Van onze correspondent
Kralendijk - De sabal-palm, of kabana zoals die lokaal bekend is, is de enige inheemse palmboom die op de eilanden Bonaire en Curaçao voorkomt.
Volgens Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) is er een opvallend verschil tussen de twee eilanden. Door actief parkbeheer heeft Curaçao een meer dan drievoudige toename van volwassen sabal-palmen, terwijl de onbeheerde palm op Bonaire een afname zag van bijna 20 procent. Het actief beschermen van deze palmen, die alleen op deze eilanden voorkomen, lijkt de enige manier om hun toekomst veilig te stellen, zo blijkt volgens DCNA uit een onderzoek dat in 2018 gehouden werd.
Op Curaçao komen de palmen alleen voor op de hoogste heuvels in het zuidwestelijke deel van het Christoffelpark en de directe omgeving daarvan. Op Bonaire komt de palm alleen voor in het gebied van Lima, op de lage kalksteenterrassen gelegen ten westen van Lac Bay en ten noorden van de zoutpannen.
In 1979 werden er in totaal 1.062 exemplaren geteld. Hiervan waren 354 volwassen palmen, waarvan er slechts 31 op Bonaire te vinden waren. Als grootste bedreiging voor deze overgebleven palmen werden toen de vrij rondlopende grazende dieren genoemd. In 2018 hebben onderzoekers het aantal palmen op beide eiland opnieuw geteld. Op Curaçao is een toename van 318 procent in volwassen palmen geconstateerd, terwijl op Bonaire een afname te zien is van 20 procent.
Het Christoffelpark op Curaçao beheert actief haar geiten- en ezelpopulaties sinds het midden van de jaren tachtig. De afname van vrij rondlopende grazers heeft deze palmen mogelijk een grotere overlevingskans gegeven, zo blijkt uit het onderzoek. Op Bonaire is het een heel ander verhaal. De vrij rondlopende grazende dieren maken daar deel uit van de ‘iconische charme’ van het eiland. Echter, voor een succesvolle toekomst van de endemische soorten op het eiland, voor zowel planten als dieren, is er een evenwicht nodig binnen het ecologische vermogen van de natuur.
De onderzoekers raden aan om wilde planteneters actief te beheren in het gebied van de palm. Op Bonaire zou volgens hen een 3,5 km lange omheining de oplossing kunnen zijn. Ten tweede raden ze aan om een uitgebreider monitoringplan op te zetten om de gezondheid en rekrutering van deze palmen te volgen en om belangrijke indicatoren voor verandering in toekomstige populaties te bieden. Ten derde wordt aanbevolen dat Bonaire deze palmen actief kweekt in andere delen van het eiland om de totale populatie te verbeteren. Ten slotte moet volgens de onderzoekers het succesvolle beheerprogramma van het Christoffelpark worden voortgezet, aangezien deze studie de grote impact laat zien van een afname van het aantal wilde grazers.