Een gezond 2014
Door Martine Hofhuis
En? Hebben de oliebollen, appelflappen en champagne u goed gesmaakt? Ik hoop het maar, want de ‘morning after’, vermoeid en met een net wat te strakke broek, begint het nieuwe jaar een beetje katerig, toch? Op 2014 dan maar, vol goede voornemens. Als ik de recent gepubliceerde Nationale Gezondheidsenquête 2013 en - als vervolg daarop - het Themarapport Internationale Vergelijkingen van het Volksgezondheid Instituut Curaçao lees, dan geloof ik dat die goede voornemens en vooral de uitvoering daarvan ook hard nodig zijn. Heeft u de rapporten ook gezien? Ik noem even een aantal highlights, of eigenlijk: lowlights.
Drie op de vier volwassenen in Curaçao zeggen in goede gezondheid te verkeren. Acht op de tien volwassenen voelen zich gelukkig en levenslustig. Dat klinkt positief, maar als u het rapport verder leest, wordt u helemaal niet zo vrolijk van de onderzoeksresultaten. Vier op de tien volwassenen hebben verklaard met één of meer langdurige ziekten of gezondheidsproblemen te kampen. Bij zowel mannen als vrouwen is een hoge bloeddruk - hetgeen de kans op hart- en vaatziekten vergroot - de meest voorkomende aandoening. Eén op de tien volwassenen heeft een verhoogd cholesterol gehalte, wat de kans op hartziekte en een beroerte verhoogt. Twee op de drie mannen en vrouwen zijn te zwaar, waarbij mannen vaker lijden aan overgewicht en vrouwen aan obesitas. Het aantal obese volwassenen is vergeleken met andere landen op de Verenigde Staten na het hoogste. Bijna de helft van de volwassenen heeft een week voor het onderzoek nauwelijks beweging gehad wegens gebrek aan tijd of energie. Confronterend hè?
We weten allemaal dat een goede gezondheid belangrijk is en ik realiseer mij dat het helemaal niet gezellig is om stil te staan bij de mogelijke gevolgen van een ongezonde levensstijl. Maar, zo aan het begin van het nieuwe jaar en vol goede voornemens is dat wel eens goed. Ik wil u daarom wijzen op mogelijke arbeidsrechtelijke consequenties, wanneer die ongezonde levensstijl tot verzuim leidt.
U heeft in geval van ziekte gedurende een betrekkelijk korte tijd recht op doorbetaling van het loon. Hoe lang die doorbetaling is, is niet voor iedereen gelijk. Het hangt helemaal van uw persoonlijke situatie af. Er zijn werkgevers en werknemers die hierover in de (collectieve) arbeidsovereenkomst afspraken hebben gemaakt en daarom wel op voorhand weten waar zij aan toe zijn. Sommige werknemers maken gedurende maximaal twee jaar in ieder geval aanspraak op een uitkering op grond van de Landsverordening ziekteverzekering. Anderen niet, vanwege de hoogte van het loon. Zij hebben - als de betrekkelijk korte tijd voorbij is en geen arbeidsongeschiktheidsverzekering is afgesloten - geen inkomsten.
Indien u geen loon meer ontvangt, blijft het dienstverband wel bestaan en mag de werkgever gedurende een jaar de arbeidsovereenkomst niet opzeggen. Er geldt een zogenaamd opzegverbod. Een jaar nadat u onafgebroken ziek bent geweest, kan de werkgever een verzoek doen bij het ministerie van Sociale Ontwikkeling, Arbeid en Welzijn (SOAW) om de arbeidsovereenkomst op te zeggen. Die toestemming zal worden gegeven als blijkt dat er geen uitzicht bestaat op spoedig (gedeeltelijk) herstel. Ook als de werkgever - indien de arbeidsongeschiktheid korter dan een jaar heeft geduurd - de rechter verzoekt om de arbeidsovereenkomst te ontbinden, zal de rechter niet tot ontbinding overgaan als het verzoek te maken heeft met de arbeidsongeschiktheid van de werknemer.
In de Nederlandse rechtspraak komt het steeds vaker voor dat er ontbindingsverzoeken worden gedaan die te maken hebben met de ongezonde levensstijl - zoals zwaarlijvigheid - van de werknemer. In voorkomende gevallen wordt een dergelijk verzoek toegewezen. Deze Nederlandse rechtspraak is ook voor ons van belang. Het voert te ver om in deze column uiteen te zetten in welke gevallen de werkgever wel met succes een beëindigingsverzoek kan doen. Kort gezegd komt het erop neer dat de rechter niet tot ontbinding overgaat als de reden van de ontbinding ligt gelegen in de ziekte, maar wel als er gewichtige redenen zijn die een ontbinding rechtvaardigen. Een gewichtige reden is bijvoorbeeld als er sprake is van regelmatig terugkerend verzuim gedurende een lange periode of als de werkgever aan kan tonen dat - alle moeite tevergeefs - een verdere belasting van de werkgever en diens organisatie niet meer kan worden gevergd.
Dus, werknemers, zorg ervoor dat u zich niet alleen gezond voelt, maar dat u dat ook bent en blijft. Dat maakt het leven - alleen al vanwege uw arbeidsrechtelijke positie - een stuk relaxter. Ik wens u een heel gezond 2014!
Mr. Martine Hofhuis is advocate bij SMS Attorneys at Law. Zij is werkzaam in de algemene civiele rechtspraktijk en gespecialiseerd in het arbeidsrecht.