Van onze correspondent
The Bottom - Van maandag 4 maart tot en met woensdag 6 maart komen de eilandsraden en de bestuurscolleges van de BES-eilanden bijeen op een conferentie in Nederland om de voorgestelde wijzigingen in het WolBES en het FinBES te bespreken.
Na Bonaire kwam ook Saba afgelopen zondag met een statement voorafgaand aan de start van de conferentie. Een opvallende uitspraak is dat Bonaire niet moet worden gezien als het gezicht van de BES-eilanden.
De eilandsraad en het bestuurscollege van Saba hebben begin februari gezamenlijk gereageerd op het consultatieverzoek over de wetswijzigingen. Hierbij kregen ze hulp van staatsrechthoogleraren Hansko Broeksteeg en Douwe Jan Elzinga om de staatsrechtelijke haalbaarheid te waarborgen. De eerste reacties van de eilanden dienen als startpunt voor de dialoog tijdens de conferentie. Saba vraagt voor ieder eiland een permanente vertegenwoordiger in Den Haag, betrokkenheid bij wetgevingsprocessen en differentiatie per eiland. ,,In de nationale wetgeving worden de eilanden soms gezien als een gewone gemeente, en soms als een openbaar lichaam waar niet dezelfde afspraken over worden gemaakt. Om tijdig betrokken te zijn bij de ontwikkeling van nieuwe wetgeving, zodat rekening kan worden gehouden met de specifieke behoeften van Saba, hebben we voorgesteld om een vaste vertegenwoordiger in Den Haag te hebben, bijgestaan door medewerkers en in samenwerking met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Het hebben van een eigen fysieke vertegenwoordiger van elk eiland zou ook gunstig zijn voor de samenwerking en coördinatie tussen de eilanden”, aldus eilandsraadslid en fractievoorzitter van WIPM, Vito Charles.
Een specifiek aandachtspunt is om meer differentiatie tussen de eilanden mogelijk te maken. ,,We moeten ophouden de drie eilanden als één geheel te zien. Er zijn veel middelen verspild door de one-size-fits-all-aanpak. Elk eiland heeft zijn eigen banden met Nederland, maar we hebben gezien dat investeringen van het Rijk meer gespreid kunnen worden over de eilanden, in plaats van Bonaire te zien als het gezicht van de BES-eilanden”, zo benadrukt gedeputeerde Bruce Zagers. Voor structurele taken zijn volgens Saba structurele financiële middelen nodig. Financiering van de BES-eilanden bestaat voornamelijk uit specifieke subsidies en er is slechts een beperkte vrije bestedingsruimte. Saba concludeert dat deze bestaande regeling niet in lijn is met de uitgangspunten in de wet. Daarom moeten toekomstige financiële regelingen voorzien in een vermindering van het aantal specifieke subsidies.
De realiteit van permanente ambtelijke ondercapaciteit op Saba op vrijwel alle beleidsterreinen pleit volgens het bestuurscollege en de eilandsraad voor het verlagen van de frequentie van de rapportageverplichtingen. ,,Differentiatie in de WolBES en FinBES zou een startpunt kunnen zijn om de afzonderlijke BES-eilanden te voorzien van maatwerkregelgeving en een werkbaar, levensvatbaar systeem te creëren dat ook de financiële prestaties van de individuele eilanden erkent. Hierdoor kan Saba beter voldoen aan de financiële verplichtingen van Nederlandse gemeenten.” Saba heeft voorgesteld de rapportageverplichtingen voor Saba om te zetten in een jaarlijkse verplichting.
In de herziening komt naar voren dat het aantal raadsleden op Saba verhoogd gaat worden naar negen. Saba zegt niet tegen een verhoging naar dat niveau te zijn, maar dan wel geleidelijk. Eerst van 5 naar 7 zetels in 2027, en na een evaluatie naar mogelijk 9 zetels in 2031. Saba stelt dat investeren in de ontwikkeling van de democratische instituties, zoals een sterker gedragen eilandsraad door een breder bemand registratiekantoor, hierbij noodzakelijk is. ,,Doorlopende trainingen voor eilandsraadsleden en educatieve programma’s helpen daarbij. Niet als doel op zich, maar met het doel om het eilandsraadslidmaatschap toegankelijk te maken voor een breder deel van de bevolking.” Net als Bonaire is Saba er voorstander van om van het raadslidmaatschap een fulltime functie te maken.
