Van onze correspondent
The Bottom - Terugkijkend op tien jaar openbaar lichaam Saba komt gedeputeerde Bruce Zagers tot de conclusie dat zijn eiland enorm heeft geprofiteerd van de directe relatie met Nederland.
,,Er zijn heel veel verbeteringen te noemen maar er zijn ook nog een aantal zaken die vanuit Den Haag dringend aandacht behoeven”, stelt Zagers in een acht pagina's tellende brief die hij vrijdag 9 oktober aan de Tweede Kamer en staatssecretaris Raymond Knops heeft gestuurd.
,,Door de jaren heen zijn we getuige geweest van de inzet vanuit Nederland om tastbare resultaten te realiseren. Dit is vooral het geval tijdens de ambtsperiode van staatssecretaris Knops, die zich heeft ontpopt als coördinerend aanspreekpunt. Onder de Antilliaanse constructie waren er eigenlijk geen groeimogelijkheden en soms was het zo erg dat we de keuze moesten maken om een patiënt uit te zenden voor medische behandeling óf een ambtenaar salaris te betalen.”
Volgens Zagers heeft de huidige constructie, waarin is gekozen voor openbare lichamen, op veel terreinen gewerkt. Politici en ministeries voelen zich volgens hem verantwoordelijk voor het behalen van resultaten, er is direct contact en de samenwerking heeft geleid tot veel positieve ontwikkelingen. ,,We zijn overgegaan van een tijdperk waarin de overheid de deuren van het ziekenhuis en de scholen amper open kon houden omdat er geen geld of steun was, naar een tijdperk waarin we een van de betere gezondheidszorgsystemen in de regio hebben en een schoolsysteem waar we positieve verbeteringen zien. De ontwikkeling van Saba na 10-10-‘10 laat zien dat de keuze om een bijzondere gemeente te worden de juiste beslissing was voor Saba.”
Als voorbeelden noemt hij de financiering die Saba ontving na de orkaan van 2017, de grote inspanningen die zijn geleverd om de armoede aan te pakken en de financiële steun tijdens de Covid-19-crisis. De kwaliteit van de overheid van Saba is volgens Zagers verbeterd met Nederlandse hulp, evenals het financiële beheer van Saba. Er zijn veel infrastructurele projecten gerealiseerd, zoals een nieuwe startbaan en een vernieuwde, uitgebreide luchthaventerminal, twee nieuwe zonneparken, een waterleiding, een bottelarij die binnenkort wordt opgeleverd, investeringen in afvalbeheer, investeringen in de eilandinfrastructuur en een nieuwe elektriciteitscentrale. Daarnaast zijn er de investeringen gedaan in landbouw, toerisme en natuur.
Maar niet dat alles is perfect. ,,Er is nog steeds een gebrek aan begrip voor de individuele problemen van de Caribisch Nederlandse eilanden en er lijkt een gebrek aan politieke bereidheid om onderscheid te maken tussen Saba, Sint Eustatius en Bonaire.” Er bestaat volgens hem niet zoiets als een BES-entiteit. Iets dat voor Saba werkt, werkt misschien niet voor Statia en beleid dat is opgesteld met de situatie op Bonaire in gedachten, zal hoogstwaarschijnlijk niet werken op Saba.
Het gebrek aan structurele financiering blijft een groot probleem voor de regering van Saba. Geld voor incidentele projecten - vorig jaar meer dan tachtig - wordt ook gebruikt om structurele taken te financieren. Incidentele projecten leiden vaak tot structurele exploitatie- en onderhoudskosten die niet tot uiting komen in de vrije uitkering die sinds 2012 niet alleen ongewijzigd is gebleven, maar ook structureel te laag.
De Rijksdienst voor Caribisch Nederland (RCN) beschouwt Zagers als een laag die duur is en resultaten oplevert die noch tastbaar noch zichtbaar zijn. ,,We hebben het vaak over efficiëntie en de manier waarop geld wordt besteed, en RCN biedt voor beide een slecht voorbeeld. De functie van Rijksvertegenwoordiger is een laag die een tussenpersoon creëert die niet past in een efficiënt systeem.”
Wilt u meer informatie? Neem een online abonnement op de krant.
