Vóórdat de regering, partij of een individuele politicus zichzelf op de borst slaat voor het bereiken en zelfs overtreffen van het pre-coronaniveau van de Curaçaose economie; vergeleken met andere economieën in de regio die ook op toerisme zijn georiënteerd, is het herstel op Curaçao iets langzamer geweest. Gemiddeld waren de Caribische landen al in 2023 terug op pre-pandemieniveau, zo blijkt onder meer uit het IMF 2024 Article IV Staff Report.
In grote, ontwikkelde economieën werd het bbp-peil (bruto binnenlands product) van vóór de pandemie al in 2021 bereikt. Dichter bij huis volgde Aruba al in 2022. Curaçaos monetaire unie-partner Sint Maarten was in 2023 weer terug op niveau, evenals een eilandstaat als Barbados. Curaçao zelf heeft in 2024 de achterstand als gevolg van de coronapandemie goedgemaakt.

Vergelijking hersteltempo na covidcrisis
Het verschil in tempo is te verklaren door de grotere kwetsbaarheid en de beperkte veerkracht van een kleine, open economie zoals die van Curaçao in vergelijking met grote, ontwikkelde landen. Naast de pandemie kreeg de economie van Curaçao nog een extra klap, namelijk de sluiting van de raffinaderij eind 2019. Met andere woorden: de economie is niet alleen hersteld van de pandemie, maar ook de sectorstructuur is veranderd. Dat blijkt uit antwoorden van de Centrale Bank CBCS op vragen van het Antilliaans Dagblad.
Vorige week berichtte deze krant dat Curaçao het pre-pandemische peil heeft bereikt. Reden voor een extra toelichting. Hoeveel bedroeg het bbp van Curaçao pre-covid (eind 2019) en hoeveel eind 2020, ultimo 2021, 2022, 2023 en nu?, was een van de vragen.
Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS) was het bbp - in nominale termen - als volgt: 2019 werd 5.416,8 miljoen geregistreerd; in coronajaar 2020 was dat 4.536,4 miljoen; in 2021 ging het om 4.903,9 miljoen; in 2022 bedroeg dit cijfer 5.504,6 miljoen; in 2023 werd 5.873,7 miljoen geregistreerd; en voor dit jaar, 2024, wordt 6.366,9 miljoen geraamd. De CBCS-raming is van september jongstleden.

Gecorrigeerd voor inflatie
Hierbij dient de kanttekening te worden geplaatst dat het nominale niveau van het bbp (dat niet gecorrigeerd is voor inflatie) niet kan worden gebruikt om het werkelijke tempo van het herstel te meten. Daarvoor zijn ook het reële groeicijfers nodig. De reële groeicijfers gedurende genoemde jaren zijn aldus: -3,2 procent 2019; maar liefst -18,4 procent in 2020; +4,2 procent in 2021; +6,9 procent 2022; +4,2 procent vorig jaar, dus 2023; en +5,4 procent in 2024.

4,5 Jaar
Ervan uitgaande dat de Covid-19-effecten vanaf het eerste kwartaal van 2020 merkbaar waren, en Curaçao eind 2024 weer op pre-pandemisch niveau zit, heeft het herstel ruim 4,5 jaar geduurd. Het is interessant om na te gaan of de in het verleden door de CBCS uitgesproken verwachtingen over het hersteltempo uit zijn gekomen.
Op basis van het verwachte groeipad werd in de Economic Bulletin van juni 2023 voorspeld dat Curaçao in 2025 weer terug zou zijn op het bbp-niveau van vóór de coronacrisis. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) was destijds in zijn Article IV Report van 2023 iets conservatiever en verwachtte dat Curaçao pas in 2026 volledig hersteld zou zijn. Het herstel is dus sneller verlopen dan eerder werd verwacht, volgens de Centrale Bank dankzij een sterker dan eerder voorziene groei in het toerisme.

Gevoeliger voor externe schokken
In grote, ontwikkelde economieën werd het bbp-niveau van vóór de pandemie al in het eerstvolgende jaar, dus in 2021, bereikt. De terugval en het herstel verliep daar meer geleidelijk dan in de meeste Caribische landen; met minder volatiliteit. Het Caribisch gebied is sterker afhankelijk van toerisme en gevoeliger voor externe schokken, waaronder een sterke stijging van de olieprijzen zoals het geval was in 2022-2023.

(Ei)landen op een rij
Het Antilliaans Dagblad zette een aantal (ei)landen op een rij. De berekening van het herstel van de pandemie is gebaseerd op cijfers van het IMF World Economic Outlook en het CBS Nederland. De Verenigde Staten 2021; Colombia 2021; Nederland 2021; zustereiland Bonaire (dat integraal onderdeel vormt van Nederland) óók 2021; het autonome zustereiland Aruba 2022; Barbados 2023; Sint Maarten 2023; Curaçao dus 2024; terwijl een Caribische eilandenstaat als Trinidad & Tobago ‘nog niet hersteld is’.
Zoals gezegd, had Curaçao behalve met de coronacrisis begin 2020 ook te maken met de impact van de sluiting van de Isla-raffinaderij eind 2019; destijds door de toenmalige regering ook wel ‘The perfect storm’ genoemd, mede in combinatie met de sluiting van de grens met buurland Venezuela. Een paar jaar later spreekt de Centrale Bank van een ‘veranderde sectorstructuur’ op Curaçao. De belangrijkste drijver voor het economische herstel is het toerisme geweest, samen met hieraan gerelateerde bouwprojecten. Ook de recente investeringen in de utiliteitssector hebben bijgedragen aan het herstel.

Monetaire unie
Binnen de monetaire unie was er ook een verschil in hersteltempo. Het bbp van Sint Maarten heeft al in 2023 het niveau van vóór de pandemie bereikt. Daarbij is het wel belangrijk om te melden dat Sint Maarten bij het uitbreken van de coronapandemie nog aan het herstellen was van een andere externe schok, namelijk orkaan Irma in 2017.
Het bbp-niveau van 2019 in Sint Maarten was daardoor relatief laag. Volgens de ramingen van de CBCS zal Sint Maarten het pre-orkaan-Irma-niveau pas in 2025 bereiken. Het verschil in tempo kan verder onder andere worden verklaard door de relatief grote bijdrage van de investeringen in verband met de wederopbouw aan de economie van Sint Maarten, waaronder de luchthaven.