Ministerraad beslist vandaag over instemmen met afspraken Nederland

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - In zijn eerste persconferentie als kersverse minister van Financiën wond Javier Silvania (MFK) er geen doekjes om: ,,Ik sta, wij staan met de rug tegen de muur”. Het geld is op. Tot en met december heeft Curaçao een half miljard gulden nodig om niet door de bodem van de Landskas te zakken.

De persconferentie gisteren werd aangekondigd met ‘Prognóstiko di likides di pais’ (Prognose van de liquiditeitssituatie van het Land). Silvania, amper twee weken in functie, liet zich begeleiden door secretaris-generaal ad interim, Ersilia ‘Zus’ de Lannooy - zelfs eerder minister van Financiën geweest - en zijn persoonlijk medewerker, Miguel Jackson, accountant van beroep.

Dat er parlementsleden zijn, waaronder zijn partijgenoten, die tegen het inleveren door Statenleden zijn, bestempelt Silvania als ‘hun mening, waar ze recht op hebben’, maar het is als bewindspersoon van Financiën zijn taak de eindjes aan elkaar te knopen. En die eindjes zijn kort. Heel kort.
Deze maand al, eind juni, sluit de Curaçaose overheid af met een kastekort van 10 miljoen. Dat loopt - als Nederlandse liquiditeitssteun zou uitblijven - op naar een tekort van 47 miljoen eind juli, 108 miljoen eind augustus en zelfs 509 miljoen rond de jaarwisseling.

De MFK-minister doet daarom ‘een beroep op de Staten’ om in te stemmen met de twee wetten die regelen dat zowel ministers als Statenleden 25 procent inleveren en om deze vast te stellen. De inhouding vindt overigens al veel langer plaats, maar dat moet conform de voorwaarden die Nederland ruim een jaar geleden stelde nu per 1 juli ook zijn geformaliseerd.

Niet alleen het parlement heeft huiswerk. Ook het nieuwe kabinet-Pisas (MFK en PNP) moet knopen doorhakken. Silvania vertelde dat de ministerraad zich vandaag in een buitengewone vergadering buigt over een andere conditie van Nederland, namelijk het schriftelijk instemmen met de afspraken van vorig jaar.

Hij wilde gisteren ‘nog niet vooruitlopen’ op de uitkomst daarvan. Maar de context waarin Silvania zijn uitspraken doet, waarbij hij de Staten ook verzoekt hun steun aan deze afspraken expliciet in een motie vast te leggen, maakt duidelijk hoe hij er als minister van Financiën van de grootste regeringspartij in staat.

Daarmee komt 75,5 miljoen, van de in totaal 168 miljoen voor het derde kwartaal gereserveerde bedrag, op korte termijn vrij. Dat heeft de overheid tot half augustus hard nodig om aan haar financiële verplichtingen te voldoen, want met een liquiditeitstekort kan dat feitelijk nu niet. En moeten dan ook moeilijke keuzes worden gemaakt: wie wel betalen en wie nog even niet.

,,Die situatie is erg lastig. Want ambtenarensalarissen hebben prioriteit, maar dat geldt óók voor bijvoorbeeld van subsidies afhankelijke instellingen en de medische zorg. We hopen snel financiële steun vanuit Nederland te ontvangen en daarom moeten we aan de voorwaarden voldoen.”

Voor de reductie met 12,5 procent bij de aan de overheid gelieerde stichtingen en NV’s geldt dat Curaçao meer tijd heeft gekregen van de Nederlandse staatsecretaris Raymond Knops. Eerst wordt in kaart gebracht welke entiteiten dit (zelf) reeds hebben doorgevoerd en welke nog niet. Ook komt er een vergelijkend onderzoek naar hoe de salariëring in de andere landen van het Koninkrijk is geregeld.

Coho blijkt heikel punt

Een heikel punt voor de nieuwe coalitie van MFK en PNP blijft nog altijd wel het Coho (het bij consensusrijkswet te regelen Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling). Ook na het commentaar van de Raad van State en de aanpassingen in een ‘Coho 2.0’ heeft de nieuwe Curaçaose regering er grote moeite mee.

,,Kardinaal daarbij is de vorm van toezicht”, legt Silvania uit. Dat gebeurt binnen het door Nederland voorgestelde Coho door drie Europese Nederlanders. Het kabinet-Pisas wil ook een Curaçaos lid kunnen aanwijzen.

Maar het liefst zien MFK en PNP helemaal geen nieuwe entiteit zoals Coho en wordt, als het aan hen ligt, een internationale organisatie als het IMF aangesteld als toezichthouder en adviseur voor een geïntegreerd ‘financial program’.

,,Wij zijn ons ervan bewust dat Nederland het geld uitleent en dan wil dat de gestelde doelen worden bereikt; en dus zekerheid dat de gelden goed worden besteed. We zijn het dan ook eens met toezicht, en op hoofdlijnen eens met het Landspakket. Het is 5 voor 12 en de overheid móet maatregelen treffen, want er zijn onvoldoende eigen middelen om aan de verplichtingen te kunnen voldoen.”

De in het Coho geregelde wijze van toezicht blijft echter een doorn in het oog van de regering-Pisas. Daarover en over alle ander uitwerkingen, onder andere in verband met het nader rapport na het commentaar van de Raad van State, wordt de komende dagen besproken met een Nederlandse ambtelijke delegatie.

Voor het resterende deel van de 168 miljoen die beschikbaar is voor de maanden juli, augustus en september moet Curaçao instemmen met de derde Uitvoeringsagenda, vervolgt de bewindsman. Dat behelst onder meer de reorganisatie van de Belastingdienst en het opvoeren van de belastinginvordering alsmede een plan van aanpak voor de oplossing van de schuldenproblematiek van het ziekenhuis CMC.

Over de belastingen wil Silvania volgende week in de publiciteit treden. Hij zal dan ook de richtlijnen invordering alsook de regels voor tijdelijke kwijtschelding, zoals aangekondigd in het Regeerakkoord, nader uiteenzetten.
Hij toont zich in zijn eerste ontmoeting met de voltallige media een bestuurder met realistisch inzicht, die wil en moet letten op de kleintjes. Hij geeft als voorbeeld de Karchi Sosial, die de overheid tot nu toe 600.000 gulden op jaarbasis kost. Maar door hiervoor ‘huisbankier MCB’ in te schakelen voor 75.000 gulden wordt in één klap een half miljoen bespaard.

Dat de openbare financiën en het financiële beheer na ruim tien jaar nog steeds niet op orde zijn, is volgens Silvania niet het College financieel toezicht (Cft) aan te rekenen. ,,Cft is adviseur en toezichthouder, maar Curaçao zélf moet de aanbevelingen uitvoeren.” Ook de Algemene Rekenkamer van Curaçao wijst er keer op keer op dat de jaarrekeningen van het Land gebreken vertonen, aldus de minister, die aangeeft wekelijks en anders om de week een persconferentie te geven om het publiek uit te leggen wat er gaande is.