Isebia: Voorwaarden beter formuleren

Van een onzer verslaggevers

Willemstad - Een aanzienlijk deel van de bedrijven die geprofiteerd hebben van de NOW-regeling, heeft gesjoemeld met de omzetcijfers. Van de 135 miljoen gulden die vooruit is betaald, moet in ieder geval zes miljoen worden teruggevorderd.
Dat is gebleken na onderzoek van de Stichting Belasting Accountantsbureau (SBAB). Volgens Ryan Isenia, adjunct-directeur van SBAB, wordt bij een vierde van de aanvragen, 25 procent, een verkeerde omzet opgevoerd. Het misbruik van de regeling veranderde in het afgelopen jaar van ‘verschuiving’ van de omzetresultaten, door bijvoorbeeld het factureren een maand uit te stellen, naar ‘verzwijging’. Om in aanmerking te komen voor de NOW-regeling moet een bedrijf onder andere een omzetverlies van minimaal 25 procent hebben, direct gerelateerd aan de coronamaatregelen.
De loonsubsidie Nootmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW) kon april vorig jaar worden ingevoerd dankzij liquiditeitssteun van Nederland. SBAB heeft de toepassing van de regeling geëvalueerd. Minister Javier Silvania (MFK) van Financiën zei gisteren tijdens een persconferentie te betreuren dat ondernemers zich niet houden aan de afspraken. ,,De voorwaarden moeten beter worden geformuleerd om misbruik tegen te kunnen gaan”, vindt Silvania. ,,Wij willen dat het geld terechtkomt bij wie het werkelijk nodig heeft.” De minister wees erop dat de subsidie weliswaar een gift is, maar de financiering ervan niet. Dat is een renteloze lening van Nederland, die op den duur wel moet worden terugbetaald door de Curaçaose belastingbetaler. Silvania omschrijft de financiële situatie van Curaçao als ‘penibel’. Dat is de reden dat in juni en juli geen nieuwe aanvragen voor NOW-subsidie konden worden gedaan. ,,Het portaal gaat open als er voldoende financiële middelen zijn”, zegt Silvania.
In overleg met ambtenaren van het ministerie van Economische Ontwikkeling (MEO) en SBAB zoekt de regering-Pisas naar mogelijkheden om de NOW-voorwaarden aan te passen. Dan gaat het er bijvoorbeeld ook om dat bij de toekenning van de subsidie gekeken wordt hoe het bedrijf er over een langere periode bij staat. SBAB-directeur Isebia zegt dat uit het onderzoek naar voren is gekomen dat er bedrijven zijn die subsidie hebben gekregen, terwijl de omzet per saldo niet veel minder was. ,,Misschien was er enkele maanden een daling, maar daarna trokken de verkopen weer aan. Toch hoeven zij de subsidiegelden niet terug te betalen”, zegt Isebia. ,,Dat is iets waar we in de toekomst naar moeten kijken.” Een zorgelijke ontwikkeling is dat, nu de crisis langer duurt, steeds meer bedrijven de grens van hun voortbestaan hebben bereikt. Een vereiste voor het verkrijgen van loonsubsidie is ook dat er de intentie is om de onderneming voort te zetten. Isebia: ,,Maar je ziet dan dat er wordt afgeschaald. Ons advies is om in dat geval de NOW-toelage te stoppen.” Volgens SBAB loopt 18 procent van de bedrijven die loonsubsidie kreeg, groot risico om te vallen en is in 29 procent van de gevallen er ‘een mogelijkheid’ dat de onderneming moet stoppen.
Daarnaast wordt er gesjoemeld met personeel, bijvoorbeeld door werknemers te ontslaan en te vervangen door nieuwe krachten. Toekenning van de loonsubsidie vereist dat zowel de werkgever als de werknemer twintig procent inleveren. Maar bij de inhouding op het loon van de werknemer gaat het nogal eens mis. ,,Vaak is er een verkeerde interpretatie van de 20-procent inhouding”, zegt Zulaika Mook, sectordirecteur bij MEO. ,,Dat heeft geleid tot veel verrekeningen na controle.” Mook constateert dat mensen in de praktijk toch hun baan verliezen, ondanks de NOW-subsidie die het bedrijf krijgt, maar is voorzichtig met een oordeel. ,,Soms gaat het om contracten die niet worden verlengd”, zegt Mook. ,,De subsidie dekt ook niet alle kosten aan salarissen. We weten dat er bedrijven zijn die gereorganiseerd hebben, dat is niet de bedoeling, maar de vraag is wat er was gebeurd als ze dat niet hadden gedaan. Het is een dilemma, mogelijk zou het bedrijf zonder reorganisatie de deuren moeten sluiten.”

Ruim 220 miljoen steun ondernemers
De Curaçaose overheid heeft in de periode van april 2020 tot mei 2021 in totaal 223,34 miljoen gulden uitgekeerd in verband met de verschillende steunregelingen voor ondernemers. Dat gebeurt met de liquiditeitssteun van Nederland. Het grootste deel daarvan ging, volgens de cijfers van MEO, naar bedrijven die een beroep deden op loonsubsidie via de NOW-regeling (Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid): 135,17 miljoen gulden. Dat geld werd verdeeld onder 6.778 bedrijven die daarmee maandelijks gemiddeld 7.892 werknemers in dienst konden houden. Nog eens 26.516 ondernemers zonder personeel kregen financiële steun via de Tijdelijke bijstand zelfstandige ondernemers (TBZO) voor een bedrag van 34,45 miljoen. Daarnaast werd 53,72 miljoen gulden TVL-subsidie (Tegemoetkoming vaste lasten) verleend aan 1.171 bedrijven.