Raymond Knops, de CDA-staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) die vier jaar inhoud én kleur gaf aan de relatie tussen Nederland en de Caribische delen van het Koninkrijk, merkte deze week dat hij met een ‘nieuwe’ Tweede Kamer te doen heeft. Een Kamer waar hij overigens, sinds de laatste verkiezingen en in afwachting van een nieuw kabinet, zelf ook deel van uitmaakt. De nieuwe commissie voor Koninkrijksrelaties van de Tweede Kamer was woensdag weinig enthousiast over het optreden van Knops tegenover de eilanden. Vooral voor het opschorten van de liquiditeitssteun aan Sint Maarten bestaat weinig begrip. De toon moet anders, vinden de fractiewoordvoerders, die van CDA en VVD uitgezonderd. Dat laatste is wel van belang, want de VVD - de partij van demissionair en vermoedelijk ook aanstaand premier Mark Rutte - is wel veruit de grootste. Maar vanuit verschillende hoeken is het verzoek om meer nuance. Wie er ook gelijk heeft - of niet - het moet inderdaad anders. En dat begint met de toon. C’est le ton qui fait la musique; een bekend gezegde dat aangeeft dat het de toon is die de muziek maakt, maar vooral ook: de manier waarop je dingen zegt, geeft betekenis aan de boodschap die je brengt. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor Knops, maar zeker ook voor politici aan deze kant van de oceaan én voor Kamerleden zelf. De wijze waarop bijvoorbeeld regeringspartijen NA en met name UP in Philipsburg de Nederlandse bewindsman bejegenen, is beneden alle peil. En ook vanuit Willemstad ging de nieuwe MFK/PNP-coalitie er in eerste instantie met gestrekt been in. MEP-premier Wever-Croes op Aruba speelt nu het braafste meisje van de klas, maar lag in 2020 lange tijd onredelijk dwars. De zes eilanden, en vooral de autonome landen Curaçao, Aruba en Sint Maarten, staan voor zulke enorme uitdagingen (lees: haast onoplosbare problemen) dat er geen tijd te verliezen is aan geruzie. Zeker niet ‘over de manier waarop’ als de inhoud al zo ingewikkeld is. Maar niet alleen de CAS-eilanden hebben belang bij daadkrachtige besluitvorming - wat ze bovenal zélf in de hand hebben - om uit deze ongekende crisis te geraken, ook Nederland is gebaat bij perspectief. Anders blijven de Antillen het ‘hoofpijndossier’. Een andere toon betekent niet dat er geen harde noten gekraakt moeten worden. Integendeel, deze complexe periode zal later vermoedelijk bepalend blijken te zijn voor de verdere, hopelijk levensvatbare, toekomst van het Koninkrijk. Maar het kan en moet in andere, betere sfeer. Laat de recente motie-Rosenmöller uit de Eerste Kamer, over het geven van een hogere prioriteit aan Koninkrijksrelaties, de leidraad daartoe vormen. Hoe ‘vaag’ deze motie misschien ook klinkt - waarin de Senaat uitspreekt dat het nieuwe kabinet meer voorrang dient te geven aan de Koninkrijksrelaties, door zowel op het brede terrein van de veiligheid als op sociaaleconomisch en financieel terrein de Nederlandse inzet te intensiveren, om zo de banden concreet en duurzaam te verbeteren - de intentie en de toon zijn goed.
