'Niet alleen in 2013-2019 maar vooral daarvóór' 
Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Wat minister Kenneth Gijsbertha (MAN) van Financiën betreft wordt er niet alleen onderzoek gedaan bij Girobank naar de periode december 2013 tot december 2019, zoals PAR-Statenlid Curtley Obispo opperde, maar ook en vooral naar de periode vóór de noodregeling in 2013.

De overheid treft geen schuld en is niet de veroorzaker van de noodtoestand bij Girobank, verklaarde de bewindsman gisteren in het parlement. Evenmin is de overheid verantwoordelijk voor wat zich heeft afgespeeld bij een vennootschap die voor bijna 98 procent in private handen is.
Toch wil het Land een oplossing aandragen voor de gedupeerde deposanten, ‘om sociaalmaatschappelijk redenen’. Die oplossing is nu zeer nabij, aldus Gijsbertha, die verwacht deze vandaag of morgen te kunnen aankondigen.
Voor de schuldvraag moet men bij het bestuur, de directie van Girobank, van vóór december 2013 zijn. Door de Centrale Bank CBCS is daarop als toezichthouder ingegrepen in verband met een kapitaaltekort van - zo was toen nog de indruk - circa 100 miljoen gulden.
Na de jaarwisseling, in 2014, bleek dat Giro kampte met een negatief vermogen van wel 300 miljoen gulden. Door te hoge operationele kosten, mismanagement en vooral door veel verstrekte slechte leningen. Veel van deze kredieten werden gewoon niet afbetaald.
Destijds stond bankier Eric Garcia aan het hoofd van de Girobank. Over zijn aansprakelijkheid zei de minister dat Garcia inmiddels persoonlijk failliet is verklaard. De vraag is dus wat dan bij hem nog valt te halen. Stephen Capella was financieel directeur.
In de Staten ging het gisteren veel over het moratorium; de bevriezing van de banktegoeden vorige maand. In eerste instantie over alles, later over het bedrag boven de 10.000 gulden. Gijsbertha verklaarde dat de regering sinds juni 2019 signalen kreeg over de precaire situatie bij deze commerciële bank, waar het Land voor slechts een kleine minderheid van 2,1 procent aandeelhouder in is.
Ultimo vorig jaar stond Giro voor 267 miljoen in het krijt bij de Centrale Bank. Overbruggingskredieten om het liquiditeitstekort te lenigen. Een dag voor de bevriezing was er nog overleg tussen de regering en de CBCS, dat in verband met de noodregeling via gemachtigden het bestuur voert over Giro. Het moratorium gold toen als één van de mogelijke scenario’s, maar genoot niet de voorkeur van de overheid. Door de bankrun koos de CBCS er noodgedwongen toch voor.
Overigens kan de regering geen instructies geven aan of invloed uitoefenen op de CBCS. Dat is zo geregeld bij Centrale Bank-statuut. Inmiddels is besloten tot een ‘gecontroleerde afwikkeling’ (lees: liquidatie) van de probleembank, waarbij de nog operationeel te worden APC Bank (van het Algemeen Pensioenfonds Curaçao, tevens aandeelhouder Giro), de goede activa overneemt alsmede (een deel van) het personeel. Dit laatst is iets waarover APC Bank zelf beslist, benadrukt de minister.
Gijsbertha verklaarde het bij herhaling: alleen een entiteit die genoegen neemt met een rendement op lange termijn kan dit aan. Dat is ook de reden dat de noodregeling zo lang, zes jaar, duurde. Overnamekandidaten schrokken telkens terug van het aanzienlijke vermogenstekort, wat een grote herkapitalisatie vereist, waardoor het rendement op de korte termijn nihil is.
De noodregeling heeft alles bij elkaar ook al ruim 6 miljoen gekost. En, zoals gezegd, de Centrale Bank heeft een forse claim op Giro. Deze schuld moeten de landen - de vermogensgerechtigden - aanzuiveren. En om, zoals Gijsbertha het noemde, ‘het stoepje van de CBCS schoon te vegen’, kwam de na een half jaar al zelf opgestapte interim-president Bob Traa met een plan.
Het plan hield in dat het Land Curaçao 450 miljoen zou lenen bij de Nederlandse Staat. Deze vertoonde echter ‘geen appetite’, aldus de bewindsman, en er was dan ook weinig bereidwilligheid in Den Haag. Traa had het intussen wel zover gekregen dat drie Curaçaose ministers naar Nederland waren afgereisd: Gijsbertha (MAN) zelf, premier Eugene Rhuggenaath (PAR) en Suzy-Camelia-Römer (PIN). Zij keerden met lege handen huiswaarts.
Een depositogarantiestelsel om te voorkomen dat rekeninghouders en spaarders in de toekomst de dupe zijn als een bank dreigt om te vallen, is volgens de minister van Financiën in ‘vergevorderde voorbereiding’. Eind deze maand zal er een uitgewerkt voorstel van de CBCS op zijn bureau liggen.
De oplossing die nu wordt gezocht en volgens Gijsbertha ‘praktisch klaar is’ gaat uit van de uitgangspunten dat, ten eerste, de deposanten van Giro op termijn geen schade ondervinden en, daarnaast, ook dat de oplossing geen gevolgen heeft voor de begroting van de landen.
Het kabinet wil dat de oplossing zo min mogelijk gevolgen heeft voor ‘pueblo’. Er zal geen belastingverhoging komen (hoewel velen het optrekken van de license fee voor internationale transacties van nu 1 procent naar mogelijk 1,5 procent, zoals naar verluidt op tafel ligt, zullen ervaren als een lastenverzwaring, red.). De schuldpositie van het Land zal wel toenemen, geeft Gijsbertha toe. Maar daar staat tegenover dat 27.000 rekeninghouders uit de brand worden geholpen. Een gecalculeerd risico, noemt hij het.
Hij zint wel op actie tegen de ex-bestuurders. ,,Er zijn al diverse aangiftes gedaan bij het Openbaar Ministerie en er zullen verdere stappen worden gezet in verband met civiele aansprakelijkheid”, aldus de hoeder van de schatkist, die naar eigen zeggen ervan overtuigd is dat de ‘silent majority’ blij is met de wijze waarop het kabinet-Rhuggenaath de geërfde problemen oplost.
Intussen loopt nog een arbitragezaak in New York tegen de Amerikaanse grootaandeelhouders (Martin Silver en David Hu, red.) van IIG Capital, die zich in de periode voor december 2013 bij Giro schuldig hebben gemaakt aan ‘onttrekkingen’.

Motie aangenomen
Met twaalf stemmen voor en vijf tegen hebben de Staten gisteren een motie aangenomen waarmee de minister van Financiën wordt verzocht te beginnen met het proces om de CBCS-directie te versterken en het vertrouwen in het instituut te herstellen. Tegelijkertijd wordt de bewindsman verzocht een diepgaand en onpartijdig onderzoek te verrichten naar de acties die hebben geleid tot de bankrun op 10 december 2019 bij de Girobank en een onderzoek naar de effectiviteit van de noodregeling bij de Girobank. Verder wordt Gijsbertha verzocht het nodige te doen om te voorkomen dat wat bij Girobank is gebeurd, ook gebeurt bij andere financiële instituten. Tot slot verzoeken de Staten Gijsbertha de nodige stappen te ondernemen om binnen drie maanden een wet te presenteren aan de Staten waarmee fondsen van klanten bij lokale banken kunnen worden gegarandeerd.