Plantagetumult (049)

Door Bas Jussen
Nog voordat de slavenbel was geluid sloop Flora uit haar hut. De met koeienmest bestreken magasina, waar de maïs afgedekt met stro was opgeslagen, lag niet ver van de hutten. Hier was genoeg ongedierte te bespeuren, waaronder een aantal grote harige, akelig ogende spinnen. Flora wist van het bestaan van één spin in het bijzonder: de aranje. Een zeer klein zwart spinnetje met een geel kruisje onder zijn lijf. Als een koe of paard per ongeluk een aranje inslikte met het voedsel, dan was de dood het onvermijdelijke gevolg. De beet van het minuscule insect veroorzaakte al een hevige ziekte, maar het opeten ervan was fataal. Na enig zoekwerk lukte het Flora een exemplaar van de dodelijke spin te vinden. Voorzichtig pakte ze het insect op met twee takjes en liet het in een buideltje vallen dat ze zelf van een lapje stof en een touwtje had gemaakt. Nog net op tijd kon ze terug sluipen naar haar hut.
Nietsvermoedend luidde Wouter kort daarop de slavenbel en overlegde met Hendrik en shon Eickelboom de werkzaamheden voor die dag onder het genot van een kopje koffie. ,,Denk je dat Koko vandaag kan werken, na het pak slaag dat hij de vorige avond in ontvangst heeft mogen nemen?”, vroeg Hendrik. Wouter dacht even na. ,,Nee, ik denk dat we hem vandaag moeten missen”, antwoordde Wouter. Hij dacht dat Koko wel een vrije dag had verdiend en bovendien zou het wellicht opvallen als de slaaf daags na de straf alweer blakend van gezondheid op het veld stond.
Terwijl de slaven het vee uit de koralen dreven, wandelde Wouter naar Koko’s hut. Die stond al buiten. Wouter gebaarde hem naar binnen te gaan. ,,Vandaag blijf je binnen, zie het maar als een voorschot op je beloning”, zei Wouter. ,,Ze denken dat je murw geslagen bent. Ik stel voor dat je uit het zicht blijft.” Hij haalde een koud stuk vlees en homp brood uit zijn zak en overhandigde het aan Koko. Vervolgens haastte hij zich terug naar het landhuis.
Flora gaf haar ogen de kost. Ze wachtte geduldig totdat de blanke mannen uit het zicht waren verdwenen. Groot was haar teleurstelling toen ze Anna niet in de keuken aantrof. ,,Je bent laat!”, zei Maria streng. Nederig boog Flora haar hoofd, ze stak haar hand in haar schort en streelde het buideltje. ,,Mevrouw Anna niet hier?”, informeerde ze in het gebrekkig Nederlands dat ze zich sinds haar komst op de plantage eigen had gemaakt. ,,Anna is onwel geworden, na die aanval van gisteravond. Ze kan ons niet helpen”, verduidelijkte Maria de afwezigheid van de jongedame. ,,Vandaag zullen we er samen extra hard tegenaan moeten gaan.”
Ze had niets teveel gezegd. Flora schrobde de vloeren. Driftig schuurde ze met een natte doek over de stenen. De pijn in haar knieën en opgezwollen buik merkte ze niet. Af en toe liet ze haar hand in haar schort glijden om even de buidel te strelen.
,,Kom op kind, niet zo op een plek blijven schuren, er is nog meer te doen”, spoorde Maria haar aan. Flora kneep haar ogen samen en staarde door de spleetjes naar Maria, die zich alweer had omgedraaid. Ze wenste stiekem dat ze twee aranjes bij zich had.
Haar volgende klusje bestond uit het afstoffen van het meubilair. Eerst was de werkkamer van shon Eickelboom aan de beurt. Het was een hele opgave, niet in de laatste plaats omdat de grijsaard de kamer na iedere schoonmaakbeurt hoogstpersoonlijk inspecteerde en wee de dienstmaagd die een vuiltje over het hoofd had gezien. De luikjes voor het raam waren gesloten en Flora kon het niet weerstaan zich even in de comfortabele stoel van de shon te laten zakken. Nieuwsgierig greep ze naar een van de opengeslagen boeken op het bureau. Met haar vingers friemelde ze aan het oor van een vergeelde pagina. Ook het metalen flesje rum ontsnapte niet aan haar aandacht. Ze tikte ermee op de met leeuwenkoppen versierde houten leuning van de stoel. Ze had dat flesje dikwijls bijgevuld voor de oude meester. Opeens drong een nieuw idee zich aan haar op. Flora draaide de dop van het flesje en legde het voor haar neer. Ze wilde de inhoud over de vloer gieten, maar de sterke geur ervan weerhield haar. De shon zou te snel doorhebben dat er wat aan de hand was als hij de rum rook. Vluchtig keek de zwangere slavin om zich heen. Haar oog viel op het raam. Zachtjes sloop ze ernaar toe. Ze tuurde door de spleten om te zien of iemand zich op de galerij bevond. Toen ze tot de conclusie kwam dat dit niet het geval was duwde ze de luikjes zachtjes open. Het hout kraakte. Flora liet onmiddellijk los en deinsde terug. Spanning gierde door haar lichaam. Verstijfd bleef ze staan in afwachting wat er gebeuren zou. Er kwam geen reactie. Opnieuw sloop Flora naar het raam, dat nu half open was. Er was nog steeds niemand op de galerij te bekennen. Met kloppend hart stak ze haar arm tussen de luikjes door en goot de rum uit het flesje. Ze spoedde zich terug naar het bureau. De rum zou ze later wel wegspoelen met water als ze de galerij schoon moest maken, een klus die zeker nog moest worden geklaard. Opnieuw ging ze in de stoel zitten. Ze veegde het zweet van haar voorhoofd. In haar trillende linkerhand hield ze het flesje vast, haar rechterhand verdween in haar schort. Ze haalde het buideltje tevoorschijn. Voorzichtig legde ze het voor haar in het boek. Het flesje legde ze er vlakbij. Ze griste een briefopener van het bureau en trok langzaam aan het koortje dat de buidel dichthield. Het lapje stof ontvouwde zich en de aranje kroop de vergeelde pagina op. Met de spitse briefopener duwde Flora zachtjes tegen de achterkant van het beest, in een poging het insect te bewegen het open rumflesje in te kruipen.
Langzaam kroop de spin naar het flesje en zette haar poten op de rand. Net toen Flora het ongedierte naar binnen wilde wippen, vloog de deur open om met een harde knal tegen de muur tot stilstand te komen. ,,Wat heb jij vandaag?”, riep Maria luid vanuit de deuropening. Flora sprong met een gil op uit de stoel. Met grote stappen kwam Maria op haar af. ,,Wat voer jij daar uit achter het bureau?”, vroeg ze streng. De slavin wierp een blik op het flesje. De spin wandelde er vandaan. Voorzichtig viste ze het insect op, bungelend tussen haar duim en wijsvinger hield ze het omhoog. ,,Spin”, riep ze triomfantelijk om het dier daarna zo snel mogelijk op de grond te laten vallen. Ze zette er haar voet op, maar oefende geen druk uit. Maria schudde haar hoofd en zuchtte. ,,Schiet alsjeblieft op, we zijn maar met zijn tweeën vandaag”, mopperde ze. Maria gaf de slavin alvast de volgende opdracht: de slaapkamers een grondige schoonmaakbeurt geven.
Zodra Maria was verdwenen, haalde Flora haar voet van de spin af. Tot haar grote blijdschap bleek de aranje nog springlevend. Ze juichte echter iets te vroeg. Het dodelijke insect scheen genoeg te hebben van gevangenschap en zette het op een lopen. De slavin holde erachteraan. Ze greep een glazen stulp die om een kaars op tafel stond en probeerde hiermee de spin te vangen. Tot haar ontzetting verdween de aranje echter achter de boekenkast. De zwangere vrouw zette haar hele gewicht in om de zware lignum vitae houten kast te verplaatsen. Het meubelstuk wilde niet wijken. Puffend en zwetend gaf Flora de moed na enkele verwoedde pogingen op. Haar wraaklustige plan viel in duigen.