Van onze correspondent
Den Haag - Het Koninkrijk kan onafhankelijkheid van Sint Maarten niet in de weg staan. Dat is ‘ongeschreven Koninkrijksrecht’, schrijft staatssecretaris Raymond Knops aan de Tweede Kamer in antwoord op vragen van VVD en SP over de klacht die de Staten van Sint Maarten bij de Verenigde Naties hebben ingediend tegen Nederland.

Sint Maarten kan eenzijdig bepalen dat het land het Koninkrijk verlaat, aldus Knops. De andere landen zullen wel moeten instemmen met wijziging van het Statuut en de onafhankelijkheid zal ‘op een met voldoende democratische waarborgen omgeven wijze’ tot stand moeten komen. De vraag op welke termijn de gesprekken kunnen beginnen kan de bewindsman niet beantwoorden, omdat dit niet aan de orde is en het sowieso niet aan hem is. Hij zal niet het voortouw nemen.
Uit de antwoorden op de andere vragen van de Kamerleden André Bosman (VVD) en Ronald van Raak (SP) blijkt een gedeelde irritatie over de petitie die door de Staten is ingediend. Of de regering van premier Silveria Jacobs de petitie steunt, zegt Knops niet te weten. Hij heeft daarover opheldering gevraagd. ,,De regering van Sint Maarten heeft naar mijn weten geen steun uitgesproken voor deze petitie.” De petitie is niet namens de andere eilanden ingediend.
Elke suggestie van neokolonialisme tegenover Sint Maarten of verdringing van de democratisch gekozen regering door ‘een neokoloniale autoriteit’ (doelend op het Coho) wijst Knops af. ,,Het Coho heeft juist als doel om Sint Maarten te ondersteunen bij het doorvoeren van hervormingen van bestuurlijke aard, het realiseren van duurzame, houdbare overheidsfinanciën en het versterken van de weerbaarheid van de economie, met inbegrip van de rechtsstatelijke inbedding die daarvoor nodig is.”

Ook van raciale ongelijkheid bij de behandeling van de verschillende bevolkingen in het Koninkrijk is geen sprake. Elk land heeft autonomie en zijn eigen ‘constitutionele ordening’ en verantwoordelijkheden. ,,De economische situatie in de verschillende landen is anders. Dat kan leiden tot verschillen in de economische positie van burgers binnen het Koninkrijk.”
De financiële problemen van Sint Maarten komen niet alleen door orkaan Irma en de coronapandemie, bevestigt Knops. De normen uit de Rijkswet financieel toezicht werden al langer niet nageleefd. Hij wijst op de zorgen die het IMF ‘geregeld’ heeft uitgesproken over de oplopende schuldquote. Daarom is het toezicht nodig en verlengd.
Wat betreft de verplichting om leningen via Nederland te laten lopen zegt Knops dat dit alleen maar gunstig is. De liquiditeitssteun is een lening tegen 0 procent. ,,Indien Sint Maarten daarentegen op eigen kracht op de internationale kapitaalmarkt leningen had moeten aantrekken waren de rentelasten van het land veel hoger geweest, hetgeen had geleid tot een hogere staatsschuld.”
De demissionaire staatssecretaris erkent wel dat de wederopbouw na orkaan Irma, waarvoor Nederland 550 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld, traag op gang is gekomen. Maar intussen is die goed op gang gekomen. ,,De uitgaven van het trustfonds zijn tussen eind 2019 en eind 2020 meer dan verdrievoudigd van 21 miljoen dollar naar 68 miljoen. Daarnaast is ongeveer 67 miljoen dollar vanuit de directe steun uitgegeven aan wederopbouwactiviteiten.”