Cft-voorzitter toch overtuigd van belangrijke bijdrage aan ontwikkeling eilanden
Van een onzer verslaggevers
Willemstad - ,,Het financieel toezicht is geen wondermiddel gebleken”, aldus voorzitter Raymond Gradus van het College financieel toezicht (Cft).
En, zo voegt hij eraan toe: ,,Alle (ei)landen zien zich geconfronteerd met weerbarstige ontwikkelingen.” Gradus sprak deze woorden onlangs tijdens presentaties voor de Vaste Commissie Koninkrijksrelaties van zowel de Eerste Kamer als, een dag later, de Tweede Kamer. ,,Toch zijn wij ervan overtuigd dat het financiële toezicht een belangrijke bijdrage kan leveren aan een ontwikkeling ten goede voor de komende jaren”, sprak hij vanuit het Cft-secretariaat in Willemstad.
Tot de coronacrisis zag het er zo uit: de economie van Curaçao kromp in de periode 2010-2019 gemiddeld met 1 procent per jaar, terwijl de economieën van Sint Maarten (tot orkaan Irma) en Aruba gemiddeld met 0,5 tot 1 procent per jaar groeiden. ,,Ik zeg er wel bij dat de laatste twee economieën een sterk volatiel karakter kennen vanwege de sterke afhankelijkheid van toerisme.”
Van de drie kende Aruba de grootste oploop van de schuld, die grosso modo verdubbelde in de periode 2010-2019. Gradus: ,,Vooral tussen 2010-2014 liep de schuld snel op, omdat gekozen werd voor vraagfinanciering; dat wil zeggen het met uitgaven en investeringen stimuleren van de economie, hetgeen in een kleine open economie als Aruba tot een enorme weglek leidt.”
Na 2015 vond een trendbreuk in schuld plaats en Aruba had in 2019 voor het eerst sinds 2007 weer een overschot op de begroting. ,,Een overschot op de begroting is overigens de enige manier om de schuld te laten dalen.”
De schuld van Curaçao liep op van iets meer dan 2 miljard gulden in 2010 naar 3,1 miljard in 2019 en die van Sint Maarten van 650 miljoen naar bijna 1 miljard. ,,Deze schulden liepen vooral op omdat de landen er niet in slaagden een evenwicht te hebben op de lopende dienst van de begroting.”
Bij Curaçao is ook relevant dat in 2014-2016 via de kapitaaldienst 600 miljoen werd geleend, grotendeels via een goedkope lening vanuit Nederland, voor het nieuwe ziekenhuis CMC. ,,In de coronacrisis is dit volledig uitgeruste ziekenhuis erg van belang is geweest.”
Met de Covid-19-crisis werd het allemaal anders; veel ongunstiger. De economie van Curaçao kromp in 2020 met 20 procent en die van Aruba en Sint Maarten met maar liefst 25 procent. Om het gat in de begroting te overbruggen, hebben de landen liquiditeitssteun van Nederland gekregen in de vorm van een renteloze lening.
Het Cft heeft de Rijksministerraad (RMR) geadviseerd over de hoogte van de liquiditeitssteun. De verstrekte steun tot nu toe voor Aruba is 722 miljoen florin, Curaçao 668 miljoen gulden en Sint Maarten 172 miljoen gulden. ,,Tot het einde van de coronacrisis zal liquiditeitssteun noodzakelijk zijn”, stelt Gradus.
Het IMF verwacht dat de economieën van de eilanden zich de komende jaren zullen herstellen. Voor volgend jaar wordt op Aruba en Sint Maarten een groei verwacht in de dubbele cijfers (Sint Maarten 14 procent en Aruba 12 procent) en voor Curaçao een groei van 6,5 procent.
De schuldquote zal voor Aruba dit jaar pieken op 130 procent van het bruto binnenlands product (bbp). ,,Nu is de schuldquote van Sint Maarten met 80 procent bbp, en Curaçao met 100 procent, ultimo dit jaar gunstiger die dan van Aruba. Dat neemt niet weg dat de opgaven vergelijkbaar zijn ook omdat het groeirecord van in het bijzonder Curaçao minder gunstig is.”
