Sanering is een lange weg met veel hobbels

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - De sanering van het asfaltmeer ten oosten van de Isla-raffinaderij is een weg met veel kuilen en hobbels, zo blijkt. Het gaat om het opruimen van twee soorten vervuiling; het zogeheten ‘thermally cracked residue’ enerzijds en ‘acid tar’ anderzijds.

Uit het meest recente beschikbare jaarverslag van Buskabaai nv blijkt dat deze overheids-nv wel een contract had/heeft met het particuliere bedrijf Asphalt Lake Recovery (ALR) om het eerste type verontreiniging te saneren, namelijk het ‘thermally cracked residue’ (thermisch gekraakt overblijfsel). Maar voor de opruiming van ‘acid tar’ (zuurteer) was tot voor kort nog geen overeenkomst gesloten.
Dat kan het Antilliaans Dagblad melden na bestudering van de recent aan de Staten aangeboden jaarrekening 2018 van Buskabaai. Het betreft de versie van 25 oktober 2021, maar de jaarstukken werden pas vorige maand door de regering naar het parlement gestuurd.
Deze krant publiceerde al over de financiële resultaten. Maar het document gaat ook in op de werkprocessen - de ‘asphalt recovery’ - op het terrein van het asfaltmeer. De inkomsten van Buskabaai bestaan uit de uitgraving en verwijdering van het asfalt. Het overheidsbedrijf heeft daarvoor een leaseovereenkomst met ALR voor een gebied van 6.700 vierkante meter. ALR heeft het exclusieve recht om de bitumenresten te ontginnen.
In 2017 werd volgens het (toenmalige) bestuur van Buskabaai voldoende bewijs verkregen om een betrouwbare schatting te maken van de sanering van de vervuilde grond. Met ALR werd in dat jaar een contract getekend.
Mede op grond van de schattingen/verwachtingen werd de waarde van het terrein op 13 miljoen gesteld, zoals ook vermeld op de balans per 31 december 2018. Alle activa bij elkaar staan in de boeken voor bijna 17,3 miljoen (balanstotaal).
De ontginning en daarmee de schoonmaak van het asfaltmeer verloopt, althans tot voor kort, niet zoals contractueel overeengekomen. En dat betreft dan het deel met betrekking tot ‘thermally cracked residue’. In de jaarrekening staat dat Buskabaai ‘nog altijd overweegt’ een rechtszaak tegen ALR op te starten omdat de geruimde hoeveelheid ver onder het destijds overeengekomen minimale volume zit.
Contractueel was in september 2017 bepaald dat minstens 75.000 ton per jaar zou worden geruimd, maar de gerealiseerde hoeveelheid bedraagt slechts 20.000 ton. Vermoedelijk betreft het hier het jaar 2018. Bij de ondertekening van het contract werd uitgegaan van een uitvoeringsperiode van vijf jaar.
Voor de schoonmaak van ‘acid tar’ heeft Buskabaai nog geen contract met een partij, althans volgens de jaarrekening die in oktober vorig jaar werd afgetekend. Gebaseerd op de bestaande wet- en regelgeving kan het management nog altijd beslissen hoe deze verontreiniging zal worden gesaneerd.
Verwezen wordt naar een studie van EcoVision in 2008, waarin gewezen wordt op drie mogelijke oplossingen voor de schoonmaak van ‘acid tar’. In de jaarrekening van 2018 die dus pas onlangs het parlement bereikte, wordt gesteld dat daarbij is uitgegaan van technologieën zoals die tot op dat moment, in 2008, bekend waren.
In het geval van een ‘Mulitifunctional use of the property’ zou het gaan om 95,7 miljoen gulden. Wordt gekozen voor ‘Immobilize the pollution’ dan vergt dit een investering van 18,9 miljoen. De goedkoopste oplossing is echter ‘Cover up the acid lake’, want daarmee zou slechts bijna 4 miljoen zijn gemoeid.

Asfaltmeer bestaat uit ‘droog’ en ‘nat’ deel
De constructie van een nieuwe bitumencentrale werd in december 2017 opgestart, schrijft accountant Grant Thornton Curaçao in het ‘Independent Auditor’s Report, met de bedoeling dat deze in april 2018 operationeel zou zijn. Door bouwvertraging werd de centrale pas in september 2018 in gebruik genomen. Als gevolg hiervan is de financiële situatie van Buskabaai verslechterd, zelfs zodanig dat het bestuur tijdelijke financiële steun moest zoeken.
Hoewel Asphalt Lake Recovery (ALR) zelf ook te maken kreeg met liquiditeitsproblemen, werd overeenstemming bereikt dat ALR een maandelijkse cashflow van 50.000 gulden zou garanderen, als een vooruitbetaling voor toekomstige asfaltverkopen Toen de centrale in september operationeel werd, was er een totale vordering van Buskabaai van 250.000 gulden op ALR.
Het verliep allemaal bepaald niet soepel, maar tussen september en december heeft ALR ruwweg 12.848 ton bitumen verwerkt/geproduceerd. Het product werd op de internationale markt verkocht. Dit leverde Buskabaai een bedrag van 497.689 gulden op, wat kon worden gezien als het begin van de ‘recovery’ (de sanering).
Er is nog altijd genoeg ruimte voor verbetering van het productieproces, zoals het opvoeren van de verwerkingscapaciteit. ,,We zijn voorzichtig optimistisch dat de contractueel bepaalde doelstelling van 75.000 ton per jaar kan worden gehaald”, schrijft de accountant aan directie en raad van commissarissen (RvC) van Buskabaai nv.
Deze hoeveelheid is (in elk geval in de jaren hiervoor) nooit gehaald. Alleen in 2014 was dit bijna het geval. Tussen 2016 en 2018 was de productie zelfs het laagst, als gevolg van de ongunstige marktprijzen waardoor sprake was van een onrendabele operatie.
Het asfaltmeer bestaat uit een ‘droog’ en een ‘nat’ deel. Begonnen is met het droge deel. Doel was dat de overheid er een gesaneerd terrein voor terug zou krijgen; geschikt voor economische ontwikkeling, zoals haven- of industriële activiteiten en/of geschikt voor de vrije zone. In 2017 werd ongeveer 11.360 ton en in 2018 zo’n 26.914 ton van het droge deel van het asfaltmeer verwerkt.
Tot zover het accountantsverslag. Buskabaai is een relatief kleine overheids-nv. Volgens de laatste jaarrekening zijn er slechts gemiddeld 2,5 tot 3 fulltime medewerkers actief. De doelstelling is wél van groot belang voor Curaçao, namelijk het opruimen van het asfalt dat daar gedurende de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) - in verband met productie van kerosine ten behoeve van de geallieerden - is gedumpt. Driekwart eeuw verder verloopt de sanering veel trager dan verwacht.
Buskabaai nv werd in oktober 1985 opgericht. Het is tegenwoordig gevestigd aan de Dokweg (voorheen in Pos Cabai Office Park). De huidige leiding bestaat volgens het Handelsregister uit directeur/bestuurder Ramses Martina en de commissarissen Heinrich de Windt (president-commissaris) en Rygane Manuel.