Econoom Van den Bergh over een mogelijke loon-prijsspiraal
Van onze correspondent
Kralendijk - De forse stijging van onderstand, AOV en het wettelijk minimumloon (WML) in Caribisch Nederland is vele malen groter (5 tot 10 keer) dan de prijsstijging die logischerwijs verwacht kan worden.
De loon-prijsspiraal waar Unkobon afgelopen maandag voor waarschuwde zal dan ook zo’n vaart niet lopen. Althans, dat is de mening van econoom Rob van den Bergh van Curconsult op Curaçao. Toch houdt hij een slag om de arm omdat het ‘best ingrijpend is wat er nu gebeurt’.
Van den Bergh reageerde afgelopen dinsdag op het persbericht van Unkobon waarin wordt gesteld dat er ondernemers zijn op Bonaire die nu alvast de prijzen verhogen en daarmee een voorschot nemen op de verhoging van het WML op 1 januari en 1 juli 2024. Net als de Business Federation Bonaire (BFB) ziet de consumentenbond een loon-prijsspiraal ontstaan wanneer de overheid niet gaat controleren. Maar volgens Van den Bergh zit de economie wat ingewikkelder in elkaar. Het WML-stijgt volgens hem alleen in die sectoren die relatief lage salarissen betalen, denk aan de lagere functies in bewaking, tuinonderhoud, detailhandel, toerisme, bouw en transport en huishoudelijke hulpen. ,,Prijzen stijgen door de Toegevoegde Waarde (TW) die bestaat uit loonkosten, afschrijvingen en winst. En in principe verandert er niets bij de laatste twee”, aldus Van den Bergh, die tegenover het Antilliaans Dagblad wel toegeeft dat veel afhangt van het gedrag van de ondernemers.
Een groot deel van de prijsstijgingen van de TW komt volgens hem op de schouders van de toerist terecht omdat de loonkosten in het toerisme (een hoge looncomponent in de TW) zullen toenemen. Inwoners van Bonaire kunnen evenwel te maken krijgen met hogere prijzen en tarieven voor bewaking, tuinonderhoud, huishoudelijke hulpen en alles waar relatief veel lokale arbeid bij betrokken is in het product of dienst. De prijs in de supermarkt en toko zal volgens de berekeningen van Van den Bergh door hogere loonkosten marginaal stijgen, een paar procent maximaal.
Ook van invloed is volgens hem de invoering van hogere bijstand en AOV (85 procent van WML). Dit leidt volgens de econoom tot meer koopkracht in die specifieke groepen en daardoor tot een grotere vraag en hogere lokale verkopen. ,,Dat kan twee kanten opgaan: ondernemers zien hun kans schoon om de prijzen te verhogen, mede door schaarste en omdat de consument makkelijker geld uitgeeft, waarmee de winst stijgt. Of ondernemers kunnen prijzen verlagen omdat ze op grotere schaal kunnen inkopen dan wel hun productiecapaciteit optimaler kunnen inzetten”, aldus Van den Bergh die daaraan toevoegt dat het eerste scenario het meest voor de hand liggend is én dat er in de economie geen harde wetten bestaan. Eerder noemde hij de verhoging van het WML al een ‘economisch experiment’. Kortom, niets is zeker.
