RdK: Bevestiging vonnis door Hof niet van invloed op onderhandelingen

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Het huidige vonnis in hoger beroep in de zaak van stichting Clean Air Everywhere, dat de vorige uitspraak van het gerecht bevestigt, heeft geen invloed op de onderhandelingen met ‘preferred bidder’ Corc bv.

Dit verklaart directeur Marcelino de Lannoy van overheids-nv Refineria di Kòrsou (RdK). Het Antilliaans Dagblad had de topman van het bedrijf - dat namens het Land eigenaar is van de Isla-raffinaderij, de CRU (Curaçao Refinery Utilities) en de olieterminal Bullenbaai - direct al benaderd voor een reactie op het belangrijke vonnis van het Hof in deze kwestie.
Daarbij gaat De Lannoy in op de Ministeriële Regeling (MR) van 1 september 2020 tot het vaststellen van regels met betrekking tot de welstandcriteria voor luchtkwaliteit - waar het Hof in deze vorm weinig waarde aan hecht - en daarnaast ook op de vraag welke impact het vonnis heeft op RdK en de afspraken met het particuliere bedrijf Corc (Curaçao Oil Refinery Complex) als nieuwe operator.
Om met het laatste te beginnen, namelijk wat de uitspraak van de drie rechters van 1 juni 2021 betekent voor RdK en Corc: ,,Al tijdens het traject met de vorige ‘preferred bidder’ (Klesch, die overigens nog altijd met een vennootschap op Curaçao staat ingeschreven, red.) is RdK intensief bezig geweest met het Land en specifiek met het ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur (GMN) om te komen tot vermindering van de uitstoot van de raffinaderij.”
De Lannoy vervolgt: ,,Toen eerder dit jaar de onderhandelingen met de huidige ‘preferred bidder’ begonnen, was de uitspraak in eerste aanleg van 26 augustus 2019 al bekend en ook was de Ministeriële Regeling al afgekondigd en vormde daarom al een basis voor de onderhandelingen.”
De directeur meent dan ook dat ‘het huidige vonnis in hoger beroep, dat de vorige uitspraak nogmaals bevestigt, daarom ook geen invloed op de onderhandelingen heeft’ met Corc. RdK en Corc hebben vorige maand de zogeheten ‘draft deed’ - of wel de ontwerpakte - getekend voor de overname van de raffinaderij en de installaties bij Bullenbaai. Voor eind deze maand moet hier uitvoering aan worden gegeven, want het personeel is tot eind juni in dienst van de overheids-nv CRU.
Deze besloten vennootschap Corc werd in september 2020 opgericht met als doelstelling een ‘aardolieraffinaderij, handelsonderneming, laad-, los- en overslagbedrijf ten behoeve van de zeevaart’ te exploiteren, zoals het Handelsregister vermeldt. Bestuurders zijn Javier Hernández en Manoel De Silva De Freitas. Over Corc is (officieel) nog weinig bekend, maar het bedrijf zou in zee gaan met de Braziliaanse investeerder Roberto Viana en contractuele afspraken hebben met GDE Trading (het Braziliaanse Grupo Dislub Equador).
De vraag of het recente Hofvonnis roet in het eten gooit, wordt door de RdK-directeur dus ontkennend beantwoord. De Lannoy geeft met zoveel woorden aan dat in verband met Corc al rekening wordt gehouden met de normen zoals door de rechter genoemd in het vonnis van 26 augustus twee jaar geleden.
Het ging in deze zaak om de vraag of het Land ten opzichte van de stichting Clean Air Everywhere onrechtmatig heeft gehandeld door in onvoldoende mate zorg te dragen voor de luchtkwaliteit in het gebied benedenwinds het Schottegat. Het Gerecht in Eerste Aanleg vond dat er inderdaad sprake was van onrechtmatigheid van de zijde van de Curaçaose overheid en stelde dat dit een schending van artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens (EVRM) oplevert. Verder had het gerecht bepaald dat het Land ervoor moet zorgen dat op meetpunt Kas Chikitu binnen een jaar geen overschrijding meer plaatsvindt van de World Health Organization-normen (WHO) voor zwaveldioxide en fijnstof, dan wel van nieuwe normen die door het Land worden vastgesteld.

Die normen kwamen met de Ministeriële Regeling van 1 september 2020 met algemene werking van 10 augustus 2020 tot het vaststellen van regels met betrekking tot de welstandcriteria voor luchtkwaliteit ter uitvoering van de Landsverordening openbare orde (Regeling welstandcriteria voor luchtkwaliteit). In deze regeling zijn grenswaarden voor SO2 en fijnstof voor het meetpunt Kas Chikitu vastgesteld.
Gevraagd naar het commentaar van RdK op dit onderdeel van het vonnis van het Hof van 1 juni jongstleden, zegt De Lannoy: ,,Het Hof heeft de Ministeriële Regeling, waarin er een gefaseerde normstelling voor zwaveldioxide (SO2) en fijnstof (PM10) werd vastgesteld, niet inhoudelijk beoordeeld, daar het Hof liever een formele wet had gewild, gezien de flexibele aard van een Ministeriële Regeling.”
En vervolgt de directeur: ,,Na de uitspraak van 26 augustus 2019 was het Land al bezig om te voldoen aan het vonnis door het uitgeven van genoemde MR. Het Land Curaçao zal met de Ministeriële Regeling ervoor moeten zorgen dat in de vastgestelde gefaseerde periode de uitstoot van de raffinaderij terug wordt gebracht om te voldoen aan de internationale immissienormen. En verder zal de nieuwe operator een LOO-vergunning moeten aanvragen om te voldoen aan de nieuwe grenswaarden zoals bepaald in de MR.”
Gevraagd naar de betekenis van LOO, licht de directeur toe: ,,LOO is geen afkorting. In het nieuwe milieuraamwerk is uitgegaan van nieuwe imissiewaarden voor stof en SO2. Volgens het nieuwe raamwerk is dan ook een nieuwe vergunning nodig. Deze nieuwe vergunning, gebaseerd op de nieuwe normen, noemen we de ‘LOO permit’.”
De Lannoy weet dat de overheid ‘al bezig is met een nieuw wettelijk kader’ - de zogeheten ‘kapstokwetgeving’ - waardoor de huidige Ministeriële Regeling een wettelijke basis krijgt. ,,En dus voldoet aan de eis van het Hof.”
De Hofrechters hechten weinig waarde aan een MR, zo lieten zij duidelijk blijken. ,,Zonder in te gaan op de inhoud daarvan, kan worden afgevraagd of deze Regeling wel van een voldoende deugdelijke wettelijke basis is voorzien om als een deugdelijke normstelling in de zin van artikel 8 EVRM te worden aangemerkt,” schreven zij begin deze maand in hun uitvoerige vonnis.
,,Voorts heeft te gelden dat, nu de wetgever hier niet aan te pas is gekomen, er een kans bestaat dat de Regeling wordt ingetrokken door een opvolgende minister of dat de regelgeving anderszins wordt teruggedraaid.” Het Hof wil dus een wet die is goedgekeurd door de meerderheid van de Staten, het Curaçaose parlement, al is het maar om te voorkomen dat een nieuwe minister de MR aanpast of zelfs intrekt.
,,Om een reden te houden om dat niet te doen én als stimulans om te komen tot een normenkader waar de wetgever zich wel over heeft gebogen, mede gelet op de lange periode waarin het Land het belang van zijn burgers om gevrijwaard te blijven van vervuilde lucht en de daarmee gepaard gaande gezondheidsschade heeft nagelaten ‘due weight’ te geven bij zijn afwegingen, zal de veroordeling worden bevestigd”, aldus het Hof in zijn vonnis, waarmee het oordeel van 26 augustus 2019 werd bevestigd.