Analyse

De manifestatie van oppositiepartij MFK van Gerrit Schotte gisterochtend trok zeker niet de aanhang die de ex-premier had verwacht en gehoopt. Sommige media spreken van een ‘totale mislukking’. En dat mag van een demonstratie die amper 75 man aantrekt wel worden gezegd. Mogelijk komt dit door de kerstdrukte en omdat mensen nu wel andere dingen aan hun hoofd hebben. Maar waarschijnlijker is het dat Schottes boodschap niet (meer) geloofwaardig overkomt, namelijk dat deze regering bezig is met lastenverzwaring in plaats van de beloofde lastenverlichting. In elk geval klopt zijn bewering niet: de (meerjaren)begroting gaat uit van minder belastingopbrengsten voor de overheid, namelijk 40 miljoen gulden in 2015 en 40 miljoen in 2016. Die 40 miljoen komt ten goede aan de bevolking, die minder belasting betaalt. Bedrijven en burgers houden dus, als het goed is, meer over om te besteden en te investeren. Hier gaat het ministerie van Financiën van minister Jardim - de initiator van de belastinghervorming - van uit. Maar óók de eeuwige tegenhanger van Financiën, het ministerie van Economische Ontwikkeling, rekent hierop. In de ‘Macro-economische analyse van de voorgestelde fiscale lastenverlichting 2015-2016’ wordt gecalculeerd dat de verwachte daling in de belastingopbrengsten een positieve invloed heeft op het beschikbare inkomen en (daarmee) op de economische groei. het reële bruto binnenlands product (bbp) neemt toe met 0,3 procentpunt in 2015 en met 0,5 procentpunt in 2016 - dus alléén als gevolg van de lastenverlichting en daarmee bovenop de gewone groei van de economie. Verder, vervolgt de analyse, heeft de belastingherziening een gunstig effect op de werkgelegenheid en het investeringsklimaat. Productie en investeringen zullen stijgen. Er kunnen overigens ook negatieve effecten zijn, zoals een hogere consumptie en daarmee stijging van import met een daling van de deviezenvoorraad als gevolg.
Maar vooralsnog moet de belastingherziening goed uitpakken voor de bevolking. Jardim heeft dit ook laten uitrekenen. Volgens de Memorie van Toelichting (MvT) op de wetswijziging gaan bijna 10.000 personen erop vooruit noch achteruit, maar gaan 33.000 belastingbetalende burgers erop vooruit. Vermeldenswaard is dat als gevolg van deze hervorming in 2015 circa 1.300 van de huidige belastingplichtigen géén inkomstenbelasting meer verschuldigd zullen zijn en met ingang van 2016 zullen dat er nog eens 1.170 meer zijn. Dus als gevolg van deze hervorming zullen in totaal 2.500 van de huidige belastingplichtigen geen inkomstenbelasting meer verschuldigd zijn. Dat is tegelijkertijd óók een verlichting van de administratieve lasten van de overheid. Dan de afschaffing van bepaalde aftrekposten: het laatste woord hierover zal nog niet zijn gezegd en wellicht zullen de Staten dit deel hier en daar nog bijschaven, maar de regering geeft aan dat de intentie niet is dat dit leidt tot lastenverzwaring; integendeel, dat de koopkracht er - in combinatie met de overige wijziging - juist niet op achteruit gaat.
Het winstbelastingtarief gaat verder omlaag dan eerder de bedoeling was: van 27,5 procent nu naar 24,8 procent in 2015 en 22 procent in 2016. Dat is een krachtig signaal, ook naar buitenlandse investeerders. Want de huidige collectieve lastendruk wordt ervaren als een obstakel voor een duurzame economische groei. Uitgangspunt is het verbeteren van de het vestigingsklimaat voor (buitenlandse) bedrijven. De belastingverlaging moet ertoe leiden dat meer (internationale) investeerders zich hier vestigen. Een toename van directe buitenlandse investeringen kan voor Curaçao verder een bron zijn van nieuwe technologieën, kapitaal, processen en producten. Een impuls die de al tien jaar slechts stationair draaiende economie heel goed kan gebruiken.
Waar criticasters, onder wie Schotte, wél gelijk in hebben is dat (waar sprake is van lastenverlichting in 2015 en 2016) onder dezelfde zittende regering in 2013 en 2014 sprake was van een forse lastenverzwaring. En wel voor circa 150 miljoen. De verlichting met 80 miljoen de komende twee jaar dekt de verzwaring dus nog (lang) niet. Dit komt deels door tegenvallers in de sociale fondsen. Het ‘teruggeven’ gaat straks echter wel van start. Maar bovenal mag niet worden vergeten dat de extra belasting- en premieverhogende maatregelen de afgelopen twee jaar een bittere noodzaak waren omdat het kabinet Schotte er in 2011 en 2012 een financiële puinzooi van hadden gemaakt, wat uiteindelijk in een aanwijzing van de Rijksministerraad (RMR) resulteerde. Zelfs coalitiegenoot PS steunde een motie tegen toenmalig minister Jamaloodin (MFK) van Financiën. Gapende begrotingstekorten, nota bene nadat in 2010 de openbare financiën grotendeels waren gesaneerd met behulp van de schuldverlichting door Nederland, waren het resultaat.
De manifestatie is voor MFK en Schotte en hun sponsors op een grote teleurstelling uitgelopen. De propaganda over de ‘slachting’ en het ‘bloedbad’ onder de bevolking, waarvoor huidige bewindsman Jardim van Financiën verantwoordelijk zou zijn, wordt niet meer (massaal) geloofd. Toegegeven, de algehele economische bedrijvigheid laat nog veel te wensen over - vermoedelijk vooral nog als gevolg van een gebrek aan vertrouwen, onder andere gevoed door de angst over de mogelijke terugkeer van Schottes MFK in een toekomstige regering - maar werknemers en hun werkgevers beseffen terdege: praatjes vullen geen gaatjes.