In corporate governance-land is veel te doen over mogelijke aansprakelijkheden van bestuurders en toezichthouders. Zeker in de financiële sector is dit een verkeerde focus. Het risico op juridische aansprakelijkheid is voor bestuurders en toezichthouders namelijk helemaal niet zo groot als we allemaal lijken te denken. Je moet het wel erg bont maken om ook echt juridisch aansprakelijk te worden gesteld. Het motto is: gebruik je gezonde boerenverstand: 'GBV'.
Als je geen super domme dingen doet, zoals beslissingen nemen met grote financiële gevolgen zonder degelijk advies in te winnen, of stelselmatig je administratieve organisatie verwaarlozen, of totaal onverantwoorde risico's nemen, dan word je niet aansprakelijk gesteld. No risk involved. Het gevaar komt uit een heel andere hoek. Het gevaar van de huidige tijd is het verlies van reputatie. Reputatieverlies van jou als persoon en reputatieverlies van de organisatie waar je hard voor werkt: dat is bloedlink. En het kan zo maar gebeuren.
Er wordt heel wat afgetwitterd en ge-facebookt. Een losse verdenking van een journalist maakt je direct een boef. Een enkel bericht in de krant van een al dan niet zorgvuldige bron maakt je bedrijf onbetrouwbaar. In de huidige tijd is de nuance door een nieuw soort, mijns inziens totalitaire elektronische en vaak demagogische, democratie heel erg snel verdwenen.
Het heeft geen zin om daarover te zeuren of om dat te betreuren. We leven in een andere tijd. Een goede manager en een goede commissaris neemt dat mee in zijn strategie. Dat gaat niet vanzelf. Het enkele inzicht is onvoldoende. Je moet dit thema tijdig agenderen in bestuursvergaderingen en in vergaderingen van de Raad van Commissarissen. Als je hier in het bestuur of de Raad van Commissarissen pas over spreekt als het krantenbericht al is verschenen, dan ben je toerekenbaar te laat. Maak van tevoren een overzicht van potentiële reputatierisico's. Bespreek bij elk van die risico's hoe je daarop reageert. Bespreek ook wie reageert, zodat er niet opeens drie woordvoerders zijn. Maak daarnaast afspraken over hoe de interne communicatie zal verlopen, want de eigen medewerkers moeten ook weten wat zij wel en niet kunnen zeggen. Stel altijd een intern onderzoek in en sta open voor een meer onafhankelijke beoordeling. Werkelijke fouten moet je overigens nooit ontkennen. In alle gevallen moet je direct transparant zijn. Indien toepasselijk moet je meteen excuses aanbieden en volledig meewerken om de schadelijke gevolgen te beperken en zo mogelijk op te lossen. Niks aansprakelijkheid. Gezond boerenverstand.
