De toespraak van de voorzitter van de Kamer van Koophandel van Curaçao, Raoul Behr, biedt een analyse van de economische koers van het eiland. De KvK-boodschap is terecht: economische groei alléén is niet voldoende; het gaat erom hóe de Curaçaose samenleving groeit en ook wíe daarvan (mee)profiteren.
De voorzitter schetste bij de jaarlijkse receptie een wereld in (snelle) transitie, waarin geopolitieke ontwikkelingen, automatisering en internationaal handelsbeleid grote uitdagingen vormen - zeker voor kleine en kwetsbare economieën zoals die van Curaçao. Zijn oproep tot strategische actie is dan ook terecht. Het eiland mag zich niet blindstaren op positieve groeicijfers in sectoren zoals toerisme en vastgoed, zonder zich af te vragen of deze groei duurzaam en inclusief is.
Een van de meest sprekende punten in zijn speech zijn de stijgende huizenprijzen. Als dit probleem niet wordt aangepakt, kan Curaçao - zoals ook elders in de wereld gebeurt waar nauwelijks beleid wordt gevoerd en mensen zelfs in opstand komen - afglijden naar een situatie waarin alleen de veelal van het buitenland afkomstige welgestelden zich nog eigendom kunnen veroorloven, terwijl jonge lokale professionals en middenstandsgezinnen met prijzen van 500.000 gulden of (veel) meer buitenspel worden gezet. Dit versterkt sociaaleconomische ongelijkheid en belemmert de lange termijngroei.
Ook de eenzijdige afhankelijkheid van toerisme wordt terecht als een risico aangemerkt. Zonder diversificatie blijven de economie en de arbeidsmarkt gevoelig voor externe schokken, zoals tijdens de coronapandemie was te zien. Behr pleit namens het bestuur dan ook voor versterking van de private sector en investeringen in innovatieve sectoren zoals AI (artificial intelligence) en kennisontwikkeling maar ook gezondheidszorg. Hier ligt een belangrijke taak voor zowel het bedrijfsleven als de overheid. Deze laatste kost de belastingbetaler, met 35 procent van het bruto binnenlands product (bbp), nog te veel; zeker gezien wat men ervoor terugkrijgt.
Een ander cruciaal punt is de ‘mismatch’ - ja, nog altijd - tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. Dat de werkloosheid boven de 11 procent ligt terwijl bedrijven grote moeite hebben om gekwalificeerd personeel te vinden, is een structureel probleem dat snel moet worden aangepakt. Hervormingen in onderwijs en immigratiebeleid zijn onvermijdelijk als Curaçao aantrekkelijk wil blijven voor talent en ondernemers.
De KvK laat met deze spreekbeurt zien dat het niet aan de zijlijn wilt blijven staan, hoewel het lange tijd erg stil - té stil - was vanuit dit ‘bolwerk van bedrijfsinitiatieven en -activiteiten’, maar actief meedenkt over oplossingen. Van efficiëntere overheidsuitgaven en het verminderen van bureaucratie tot slimme investeringsprikkels en hervormingen in de sociale zekerheid - de voorgestelde maatregelen zijn noodzakelijk.
Curaçao staat op een kruispunt. De keuzes die nu worden gemaakt, bepalen of het eiland een inclusieve, veerkrachtige economie ontwikkelt of blijft hangen in een (traditioneel) model waarvan de groei slechts enkelen ten goede komt. De oproep van de KvK om niet alleen vooruit te gaan (gemeten aan de hand van kwantitatieve cijfers), maar ook de juiste richting te kiezen (namelijk voor kwaliteit), is een die zowel beleidsmakers als ondernemers ter harte moeten nemen. De voorzitter drukt het aldus uit: ,,Een economie is als een schip. Het is niet genoeg om vooruit te zeilen; we moeten ervoor zorgen dat we in de juiste richting varen.” De vraag is niet óf Curaçao groeit, maar hoe.
Dit thema moet veel nadrukkelijker aan bod komen in verband met de Statenverkiezingen over een maand. Veel groei kwam de afgelopen periode ‘aanwaaien’ en was bovendien grotendeels herstel van de krimp van de crisisjaren daarvoor. Wat nodig is, is een strategische aanpak, waarbij Curaçao zoveel mogelijk het lot in eigen handen neemt. Geen incidenteel lapwerk of eenmalige cadeautjes als zoethoudertjes, maar structurele en daarmee blijvende verbeteringen en welvaart.
