Het is duidelijk dat het nog enorm schort aan de kansengelijkheid in het Curaçaose onderwijs en dat nog veel te veel scholen niet voldoen aan de basiskwaliteitsnormen. Inadequate schoolinfrastructuur, onbevoegde leerkrachten, niet-toereikend lesmateriaal en een te hoge werkdruk zijn enkele problemen die dringend aanpak behoeven.
Het is dan ook zeker prijzenswaardig dat deze week twee onderzoeksrapporten zijn gepresenteerd over de basiskwaliteit en de kansengelijkheid in het onderwijs. In die rapporten zijn de vele knelpunten in het onderwijs geïnventariseerd, en heel belangrijk; er is een tienpuntenplan van aanpak opgesteld. De onderzoekers trekken daarbij de conclusie dat met een beperkt budget, namelijk een eenmalige investering van 10 miljoen gulden en jaarlijks 100.000 gulden aan kosten, relatief snel een positieve impact kan worden gerealiseerd, waarvoor bovendien weinig nieuwe wetgeving is vereist. Dit tienpuntenplan kan niet alleen snel worden geïmplementeerd, maar is relatief goedkoop, zeker gezien de publieke onderwijsuitgaven van 340 miljoen gulden per jaar.
Nu er dankzij bloed, zweet en tranen van het volk na jaren eindelijk een begrotingsoverschot is bereikt, is dit het aangewezen moment om deze rapporten niet in de lade te laten verdwijnen, maar tot uitvoering te brengen. ‘Pan awe, yuka mayan’, oftewel brood voor vandaag, cassave voor morgen. Als je het goed hebt, moet je er nu van profiteren. Niet op een populistische, consumptieve manier zoals de MinFin, die eenmalige uitkeringen aan willekeurige groepen is gaan verstrekken, maar de gelden wel op een verstandige manier investeren in het onderwijs. En dat hoeft zeker niet zuinig, ‘cheap’, te gebeuren, omdat we uiteindelijk met zijn allen de vruchten hiervan zullen plukken. Geef de burger liever een hengel (onderwijs) in plaats van een vis. Bovendien: ‘Florin ku bo a traha p’e, tin mas balor ku un dòlò di regalo’; een gulden waarvoor je gewerkt hebt heeft meer waarde dan een rijksdaalder die je cadeau krijgt.
Zoals professor Louise Elffers deze week tijdens de presentatie van de onderzoeksrapporten stelde, is onderwijs een belangrijke sorteermachine die bepaalt welke positie iemand meeneemt in de samenleving. Het voorkomt dat mensen opgesloten zitten in een bepaalde afkomst of sociale klasse en biedt kansen om te klimmen op de maatschappelijke ladder. Elffers erkent echter ook dat het in de praktijk vaak lastig is om onderwijs te laten functioneren als breekijzer in een ongelijke samenleving. Onderwijs is immers geënt op de structuren van die samenleving.
Ongelijkheden die voortvloeien uit een historie van generaties lange uitsluiting en achterstelling laten zich niet zomaar uitwissen. Ongelijkheid is geen natuurverschijnsel maar het gevolg van de inrichting van structuren in een samenleving. Het is niet makkelijk die structuren te doorbreken, maar er is veel wat we kunnen doen om bestaande ongelijkheden te dempen en andere of nieuwe ongelijkheden te voorkomen. En het onderwijs heeft daarmee een gouden sleutel in handen, aldus Elffers. Het is nu aan de regering om deze gouden sleutel op te pakken.