Slechts klein deel verstrekte leningen ‘presteert’

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Slechts de helft van de in het verleden door Girobank verstrekte leningen ‘presteert’. De bank, waarvoor sinds december 2013 de noodregeling geldt, wordt al een tijdlang ‘afgewikkeld’ - de depositohouders zouden veel slechter af zijn geweest in geval van faillissement - maar nog altijd komt er ‘nieuwe informatie’ boven water.

Deloitte Nederland heeft op een bepaald moment in opdracht van Girobank de waarde van de leningenportefeuille in kaart gebracht. Volgens de ‘Introduction’ en ‘Executive Summary’ van het rapport van 26 januari 2021 bedraagt deze waarde: ,,We estimate the fair value of the Transferred Loan Portfolio to range from ANG 258.2 million to ANG 287.6 million, with a midpoint of ANG 275.5 million.”
Vervolgens wordt onderscheid gemaakt tussen het ‘presterende deel van de leningenportefeuille’ en de non-performing loans portfolio. De leningen die ‘presteren’ - dat wil zeggen: het deel dat wordt afgelost en waarover rente wordt betaald - krijgt van Deloitte een waardering van 137,1 miljoen, terwijl het niet-presterende deel 138,4 miljoen bedraagt.
Het 80-pagina’s tellende rapport zelf bevat ‘gevoelige informatie over de leningenportefeuille’, zo leest het Antilliaans Dagblad in tot nu toe onbekend gebleven gerechtelijke stukken. De waardering van Deloitte gaat uit van een zogenoemde ‘run-off-scenario’, waarin de leningen behorende tot de portefeuille over een periode van vele jaren zoveel mogelijk op reguliere wijze worden afgewikkeld en zo nodig via een executietraject uitgewonnen.
Want duidelijk is dat de executiewaarde van de leningenportefeuille ‘substantieel lager ligt’ dan in het geval van een run-off-traject. Deloitte was namelijk ook gevraagd om te adviseren over de waarde van de leningenportefeuille bij een reguliere verkoop ervan. ,,Based on our analysis we conclude that the likely value of the Transferred Loan Portfolio in a transaction scenario will be lower compared to the value in a winddown scenario.”
Uit het verslag van Deloitte volgt bovendien dat er in de markt ‘weinig animo’ was/zal zijn voor de overname van de leningen zoals die van Girobank. In 2020 is geprobeerd om te komen tot een verkoop van het presterende deel van de leningenportefeuille (137,1 miljoen) aan een derde partij, ‘hetgeen niet is gelukt’. Deze derde partij heeft een bod gedaan van 67 miljoen voor het presterende deel, hetgeen meer dan 50 procent lager ligt dan de door Deloitte genoemde waarde.
De nominale waarde van de leningenportefeuille ligt vermoedelijk boven de 600 miljoen. In april 2021 heeft de speciaal opgerichte Gi-Ro Settlement Holding (GSH) iets meer dan 9.000 leningen (aantallen) ontvangen in de cessie van Girobank aan GSH. Daarvan was op dat moment meer dan 90 procent ‘non-performing’. Een jaar later, per april 2022, waren er nog zo’n 6.000 leningen over. Hiervan is nog wel meer dan de helft verliesgevend.
De 137 miljoen ‘presterende’ Girobank-leningen (circa 20 procent van de portefeuille ten opzichte van de nominale waarde) was het gecalculeerde bedrag op het moment van de validatie; middenin de piek van coronacrisisjaar 2020. Een deel hiervan is in de tweede helft van 2020 en daarna tot aan de overname door GSH in 2021 ook ‘non-performing’ geworden. Non-performing houdt in dat na 90 dagen geen betalingen worden ontvangen, maar ook gedeeltelijke betalingen (‘partial payment’) resulteert in een non-performing-classificatie zolang een lening niet is geherstructureerd.
De situatie had te maken met de salarisinkortingen op grote schaal als gevolg van de coronacrisis en zelfs sterk toegenomen werkloosheid (waardoor mensen met minder of zonder inkomen zaten). Maar óók met het feit dat een aantal leningnemers een bevroren rekening had bij Girobank - in verband met het afgekondigde moratorium - waarna zij gestopt zijn met betalen in 2020, terwijl ze dat op zich nog wel konden.
De Centrale Bank CBCS stelde op 10 december 2019 een moratorium in, in verband met de toen sterke en aanhoudende uitstroom van liquiditeit, maar dit leidde tot ergernis bij rekeninghouders waardoor zij hun leningen niet (af)betaalden. De niet-presterende leningen zijn substantieel verminderd sinds GSH de portefeuille heeft overgenomen. Privépersonen en bedrijven die teleurgesteld waren dat zij niet konden beschikken over hun saldi bij Girobank, zijn weer gaan betalen.
Bedrijven die nieuwe financieringen - ‘corporate loans’ - nodig hadden voor de groeifase in de economie, die eind 2021 en begin 2022 weer is begonnen, moesten wel overstappen naar een andere bank omdat GSH geen ‘fresh funds’ mag uitgeven. Hierdoor moeten zij echter wel zo’n drie tot zes maanden een performing lening hebben bij GSH; anders neemt een andere bank hen niet zomaar over. Verder is sprake van veel herfinancieringen, herstructureringen en regelingen die getroffen zijn met klanten. De portefeuille op Bonaire, tot slot, is sterk performing geworden door de gunstige economische situatie aldaar.

Pandhouder
Vorig jaar stemde het gerecht in dat de leningenportefeuille aan GSH als pandhouder ‘zal verblijven’, zoals dat heet, voor een bedrag van 272 miljoen gulden (hoofdsom van 267 miljoen plus nog een rentecomponent van ruim 5 miljoen).
Dit bedrag vertegenwoordigt de kredietfaciliteit die de Centrale Bank CBCS in het kader van de noodregeling en in zijn hoedanigheid van ‘lender of last resort’ aan Girobank heeft verstrekt. Als zekerheid voor de terugbetaling heeft Girobank destijds ten behoeve van CBCS pandrechten gevestigd op alle bestaande en toekomstige vorderingen van Giro op zijn debiteuren.
Naast de leningenportefeuille (het presterende deel) zijn ook nog vorderingen op of die verband houden met IIG (Internationale Investment Group) van de Amerikanen David Hu en Martin Silver, waartegen Giro in New York een arbitrageprocedure en een zaak voor de Surpreme Court of the State of New York had/heeft aangespannen; verder een vermeende lening van Giro aan Breakaway Communications Ltd. waarover voormalig directeur Eric Garcia heeft verklaard dat deze lening is gebruikt om fondsen te krijgen voor de (indirecte) koop van de aandelen in Girobank in 2011 door een aan IIG gelieerde entiteit; plus een lening van Giro aan BGL Born Group de Venezuela, waarvan de bank in een gerechtelijke procedure een van zijn voormalige directeuren aansprakelijk houdt.