Terwijl Curaçao met volle teugen geniet van het jaarlijkse Tumbafestival en met de ‘redding’ van het Dok alle reden heeft om verheugd te zijn, is het bedroevend en bizar te zien welk een enorme duikvlucht een andere grote onderneming neemt: Insel Air. Tot voor kort, hoewel een particulier vliegbedrijf, de trots van Curaçao, waar het hoofdkantoor is gevestigd en ook van buureiland Aruba, waar een aparte onderneming was opgezet om de Arubaanse markt te bedienen. Het is nu het mikpunt van kritiek en vooral twijfel. Die twijfel, die eerst de ernstige cashflowsituatie betrof, voornamelijk als gevolg van het door Venezuela onbetaald blijven van een enorme vordering van bijna 100 miljoen dollar, raakt nu ook het allerbelangrijkste wat een luchtvaartmaatschappij bezit: het imago over de veiligheid. Financiële problemen, een beroerde on time performance, gebrekkige service en tekortschietende communicatie zijn tot daaraantoe. De veiligheid mag nimmer ter discussie staan. Safety first! Dat in alle opzichten.
Het is aan het management, met de Canadees Gilles Filiatreault als nieuwe voorzitter aan het hoofd, om er samen met de Curaçaose Burgerluchtvaart Autoriteit er alles aan te doen om dit voor de volle 100 procent op orde te hebben. En het is uiteindelijk aan de politiek verantwoordelijke minister van Verkeer, Camelia-Römer (PNP), om hier strikt op toe te zien en volstrekt meedogenloos op te treden als er al het minste ontbreekt of niet klopt. Zorgvuldige, volledige en oprechte communicatie naar stakeholders toe is cruciaal voor het vertrouwen dat de passagier moet hebben als hij met Insel van A naar B vliegt, zoals hij de afgelopen tien jaar prima en veilig heeft gedaan. Dat is de enige overtuigende en effectieve manier om geruchten of halve en hele onwaarheden uit de wereld te helpen. Een absolute voorwaarde voor de levensvatbaarheid van Insel, het behoud van honderden banen op Curaçao en Aruba en het zo beperkt mogelijk houden van de maatschappelijke schade.
In die zin zijn het Dok en Insel enigszins vergelijkbaar. Het heeft vele jaren geduurd voordat er een oplossing met een gunstig perspectief kwam voor de noodlijdende Curaçaose Droogdok Maatschappij. Dat lijkt nu het geval met Damen, dat met name door inzet en doortastendheid van minister Rhuggenaath (PAR) van Economische Ontwikkeling over de streep is gehaald. Zoveel tijd heeft Insel echter niet. Daarvoor gelden dagen, weken en hooguit enkele maanden. Dezelfde minister schrok er daarom niet voor terug om - zwaar geconditioneerd - de helpende hand te bieden aan Insel. Er zijn verschillen: CDM was een overheids-nv, terwijl Insel private aandeelhouders heeft. Maar beiden zijn een voorname asset voor Curaçao, waarbij Insel (of überhaupt een luchtvaartmaatschappij) essentieel is voor de intereilandelijke vliegverbindingen en de (onderlinge) bereikbaarheid. Beide bieden werk aan zeer veel lokale burgers. En leveren een belangrijke bijdrage aan de economie.
When it rains it pours. Als het regent giet het. Tegenslagen komen nooit alleen, maar vaak allemaal tegelijk. Nu het de laatste tijd op vele fronten misgaat, valt men - vooral van buiten Curaçao - plotseling massaal over Insel heen. De maatregelen zijn niet mals, zoals het op Aruba aan de grond houden van toestellen, een voorlopig verbod voor Nederlands overheidspersoneel om nog langer met Insel te vliegen, dit in navolging van het Amerikaanse consulaat. Is er dan iets wat Aruba, Nederland en de VS weten waar de gemiddelde Curaçaose burger niet van op de hoogte is gesteld? Zo ja, dan moeten zij dit klip en klaar op tafel leggen. Of is er sprake van onnodige paniek met verstrekkende negatieve gevolgen? Zo wordt er onterecht geen onderscheid gemaakt tussen de MD-vloot en de Fokkers 50 en 70, die wel gewoon worden ingezet op vluchten. En er zijn wel meer gevallen van miscommunicatie, waarbij het begint met een technisch incident wat steeds meer proporties krijgt. In elk geval vlogen vorige week nog premier Eman (AVP) van Aruba en gisteren minister Rhuggenaath van Curaçao met Insel. Natuurlijk dient altijd het zekere voor het onzekere te worden genomen, er moet echter wel een duidelijke grondslag zijn in het geval van vergaande actie en deze dient openlijk te worden gemotiveerd.
Overigens, hoe lang gaat dit Nederlandse verbod duren en welk alternatief biedt de Haagse regering aan de inwoners van Caribisch Nederland? KLM misschien, met dezelfde type Fokkervliegtuigen die Insel eerder van de Nederlandse luchtvaartmaatschappij overnam? KLM is geen overheidsbedrijf en het lijkt niet waarschijnlijk dat Den Haag een luchtvaartmaatschappij op Bonaire wil opzetten/financieren. Daarentegen is het geen onzinnige gedachte dat de Nederlandse overheid op dit vlak wel een zekere verantwoordelijkheid heeft (voor Bonaire).
Het is altijd en immer van primordiaal belang te allen tijde de veiligheid te garanderen, tegelijkertijd mag er géén heksenjacht worden ontketend - zeker niet als daarmee op Aruba of in (Caribisch) Nederland een eigen agenda wordt gediend - want dat zou onterecht het voortbestaan van een mooie en voor Curaçao belangrijke onderneming in gevaar brengen. De tijd en uiterst minutieus handelen zullen leren wat er werkelijk aan de hand is/was. Voordat het zover is, mogen geen onnodige risico’s worden genomen maar evenzo geen voorbarige foute conclusies worden getrokken. Het woord is en blijft vooral aan de minister van Verkeer en de burgerluchtvaartautoriteiten om op onafhankelijke en deskundige wijze helderheid en daarmee rust te brengen.