, het gelijkheidsbeginsel en de eisen van redelijkheid en billijkheid. Het Land heeft betwist dat Advent zich in een financiële noodsituatie bevindt. Tot 2018 maakte Advent elk jaar winst en zij beschikte/beschikt over voldoende eigen vermogen.