Justitieminister: Genoeg waarborgen ingebouwd om machtsmisbruik te voorkomen

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Op de vraag of de Landsverordening uitzonderingstoestand (de ‘Noodwet’) nu echt zo nodig is om door te voeren in deze bijzondere en gespannen tijden, antwoordt de Justitieminister Quincy Girigorie (PAR) met klem: ,,Juist nu.”
Hij zei dit gistermiddag tijdens een speciaal ingelast persmoment met de schrijvende pers om, na alle ophef over een filmpje dat viral ging, duidelijkheid te verschaffen en vragen van de media te beantwoorden. Girigorie: ,,In de Staatsregeling staat opgenomen dat deze wet er moet komen ter bescherming van de bevolking in noodsituaties. Er is nu tien jaar, sinds 2010, aan gewerkt. Beschouw de wet als een verzekering: je kan het beter hebben en niet gebruiken, dan niet hebben en eigenlijk hard nodig hebben. Nu met de coronacrisis wordt dat des te duidelijker. Er worden op dit moment maatregelen getroffen op basis verschillende Landsverordeningen zoals die van de openbare orde en rampenbestrijding. Er moeten telkens aparte ministeriële regelingen (MR) gemaakt worden, terwijl er onder een uitgeroepen uitzonderingstoestand sneller gehandeld kan worden.”
Natalie Samson-Coffie, afdelingshoofd van Directie Wetgeving en Juridische Zaken (WJZ), legt nader uit: ,,De wet is er juist ter bescherming van de bevolking. Op dit moment worden er maatregelen genomen per MR die geen solide wettelijke basis hebben, zoals de beperking van de bewegingsvrijheid door het invoeren van de avondklok.”
De minister en het afdelingshoofd begrijpen dat de Noodwet vooral door wantrouwen (jegens de regering) omgeven is en proberen tijdens de persbijeenkomst de aanwezige journalisten ervan te overtuigen dat er voldoende waarborgen ingebouwd zijn om machtsmisbruik te voorkomen. Zij benadrukken nog eens extra dat de ‘Lei Estado di Emergensia’ of Noodwet per Landsbesluit (LB) afgekondigd moet worden en dat in dit LB direct opgenomen moet worden welke maatregelen van toepassing zijn.
,,Voor een coronacrisis is het niet nodig het artikel over het binnentreden van woningen toe te passen, dat wordt dan ook niet in het LB opgenomen en dus niet van kracht”, zo luidt de uitleg. Het feit dat de Noodwet per LB afgekondigd wordt, betekent dat er controlemechanismen in acht worden genomen, want een LB moet door de gouverneur goedgekeurd worden.
Het betreffende Landsbesluit wordt meteen na vaststelling aan de Staten aangeboden. De Staten kunnen op elk moment besluiten dat er géén nood is en dat de noodwet moet komen te vervallen. Verder zijn er, zo legt Samson-Coffie uit, andere voorzorgsmaatregelen genomen. Zo kan een minister nooit met terugwerkende kracht de noodtoestand afkondigen.
Mocht de regering na afkondiging van de uitzonderingstoestand, door escalatie van de crisis of ramp meer instrumenten willen toepassen die in de Noodwet zijn neergelegd, dan kan dit alsnog met een MR, die via de Landsverordening uitzonderingstoestand een wettelijke basis heeft. Ook kan de minister nadere regels stellen in een MR, een zogenaamde noodregeling. Een dergelijke MR wordt ter bekrachtiging aan de Staten aangeboden. Ook hier kan de Staten nee tegen zeggen. ,,We zijn juist erg blij met de ruime opzet van de Noodwet, zodat wij met onze beperkte wetgevingscapaciteit niet voor alle situaties afzonderlijke landsverordeningen hoeven te maken”, zo voegt Samson-Coffie eraan toe.
De bewindsman benadrukt verder dat de media een uitzonderingspositie toebedeeld krijgen en in een noodsituatie zoveel mogelijk vrijgesteld worden van beperkingen en er dus nog zoveel mogelijk op uit kunnen. De pers behoort tot de vitale beroepen. Maar waar het gaat om het recht op het uiten van je mening, dat kan wel beperkt worden. Girigorie geeft een voorbeeld: ,,Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er een tijd dat er ’s avonds geen licht meer mocht branden, om bombardementen te voorkomen. Stel je voor dat hiertegen geprotesteerd zou worden door een groep die besluit uit protest wel de verlichting aan te doen. Dan zou dat de samenleving in gevaar brengen.”